Niespodziewane odkrycie na Syberii. Odnaleziono grobowiec „woźnicy rydwanu” sprzed 3000 lat

W tym artykule:

1. Odkrycie woźnicy rydwanu na Syberii
2. Jak rydwan trafił do Rosji?
3. Woźnica pochodził z kultury karasukskiej

Rydwan to najczęściej dwukołowy rodzaj pojazdu bojowego, który zaprzężony jest w dwa lub cztery konie. Zwierzęta zaprzęgnięte do dyszla ciągnęły platformę, na której najczęściej znajdowali się wojownicy. Uważa się, że pierwsze rydwany powstały w Mezopotamii ok. 3000 lat p.n.e.

Tradycja walki z wykorzystaniem tych konstrukcji przetrwała najdłużej na Wyspach Brytyjskich. Rydwanów używano tam do I wieku n.e. Z kolei w starożytnej Grecji i Rzymie pojazd ten służył głównie do wyścigów w czasie igrzysk olimpijskich.

Odkrycie woźnicy rydwanu na Syberii

Archeolodzy, którzy prowadzili niedawno wykopaliska w rejonie askijskim w Chakasji, w południowo-zachodniej części Syberii Wschodniej, odnaleźli tam nietypowy pochówek. W niewielkim grobowcu odkryli szczątki człowieka, którego pochowano wraz z metalowym elementem rydwanu. Umożliwiał on jeźdźcowi przymocowanie lejców do talii, aby dzięki temu mógł uwolnić swoje ręce. Był to charakterystyczny element tego pojazdu konnego. Uczeni przypomnieli, że podobne artefakty odkrywano w przeszłości w grobach chińskich i mongolskich woźniców.

Badacze w oświadczeniu przyznali, że odkrycie sugeruje możliwość używania rydwanów w regionie. Problem polega na tym, że dotychczas nigdy nie odnaleziono tam podobnej konstrukcji. Jednak wszystkie poszlaki wskazują, że pomimo braku bezpośredniego dowodu, osoba ta najprawdopodobniej była woźnicą rydwanu.

– Fakt odkrycia metalowej części pojazdu oraz podobieństwa do kopców grobowych z Chin, pozwalają nam nieco z większą pewnością określić przeznaczenie artefaktu – powiedział w rozmowie z Live Science Aleksey Tymoszczenko, archeolog z Instytutu Archeologii i Etnografii Rosyjskiej Akademii Nauk.

Jak rydwan trafił do Rosji?

Naukowcy zastanawiają się, skąd rydwan mógł wziąć się w odległej Syberii. Wiadomo, że Grecy założyli w starożytności wiele kolonii na rosyjskim wybrzeżu Morza Azowskiego i Czarnego. Osady powstały m.in. w Tanais, Fanagorii, Hermonassie i Gorgippii.

Do terytorium współczesnej Rosji dotarły wówczas wpływy cywilizacji klasycznej. W wyniku zjednoczenia się greckich kolonii nad Morzem Azowskim powstało Królestwo Bosporańskie, które istniało od ok. 480 p.n.e. do II wieku n.e. Szybko jednak stało się zależne od cesarstwa rzymskiego, a wkrótce Bizancjum.

Jednak grobowiec „woźnicy” znajdował się pośród innych nienaruszonych grobowców, które datowano na okres sprzed 3000 lat. Była to nekropolia, w której chowano zmarłych przez ok. 400 lat. Autorzy odkrycia przekazali, że pochowano tu ludzi z trzech różnych kultur z epoki brązu.

W Rosji znaleziono wyjątkową pieczęć. Przedstawia postać związaną z kilkoma krajami

Pieczęć może pochodzić nawet z XII w. To dość rzadkie odkrycie. Dlaczego artefakt znaleziono właśnie w tym miejscu?

– We wnętrzu grobowca „woźnicy” znaleźliśmy nóż z brązu, prehistoryczną biżuterię, a także przedmiot będący częścią rydwanu. Odkrycie rodzi pytanie o to, czy rydwany konne pojawiły się na Syberii już w późnej epoce brązu? – czytamy w oświadczeniu.

Woźnica pochodził z kultury karasukskiej

Archeolodzy sugerują, że mężczyzna prawdopodobnie należał do kultury karasukskiej. To kultura epoki brązu, która rozwijała się w pierwszej połowie II tysiąclecia p.n.e. na terenie wschodniej części stepów pomiędzy Uralem, Sajanem a Tienszanem. Jej nazwa pochodzi od miejscowości Karasuk na terenie republiki autonomicznej Chakasji. Charakterystycznym elementem owej kultury były bardzo duże cmentarzyska, w których znajdowało się 100, a czasem i więcej grobowców.

Nekropolie otaczane były kolistym lub czworokątnym ogrodzeniem z płyt kamiennych. Zmarłych chowano w pozycji skurczonej i składano ich w kamiennej skrzyni. Zwłoki grzebano wraz z różnego rodzaju bronią, a niekiedy do grobów wrzucano zwierzęce mięso. Gospodarka karasukskich społeczności opierała się na hodowli bydła, owiec i koni.

Źródła: Instytut Archeologii i Etnografii Rosyjskiej Akademii Nauk, LiveScience.

Nasz ekspert

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal +. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu, prywatnie bardzo zainteresowany polityką. Autor bloga na Instagramie "Mini Podróże".