To największe cmentarzysko, jakie odkryto w regionie graniczącym z Polską. Pochodzi z epoki brązu

Spis treści:

1. Duże cmentarzysko na Morawach
2. Tajemnicza kultura ze słowackiej Nitry
3. Nekropolia była wykorzystywana przez kilka tysięcy lat

Na północ od czeskiego miasta Ołomuniec w ciągu ostatnich kilku miesięcy odbywały się wykopaliska ratunkowe. Archeolodzy badali teren, na którym wkrótce zostanie wybudowana nowa autostrada D35. Jak zwykle w takich sytuacjach niepozorna, rutynowa i poniekąd wymuszona okazja do badań archeologicznych przyniosła zaskakujące efekty. Naukowcy odnaleźli bowiem największe cmentarzysko na Morawach, należące do mało znanej kultury pochodzącej ze słowackiego miasta Nitra.

Duże cmentarzysko na Morawach

Datowanie wykazało, że nekropolia pochodzi z okresu 2100–1800 lat p.n.e. Łącznie zidentyfikowano tam 130 grobów. – Dzięki analizom laboratoryjnym możemy odtworzyć wygląd fizyczny ówczesnych mieszkańców, ich stan zdrowia, nawyki żywieniowe, powiązania genetyczne, a nawet strategie migracyjne — poinformowała w oświadczeniu Vendula Vránová, kierowniczka wykopalisk.

Wśród szczątków znajdowały się najróżniejsze dary grobowe. To między innymi miedziane ozdoby, paciorki wykonane ze zwierzęcych kości, kamienne groty strzał czy metalowe pierścienie. Naukowcy uważają, że dochodziło do ingerencji w pochówki już po pogrzebaniu ciała, co może sugerować, że niektóre rytuały były odprawiane długo po śmierci niektórych osób

– To jedno z największych miejsc pochówku z tego okresu znalezionych w naszym kraju. W tamtym czasie ludzie byli zazwyczaj chowani w pozycji kucającej na boku, ale ku naszemu zaskoczeniu, odkryliśmy również ciała w innych pozycjach. Niektóre kości zostały celowo przestawione, prawdopodobnie jako część rytuału przejścia, który pozwalał zmarłym przejść ze świata żywych do świata umarłych, co jest bardzo unikatowym znaleziskiem – mówi Vránová.

Tajemnicza kultura ze słowackiej Nitry

Co ciekawe, badanie wykazało, że istniały duże różnice w sposobie pochówku mężczyzn i kobiet. Mężczyzn najczęściej grzebano z kłami dzika i narzędziami myśliwskimi, podczas gdy w kobiecych grobach składano biżuterię i koraliki z poroża dzikich zwierząt. Jest to jednak typowe dla kultur z epoki brązu, które rozwijały się w tej części Europy. Oznacza to, że kultura Nitra nie różniła się znacząco pod tym względem od innych kultur, które znane są m.in. z terenów naszego kraju.

Najstarsze znaleziska archeologiczne w Nitrze i jej okolicach datowane są na około 25 000–30 000 lat. Miejscowość na Słowacji była zamieszkana we wszystkich okresach historycznych w ciągu ostatnich 5000–7000 lat. Co ciekawe, kilka małych kultur i grup archeologicznych zyskało miano „nitrzańskich”, ponieważ wciąż brakuje informacji, które pozwoliłyby wyodrębnić tę kulturę i określić jej specyficzne tradycje, praktyki, a także styl życia.

Na stanowisku archeologicznym odkryto kilka grobów, które mogły być związane z kulturą ceramiki sznurowej. Została ona wyodrębniona na podstawie charakterystycznego sposobu zdobienia ceramiki za pomocą odciśniętego sznura. Dawniej nazywano ją kulturą toporów bojowych ze względu na dużą ilość toporów znajdowanych w grobach. Jej przedstawicieli znajdowano m.in. na terytorium południowo-wschodniej Polski i na Kujawach.

Nekropolia była wykorzystywana przez kilka tysięcy lat

Badacze twierdzą, że odkrycie sugeruje pokojowe współżycie obydwu kultur na Morawach. W sumie odkryto 17 szkieletów z kultury ceramiki sznurowej. Kilka z nich było pogrzebanych w głębokich jamach grobowych, w którym znaleziono wiele artefaktów, m.in. naczynia ceramiczne, narzędzia krzemienne, a także topory.

Najciekawszym znaleziskiem jest jednak grób prawdopodobnie germańskiego wojownika. Jego pochówek pochodzi z III wieku n.e. Pochowano go razem z tarczą i żelazną włócznią, co jest bardzo rzadkim znaleziskiem na czeskich Morawach. Naukowcy twierdzą, że cmentarzysko mogło być wykorzystywane od późnej epoki kamienia aż do nawet IX wieku.

– Nasze wykopaliska dobiegły końca, ale teraz stoimy przed najważniejszym etapem badań, czyli szczegółową analizą i interpretacją odkryć – podsumowuje Vránová. Archeolodzy mają nadzieje, że uda im się rzucić światło na tę tajemniczą kulturę z okolic Nitry.

Źródło: Archaeology Magazine.

Nasz autor

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal +. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu, prywatnie bardzo zainteresowany polityką. Autor bloga na Instagramie "Mini Podróże".