Wędrówka kontynentów. Co to jest dryf kontynentalny?

W tym artykule:

1. Jak nazywał się pierwszy kontynent?
2. Kto nie chciał wierzyć w wędrówkę kontynentów?
3. Jak zginął Alfred Wegener?
4. Ile kontynentów jest na świecie?

Jeden człowiek wystąpił przeciwko światu dostojnych naukowców. W styczniu 1912 r. na dorocznym spotkaniu Niemieckiego Towarzystwa Geologicznego we Frankfurcie nad Menem odbył się niezwykły spektakl. 31-letni meteorolog Alfred Wegener wygłosił wykład wstrząsający fundamentami dotychczasowej wiedzy.

Po raz pierwszy przedstawił teorię dryfu kontynentów, czyli ruchu kontynentów względem siebie i względem osi obrotu Ziemi. Niektórzy z profesorów bezlitośnie wyśmiali młodego kolegę, przekonani, że położenie kontynentów nigdy się nie zmieniało.

Jak nazywał się pierwszy kontynent?

Koncepcja dryfu kontynentów narodziła się w Boże Narodzenie 1910 roku, gdy Alfred Wegener przeglądał atlas przyjaciela. Inni przed nim zauważyli, że wybrzeże Atlantyku w Brazylii wyglądało tak, jakby kiedyś było połączone z Afryką Zachodnią „jak para leżąca na łóżku”. Ale dla Wegenera ten fakt stał się początkiem śmiałej teorii naukowej zapamiętaj jako wędrówka kontynentów. Sądził, że jakaś siła popycha kontynenty i dlatego oddaliły się od siebie. Co prowadziło do wniosku, że w późnej erze paleozoicznej (około 250 milionów lat temu) wszystkie kontynenty uformowane były w jeden superkontynent, który następnie się rozpadł. Wegener nazwał ten starożytny kontynent Pangeą (Wszechziemią).

Naukowiec skrupulatnie zbierał dowody na potwierdzenie swojej teorii. „Jeśli mam podobne motyle w Ameryce Południowej i Afryce, nie mogę zakładać, że te motyle przelatywały nad Atlantykiem” – stwierdził. Pozostałości mezozaura, słodkowodnego gada, który żył we wczesnym permie (295–250 milionów lat temu) odnajdywano wyłącznie w Południowej Afryce i wschodniej Ameryce Południowej. Niemożliwe, by gad pływał między kontynentami.

Kto nie chciał wierzyć w wędrówkę kontynentów?

Stosując interdyscyplinarne podejście, Wegener napisał jedną z najbardziej znaczących i kontrowersyjnych książek w historii nauki: „Die Enstehung der Kontinente und Ozeane”, wydaną w 1915 r. Trwała pierwsza wojna światowa i książki Wegenera nie zauważono poza Niemcami. Dopiero trzecie (poprawione) wydanie z 1922 r., przetłumaczone na angielski, francuski, rosyjski, hiszpański i szwedzki, przyniosło mu światowy rozgłos i spowodowało rewolucję w naukach o Ziemi.

Praca Wegenera wywołała wściekłość geologów: „Kompletna, cholerna zgnilizna!” powiedział prezes prestiżowego American Philosophical Society. – Każdy, kto ceni sobie naukowy rozsądek, nigdy nie odważy się poprzeć takiej teorii” – stwierdził brytyjski geolog.
Przez kolejne dziesięciolecia starsi geolodzy ostrzegali młodych naukowców, że jakakolwiek oznaka zainteresowania dryfem kontynentalnym złamie ich karierę.

Odkrycia archeologiczne 2022. Oto najważniejsze i najciekawsze badania i znaleziska ze świata archeologii

W ciągu ostatnich 12 miesięcy wydarzyło się naprawdę dużo w świecie archeologii. W odbudowywanej po pożarze katedrze Notre-Dame odkryto dwa ołowiane sarkofagi, a w Portugalii odnaleziono n...

Jak zginął Alfred Wegener?

Alfred Wegener nie mógł uzyskać profesury na żadnym niemieckim uniwersytecie. Na szczęście uniwersytet w Grazu w Austrii był bardziej tolerancyjny i w 1924 r. mianował go profesorem meteorologii i geofizyki.

Meteorologia była dziedziną, która również pochłaniała Wegenera. W latach 1906–1930 brał udział w czterech ekspedycjach na Grenlandię, gdzie badał polarną cyrkulację powietrza. Zaginął podczas burzy śnieżnej – jego ciało zostało odnalezione pół roku później, 12 maja 1931 r. Leżał w namiocie w skórze renifera oraz śpiworze. „Oczy Wegenera były otwarte, a wyraz jego twarzy był spokojny, niemal uśmiechnięty” – zanotował jeden z odkrywców jego zwłok.

Ile kontynentów jest na świecie?

Obecnie na Ziemi jest 7 kontynentów. Od największego do najmniejszego są to:

• Azja,
• Afryka,
• Ameryka Północna,
• Ameryka Południowa,
• Antarktyda,
• Europa,
• Australia

Nasz ekspert

Łukasz Załuski

Redaktor naczelny „National Geographic Polska". Uważny obserwator zmieniającego się świata i nowych trendów w technologiach. Miłośnik tenisa i europejskich stolic.