Tam nikt nie spodziewał się znaleźć piramidy. Ma 2200 lat i jest wielka

Spis treści:

1. Tam piramidy być nie powinno. A jest
2. Kiedy powstała zagadkowa struktura?
3. Okres zmagań wojowników Aleksandra Wielkiego

Na słowo „piramidy” przed oczami stają nam majestatyczne grobowce wznoszone jako grobowce dla egipskich królów przed tysiącami lat. Do najbardziej znanych należą te z płaskowyżu Giza niedaleko Kairu. Tam też stoi po dziś dzień słynna Wielka Piramida, czyli grobowiec faraona Cheopsa.

Ale piramidy wznoszono też poza Egiptem. Na przykład mało kto wie, że tak naprawdę najwięcej jest ich w Sudanie w rejonie Napata i Meroe. Są jednak zdecydowanie mniejsze i późniejsze niż te z Egiptu.

Tam piramidy być nie powinno. A jest

Teraz badacze z Izraelskiego Urzędu Starożytności – Matan Toledano, dr Eitan Klein i Amir Ganor – ogłosili zaskakujące odkrycie na Pustyni Judzkiej na północ od miasta Nahal Zohar. To budowla jako żywo przypominająca piramidę.

– Nadal nie wiemy na pewno, jaka była funkcja tego budynku. Czy jest to wieża strażnicza, strzegąca ważnego szlaku handlowego, przez który transportowano zasoby soli i bitumu z Morza Martwego do portów przybrzeżnych? A może w pewnym momencie ta ogromna konstrukcja na szczycie góry oznaczała grób lub była pomnikiem (…) – mówią badacze stanowiska archeologicznego. I dodają, że je to „fascynująca historyczna tajemnica.”

Kiedy powstała zagadkowa struktura?

Szczęśliwie dla archeologów, wśród ruin po piramidzie znaleziono starożytne artefakty. Jak entuzjastycznie przyznają „to, z czym mamy do czynienia, jest jednym z najbogatszych i najbardziej intrygujących stanowisk archeologicznych, jakie kiedykolwiek znaleziono na Pustyni Judzkiej.”

Dzięki namierzonym zabytkom możliwe jest określenie wieku, z którego pochodzi zagadkowa konstrukcja. A suchy, pustynny klimat zachował na przykład fragmenty starożytnych mebli czy część pokrytego greckimi napisami papirusu. Udało się znaleźć również naczynie z brązu i monety. Ze wstępnej analizy zabytków wynika, że pochodzą sprzed 2200 lat. Co wówczas działo się na terenie Lewantu?

Okres zmagań wojowników Aleksandra Wielkiego

Zagadkowa piramida powstała w miejscu, o które walczyły dwie wielkie potęgi świata hellenistycznego. Po śmierci Aleksandra Wielkiego i rozpadzie jego wielkiego imperium nastąpił czas wojen między jego generałami, którzy podzielili włości po śmierci wielkiego macedońskiego przywódcy.

I tak dynastia seleucydzka przejęła kontrolę nad Mezopotamią, Syrią, Jordanią, Persją i częścią Azji Mniejszej. Z kolei Ptolemeusze zajęli teren Egiptu. Miejsce zmagań między obiema potęgami stał się Lewant, czyli wschodnie rejony wybrzeża Morza Śródziemnego. Wśród znalezisk w obrębie piramidy były monety z wizerunkami Ptolemeuszy i Antiocha IV Epifanesa, który był ich konkurentem z dynastii Seleucydów.

Około 200 roku p.n.e. Ptolemeusze zostali pokonani przez wojska seleucydzkie w południowej części Lewantu. Czyli tam, gdzie zlokalizowane jest intrygujące odkrycie w postaci piramidy. Na polecenie której ze zwaśnionych dynastii ją wybudowano? Być może odpowiedź przyniosą dalsze wykopaliska w tym miejscu.

Archeologom zależy na prowadzeniu badań w tym miejscu, gdyż zabytki Pustyni Judzkiej padają ofiarą nielegalnych wykopalisk. Wykopaliska w Nahal Zohar są częścią szeroko zakrojonej operacji na Pustyni Judzkiej, zainicjowanej około 8 lat temu przez Izraelski Urząd ds. Starożytności, mającej na celu ratowanie stanowisk archeologicznych. Do tej pory zinwentaryzowali 900 jaskiń i przeszli dystans 180 km wśród pustynnych klifów. W czasie tej akcji dokonanych ważnych znalezisk, również w postaci skarbów monet.

Źródło: Izraelski Urząd ds. Starożytności

Nasz autor

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.