W Polsce odkryto groby wojowników z plemienia Wandalów. W środku znajdowały się wygięte miecze

Spis treści:

1. Groby Wandalów w województwie świętokrzyskim
2. Miecze złożone w pochówkach były wygięte
3. Groby Wandalów w Polsce są bardzo rzadkie
4. Co to jest kultura przeworska?

O odkryciu poinformował konserwator zabytków w Sandomierzu, który podlega pod Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Kielcach. Badacze odnaleźli pierwszy grób przez przypadek na terenie nieznanego wcześniej stanowiska archeologicznego. We wnętrzu znajdował się miecz, umbo, czyli żelazne wzmocnienie środka tarczy, a także grot oszczepu. Wszystkie elementy wyposażenia wykonane były z żelaza. Odkryto także fragmenty przepalonych naczyń glinianych. Archeolodzy ustalili, że był to pochówek ciałopalny.

Groby Wandalów w województwie świętokrzyskim

– Na zabytkach są widoczne ślady tzw. patyny ogniowej co jednoznacznie wskazuje, że zanim złożono je w grobie, musiały płonąć razem ze zmarłym na stosie. Przeprowadzona w miejscu odkrycia weryfikacja z użyciem wykrywacza metalu pozwoliła nie tylko na ustalenie miejsca, gdzie znajdował się grób, z którego pochodzą opisane wyżej zabytki, ale również na zlokalizowanie kolejnego – przekazał konserwator.

Drugi pochówek to grób ciałopalny jamowy. Oznacza to, że spalone szczątki zmarłego wraz z resztkami z resztkami stosu pogrzebowego i wyposażeniem grobowym złożone były w niewielkiej, płytkiej jamie. – Wyposażenie grobowe było podobne jak w przypadku pierwszego grobu – tłumaczą autorzy odkrycia. Z jednym wyjątkiem. W drugim grobie znajdowały się żelazne nożyce.

Miecze złożone w pochówkach były wygięte

Ponadto oba miecze, które złożono razem z wojownikami, były pogięte. – Taki zwyczaj był często stosowany przez ludzi kultury przeworskiej i miał charakter rytualny. Pogięcie broni, a więc niejako jej uśmiercenie, powodowało, że zmarły mógł zabrać ją, zgodnie z wierzeniami, ze sobą w zaświaty, aby tam mu służyła, podobnie jak to było na ziemi. Drugim powodem takiego postępowania była obawa, żeby broń nie została skradziona i nie służyła innym. Pogięte miecze stawały się w ten sposób praktycznie bezużyteczne – powiedział PAP dr Marek Florek, archeolog z Urzędu Ochrony Zabytków w Sandomierzu.

Analiza wykazała, że były to pochówki przedstawicieli kultury przeworskiej. Ludność ta zamieszkiwała dużą część terenów Polski, w tym tereny między Górami Świętokrzyskimi a Wisłą. – Obecnie najczęściej identyfikowani są z germańskim ludem Wandalów. Na podstawie znalezionych w nich przedmiotów groby należy datować na późny okres rzymski, a więc na IV w. n.e. Miecze i umba tarcz jednoznacznie wskazują, że są to groby wojowników – wyjaśnił konserwator.

Groby Wandalów w Polsce są bardzo rzadkie

– Odkrycie nieznanego dotychczas cmentarzyska wandalskiego z okresu rzymskiego w Glince jest bardzo istotne, gdyż cmentarzysk takich bądź nawet pojedynczych grobów, zwłaszcza wyposażonych w broń a więc należących do wojowników, z Wyżyny Sandomierskiej, znamy jedynie kilka. Co jest o tyle dziwne, że z racji swych warunków naturalnych była ona terenem bardzo dogodnym do osadnictwa, a na jej peryferiach, w Górach Świętokrzyskich funkcjonował tzw. starożytny świętokrzyski okręg hutniczy, gdzie w piecach-dymarkach na wielką skalę wytapiano żelazo – czytamy w oświadczeniu badaczy.

Artefakty, które odnaleziono w grobach maja trafić do Muzeum Zamkowego w Sandomierzu. Co ciekawe, naukowcy uważają, że podobnych grobów na cmentarzysku może być więcej. Badacze zamierzają jeszcze jesienią tego roku zbadać resztę tej nekropolii. – Na razie nie wiemy, jakiej wielkości jest to cmentarzysko. Niektóre z tych cmentarzysk z okresu z rzymskiego liczą po kilkaset grobów. Na znanym cmentarzysku w Chmielowie koło Ostrowca zostało odkrytych i przebadanych ponad 150 grobów. Rzadko kiedy takie groby występują pojedynczo – wyjaśnił dr Florek.

Co to jest kultura przeworska?

Kultura przeworska to archeologiczna kultura epoki żelaza, która rozwijała się na terenie dzisiejszej Polski i części Czech, Słowacji oraz zachodniej Ukrainy w okresie od III wieku p.n.e. do IV wieku n.e. To jedna z najważniejszych kultur archeologicznych środkowoeuropejskich związanych z plemionami germańskimi. Ludność ta tworzyła zazwyczaj niewielkie osady, które składały się z drewnianych chat i półziemianek. Charakteryzowały je grodziska obronne, szczególnie w miejscach o naturalnych walorach defensywnych.

Przedstawiciele kultury przeworskiej najczęściej palili zmarłych przed złożeniem ich do grobu. Prochy zmarłych umieszczano w urnach, a obok składano broń, narzędzia i ozdoby. Plemię to zajmowało się rolnictwem, rzemiosłem i handlem, a także hodowlą zwierząt. Odkrycia archeologiczne potwierdzają, że cechowała ich rozwinięta technologia obróbki żelaza.

Źródło: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Kielcach Delegatura w Sandomierzu.

Nasz autor

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal +. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu, prywatnie bardzo zainteresowany polityką. Autor bloga na Instagramie "Mini Podróże".