Wikingowie używali tarcz w innym celu, niż zakładano. Naukowcy trafili na trop
Wikingowie mieli własny język, pismo i wierzenia. Czy tarcze na ich statkach też wykorzystywano w rytualnych celach?
W tym artykule:
Wikingowie eksplorowali i kolonizowali części Europy, Azji i wyspy na północnym Atlantyku od VIII do XI wieku. Ich pochodzenie nie jest pewne, ale historycy najczęściej wskazują na kraje skandynawskie: Norwegię, Szwecję i Danię. Podczas swoich morskich podróży Wikingowie zetknęli się z wieloma różnymi kulturami, które ukształtowały ich wierzenia i zwyczaje.
Tajemnica statku Gokstad
W ostatnich latach przodkowie współczesnych Skandynawów cieszą się coraz większym zainteresowaniem. Nie tylko ze strony badaczy. To zasługa między innymi filmów i seriali poruszających tematykę nordyckiej mitologii. Niedawne odkrycie dotyczące Odyna zelektryzowało pasjonatów wikingów na całym świecie. Tym razem naukowcy wracają z kolejnymi niespodziankami. Jak się okazuje, jeden z wikińskich atrybutów mógł mieć inne zastosowanie, niż pierwotnie zakładano.
Tarcze Wikingów znalezione na statku Gokstad w 1880 roku nie były związane z rytuałami. Według najnowszej analizy prawdopodobnie pokrywała je niegarbowana skóra bydlęca. Wikingowie mieli ich używać w walce wręcz. Badanie zostało opisane na łamach czasopisma naukowego „Arms and Armor”.
Charakterystyczne, okrągłe tarcze z drewna były przywiązane wzdłuż górnej krawędzi kadłuba statku, tuż nad otworami na wiosła. Łącznie na Gokstad było ich 64. Bardzo możliwe, że jedna przypadała każdej osobie z załogi na pokładzie. Wieki temu statek był używany w celach wojennych i handlowych. Około 900 r. wyciągnięto go jednak na ląd, a następnie wykorzystano do pochówku króla.
Do czego wikingowie używali drewnianych tarcz?
Autor badania, Rolf Warming z Uniwersytetu Sztokholmskiego wyjaśnia, że tarcze byłyby lekkie i łatwe w manewrowaniu, ponieważ składały się ze zwężających się drewnianych desek wokół żelaznej półkuli z jednej strony i drewnianej rączki z drugiej. Deski były pomalowane na żółto lub czarno. Nachodząc na siebie, wyglądały jak żółto-czarne półksiężyce. Z tego powodu archeolodzy przypuszczali, że pełniły jedynie funkcję ceremonialną.
Warming twierdzi jednak, że skórzane pokrycie miało wzmocnić deski i krawędzie. Na wierzchu tarcz znajdują się fragmenty warstwy organicznej, które mogą być pozostałościami po skórze. Aby uczeni mogli mieć pewność, fragmenty te muszą jednak zostać przebadane.
– Istnieją jednak pośrednie dowody w postaci zszytych otworów i nachylonych krawędzi, które wskazują, że deski zostały skonstruowane tak, aby podtrzymać jakąś warstwę ochronną [...] Prawdopodobnie najlepiej interpretować je jako sprzęt należący do statku i używany przez załogę na pokładzie, zarówno na morzu, jak i na lądzie – tłumaczy naukowiec.
To potwierdza tezę, że tarcze ze statku Gokstad służyły do walki, a nie tylko do dekoracji czy rytuałów.
Najlepsze filmy o wikingach. Te produkcje zabiorą Cię do świata wikingów
Seriale i filmy o wikingach od lat cieszą się olbrzymią popularnością. Opowieści o legendarnych wojownikach zyskują fanów zarówno wśród entuzjastów historii, jak i dobrego kina. Oto nas...
Czym zasłynęli wikingowie?
Jednym z najważniejszych aspektów epoki Wikingów były ich najazdy i podboje. Wikingowie często napadali osady i miasta, zabierając wszelkie znalezione zasoby i skarby. Zabierali także niewolników, którymi następnie handlowali ich w innych częściach świata. Osiedlali się m.in. na terenach obecnej Wielkiej Brytanii i Francji. Dotarli do Polski, a także prawdopodobnie do Winlandii, czyli wschodniego wybrzeża Ameryki Północnej.
Wikingowie byli oczywiście znani nie tylko z najazdów i handlu. Zostawili po sobie bardzo bogatą kulturę. Byli głęboko religijnym ludem, z własnymi bogami i wierzeniami. Mieli także swój unikalny język i system pisma, który został zachowany w różnych odkrywanych do dziś artefaktach.
Czas wikingów ostatecznie dobiegł końca w 1066 roku, kiedy ostatni główny przywódca Wikingów, Harald Hardrada, został pokonany w bitwie przez Anglików.
Źródło: „Arms and Armor”
Nasz ekspert
Mateusz Łysiak
Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.