Zaskakujące odkrycie w piwniczce na wino. Kości gigantów sprzed tysiącleci

W tym artykule:

1. Odkrycie szczątków mamutów w Austrii
2. Klęska urodzaju, czyli mnóstwo mamutów
3. Kości mamutów. Rzadkie znaleziska?

Mamuty to olbrzymie wymarłe zwierzęta, które przywodzą na myśl żyjące do dzisiaj słonie. Pojawiły się w Europie około pół miliona lat temu. Osiągały ponad 3 m wysokości i ważyły do 6 ton, czyli tyle, ile 2–3 samochody osobowe.

Populacja mamutów zaczęła się gwałtownie zmniejszać kilkanaście tysięcy lat temu. Ostatnie osobniki przetrwały na Alasce i w północno-wschodniej Rosji na Wyspie Wrangla. Tam żyły jeszcze do połowy III tysiąclecia p.n.e., czyli do czasów, w których w Egipcie wznoszono piramidy.

Odkrycie szczątków mamutów w Austrii

Odkrycie kości tych wielkich zwierząt jest dla badaczy przeszłości zawsze wielką gratką, bo nadal wiele pytań na ich temat pozostaje bez odpowiedzi. Podczas prac remontowych prowadzonych w piwniczce do przechowywania wina plantator winorośli z Dolnej Austrii niedaleko miejscowości Langenlois, Andreas Pernestorfer niespodziewanie natknął się na duże kości. Mężczyzna natychmiast zgłosił znalezisko do Federalnego Urzędu Ochrony Zabytków.

Urzędnicy wysłali na miejsce naukowców z Austriackiego Instytutu Archeologicznego (OeAI), z grupy badawczej „Archeologia czwartorzędu”. Badaniami kieruje dr Hannah Parow-Souchon.

Klęska urodzaju, czyli mnóstwo mamutów

– To, co początkowo wyglądało na kilka pojedynczych kości mamuta, okazało się grubą warstwą kości z co najmniej trzech różnych zwierząt – czytamy na stronie Austriackiej Akademii Nauk.

Piwnica, w której znaleziono szczątki pradziejowych gigantów jest bardzo głęboka, bo ma nawet 17 m głębokości. Lokalne media donoszą, że wśród licznych kości znaleziono również narzędzia kamienne. Można je wstępnie datować na około 40–30 tysięcy lat. Planowane jest wykonanie datowania kości metodą radiowęglową. Postawi to kropkę nad i w kwestii precyzyjnego określenia wieku znaleziska.

Nie jest to pierwsze tego typu odkrycie w okolicy. Sto lat temu hrabia von Wurmbrand i Hugo Obermaier badali w jednej z sąsiednich piwniczek na wino podobne nagromadzenie kości tych prahistorycznych zwierząt.

Obszar Dolnej Austrii jest bardzo bogaty w znaleziska archeologiczne z okresu paleolitu. Niecało 30 km na południowy-wschód od właśnie odkrytego nagromadzenia kości, w 1908 roku odkryto w wiosce Willendorf słynną kobiecą figurkę sprzed około 30 tysięcy lat. Nazwano ją Wenus z Willendorfu.

Kości mamutów. Rzadkie znaleziska?

Z terenu Europy znanych jest mnóstwo miejsc, w których odkryto szczątki mamutów. Są to jednak najczęściej przypadkowe odkrycia pojedynczych kości, dokonane w czasie prac budowlanych czy ziemnych.

Naukowcy bardziej cenią sobie znaleziska w postaci większych nagromadzeń kości, które sami mogą przebadać w sposób metodyczny. Dlatego tak ważne jest nowe znalezisko z Austrii. Tutaj mamy do czynienia najprawdopodobniej z miejscem, w którym przed dziesiątkami tysięcy lat człowiek oprawiał mamuty, o czym świadczą leżące obok narzędzia krzemienne.

Spektakularnym stanowiskiem archeologicznym, na którym odkryto szczątki ponad 100 mamutów i przebadano w bardzo metodyczny sposób jest Kraków Spadzista u podnóża kopca Kościuszki w Krakowie. Te ważące kilka ton zwierzęta spędzano na wzgórze, a potem zabijano, ćwiartowano i spożywano.

W tym miejscu w Polsce zabito ponad 100 mamutów. Poznaj cmentarzysko tych gigantów

U podnóża kopca Kościuszki w Krakowie archeolodzy trafili na szczątki ponad 113 mamutów. Te ważące kilka ton zwierzęta spędzano na wzgórze, a potem zabijano, ćwiartowano i spożywano.

To stanowisko archeologiczne jest jednym z największych w Europie nagromadzeń kości i zębów mamuta zarówno jeśli chodzi o liczbę szczątków kostnych, jak i liczbę opisanych osobników. Stąd też pochodzi pierwszy bezpośredni dowód z Europy na polowanie ludzi na mamuty. Jest to fragment krzemiennego grotu sprzed 25 tys. lat, wbity w żebro mamuta. To odkrycie ogłosili w 2019 roku dr hab. Piotr Wojtal i dr hab. Jarosław Wilczyński z Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie.

Nowo odkryte nagromadzenie z austriackiego Langenlois wygląda na dużo mniejsze, ale może przynieść równie ważne dane. Archeolodzy planują kontynuować badania wykopaliskowe w austriackiej piwniczce.

Źródła: OEAI, noen.at.

Nasz ekspert

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.