Te tajemnicze kamienne kule zostały wykonane celowo. Stworzyli je praprzodkowie człowieka 1,4 mln lat temu

W tym artykule:

1. Tajemnicze kule zostały wykonane celowo
2. Badania rzucają nowe światło na kompetencje kulturowe praludzi
3. Przodkowie człowieka dążyli do przedstawienia piękna i symetrii?

El-Ubeidiya to stanowisko archeologiczne w dolinie Jordanu, które zostało odkryte w 1959 roku. To najstarsze znalezisko kultury ludzkiej w Palestynie, które jest również dowodem na istnienie kultury aszelskiej z okresu paleolitu dolnego. Zostało pozostawione przez jednego z przodków człowieka, Homo erectus. W latach 60. archeolodzy odnaleźli tam fragmenty czaszki i zęby oraz kamienne narzędzia. Pierwotnie stanowisko datowano na ok. 500 tys. lat, lecz najnowsze badania wykazały, że przodkowie człowieka żyli tu nawet 1,4 mln lat temu.

Tajemnicze kule zostały wykonane celowo

Wśród odkrytych artefaktów badacze wykopali również prawie 600 tajemniczych kamiennych kulek o średnicy zaledwie kilku centymetrów. Początkowo naukowcy uznali, że kule mogły być pozostałościami po wytwarzaniu innych narzędzi. Jednak najnowsza analiza wykazała, że praludzie mogli celowo przerabiać kamienie, aby stworzyć kuliste obiekty.

Badania zostały opublikowane w najnowszym numerze czasopisma naukowego „Royal Society Open Science”. W artykule naukowcy opisali metody badawcze, które wykorzystali w analizie i wnioski, do jakich doszli podczas pracy nad „sferoidami”.

Badacze sugerują, że prehistoryczni krewni człowieka mogli celowo stworzyć te kule. W pracy podkreślono, że prawdopodobnie praludzie mogli zrobić to ze zwykłej potrzeby rozrywki, by nadać symetryczny kształt kamiennym obiektom i zająć w sposób twórczy swój czas.

– Badania te mogą być cennym narzędziem do uzyskania wglądu w umysły prehistorycznych rzemieślników – przyznaje cytowana przez „Science” Julia Cabanès, badaczka z Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu, która nie była zaangażowana w badania.

Badania rzucają nowe światło na kompetencje kulturowe praludzi

W artykule podkreślono, że podobne kuliste kamienie były już w przeszłości odnajdywane na prehistorycznych stanowiskach archeologicznych. Jednak do tej pory naukowcy nie mieli pewności, czym właściwie były te enigmatyczne artefakty. W przeciwieństwie do klasycznych narzędzi, kule wydawały się bezużyteczne. Właśnie dlatego przez lata dominował pogląd, że był to wyłącznie produkt uboczny wytwarzania innych artefaktów.

To nie Homo habilis zrobił pierwsze kamienne narzędzia. Wyprzedził go bliski krewny praludzi

Naukowcy znaleźli narzędzia kamienne pochodzące sprzed około 2,9 mln lat temu. To jedne z najstarszych takich znalezisk, na jakie kiedykolwiek natrafiono. Ich twórcy mogli nie należeć do rod...

Zespół naukowców z Laboratorium Archeologii Obliczeniowej Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie we współpracy z badaczami z Tel Hai College i katalońskiego Uniwersytetu Rovira i Virgili opracował nową zaawansowaną metodę do analizy trójwymiarowej. – To specjalne oprogramowanie, które może mierzyć kąty na powierzchni sferoidy, obliczać poziom krzywizny powierzchni i określać środek masy obiektu – podkreślają autorzy badań.

Przodkowie człowieka dążyli do przedstawienia piękna i symetrii?

Zespół przeprowadził w ten sposób analizę 150 kamiennych kul, które pochodziły ze stanowiska El-Ubeidiya. Uczeni poinformowali, że ich metoda pozwoliła im zrekonstruować, jak przebiegał proces tworzenia kamiennych sferoid. Autorzy stwierdzili, że sferoidy z doliny Jordanu noszą ślady celowego rzemiosła.

Naukowcy stwierdzili również, że jest mało prawdopodobne, aby kamienne kule powstały w wyniku procesów naturalnych. Według badaczy struktura artefaktów byłaby wówczas znacznie gładsza, tak jak to bywa np. w przypadku kamieni, które są szlifowane przez wodę. – Kształty sferoid prawie nigdy nie są naprawdę kuliste. Kamienie znalezione w El-Ubeidiya mają szorstką powierzchnię, co wskazuje na ingerencję hominida – podkreślają badacze.

Naukowcy zaobserwowali jednak, że niektóre kamienie były niemal idealnymi kulami. Według autorów taki efekt mógł zostać osiągnięty wyłącznie podczas żmudnej pracy rzemieślniczej. Zespół stwierdził, że ich odkrycie może sugerować, że przodkowie człowieka sprzed 1,4 mln lat mogli wykonywać te artefakty, aby wydobyć piękno i symetrię z tak prostej rzeczy, jaką jest zwykły kamień lub kawałek skały. Takie zachowanie z kolei wymagało od praludzi wyjątkowych zdolności technologicznych.

Badacze doszli do wniosku, że kamienne kule mogą być dowodem na to, iż wczesne hominidy mogły wykształcić pewne kompetencje kulturowe, które zmierzały do tworzenia nie tylko w celach praktycznych, ale również estetycznych. Należy jednak zaznaczyć, że dokładne przeznaczenie kul wciąż pozostaje zagadką. Naukowcy planują w przyszłości zbadać inne podobne artefakty, które pochodzą z różnych stanowisk archeologicznych w Afryce.

Źródło: Royal Society Open Science.

Nasz ekspert

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal +. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu, prywatnie bardzo zainteresowany polityką. Autor bloga na Instagramie "Mini Podróże".