W Anglii archeolodzy odkryli grób megalityczny. „Zaniemówiliśmy, gdy zajrzeliśmy do środka”

W tym artykule:

1. Wykopaliska ratownicze w rezerwacie Dartmoor
2. Co skrywał grób w Dartmoor?
3. Park Narodowy Dartmoor – miejsce warte odwiedzenia

Do znaleziska doszło na pokrytym wrzosowiskami wzgórzu Cut Hill w Parku Narodowym Dartmoor w południowo-zachodniej Anglii. To jedno z najbardziej dzikich i odosobnionych miejsc w Wielkiej Brytanii.

Wykopaliska ratownicze w rezerwacie Dartmoor

Lokalny historyk Paul Rendell podczas jednej z przechadzek po rezerwacie dostrzegł wystającą z torfu konstrukcję kamienną. Jej elementy z dnia na dzień były coraz bardziej odsłonięte. Swoje znalezisko zgłosił lokalnym władzom. Niezbędna była natychmiastowa interwencja.

Pobrano próbkę materiału organicznego zalegającego w zabytku. Z analiz radiowęglowych wynika, że konstrukcja powstała około 1800 roku p.n.e., czyli 3800 lat temu. Wykopaliska trwały kilka dni na początku sierpnia. Archeolodzy zmagali się ze zmienną pogodą: od uporczywego słońca po gęstą mgłę i smagający deszcz.

Pod torfem znajdował się grób skrzynkowy, czyli grobowiec megalityczny o powierzchni około jednego metra kwadratowego. Komorę zagłębioną w ziemię i obramowaną po bokach dużymi kamieniami przykryto płaskim głazem – stąd nazwa typu grobowca, który swoim kształtem przypomina skrzynię.

Co skrywał grób w Dartmoor?

– Wszyscy zaniemówiliśmy, gdy podnieśliśmy kamień sklepiający grób i zajrzeliśmy do środka. Grób jest nie tylko większy niż się spodziewaliśmy, ale zawiera wiele kawałków drewna, które wydają się być celowo ukształtowane i pocięte – relacjonuje archeolog i kierownik wykopalisk z Parku Narodowego Dartmoor, dr Lee Bray.

Nadal nie jest jasne, jaka była funkcja znalezionego drewna. Być może ujawnią ją analizy laboratoryjne. Na razie archeolodzy przebadali grobowiec tylko częściowo. Ze wstępnych oględzin wynika, że pod warstwą drewna może być więcej zabytków. Z pomocą ciężkiego sprzętu wykopano cały grobowiec i przeniesiono z wrzosowiska, nie naruszając jego zawartości. Władze parku narodowego poszukują obecnie funduszy na mikrowykopaliska w warunkach laboratoryjnych i zachęcają do składania darowizn na ten cel.

Naukowcy przypuszczają, że wyposażenie grobowca może być prawdziwą skarbnicą informacji na temat pradziejów. W latach 90. XX wieku w tym samym parku narodowym, jednak na innym wzgórzu, odkryto podobny grobowiec. Zawierał szczątki kobiety spopielone we wczesnej epoce brązu, między 1730 p.n.e. a rokiem 1600 p.n.e.

Z analiz wynika, że zwłoki owinięto w futro niedźwiedzia brunatnego spięte szpilą z miedzi. Zmarłej w zaświaty towarzyszyło wiele darów grobowych, w tym ponad 200 paciorków z wypalanej gliny, bursztynu i cyny. A także tekstylia i skóry, narzędzia krzemienne oraz bransoletka z tkanej sierści krowiej.

W obrębie nowo odkrytego grobu naukowcy przeprowadzili badania środowiskowe. – Dane potwierdziły, że grób skrzynkowy zlokalizowano na stosunkowo niewielkim obszarze wrzosowisk bagiennych porośniętych trawą i wrzosami, co przypominało wyspę, w szerszym zalesionym krajobrazie – powiedział prof. Ralph Fyfe z University of Plymouth.

Zaskakujące odkrycie w Stonehenge. „Kamień ołtarzowy” pochodził z bardzo odległego miejsca

Nie z Walii, ale ze Szkocji pochodzi „kamień ołtarzowy”, który znajduje się w centralnej części najsłynniejszej budowli megalitycznej na świecie – Stonehenge. Teraz archeolodzy głowi...

Park Narodowy Dartmoor – miejsce warte odwiedzenia

Park Narodowy Dartmoor ma powierzchnię blisko 1000 kilometrów kwadratowych. Jest mniej więcej tej samej wielkości co Londyn lub mniej więcej tej samej wielkości co 20 000 boisk piłkarskich – czytamy na stronie rezerwatu. Większość parku pokrywają granitowe skały powstałe około 295 milionów lat temu. To właśnie z takich głazów wykonano nowo odkryty grób skrzynkowy.

Mimo że jest to rezerwat, to 90% jego powierzchni jest wykorzystywane do celów hodowlanych. Na szlaku można spotkać owce, krowy i kuce. Dwa miejsca są szczególnie warte odwiedzenia: dawne portowe miasto Morwellham Quay, które przylega do terenu parku, oraz Wheal Betsy – dawna kopalnia srebra i ołowiu.

Źródło: Dartmoor National Park

Nasz ekspert

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.