Fioletowo-zielony Mars? Obejrzyj oszałamiające zdjęcia wykonane przez sondę NASA MAVEN
Na najnowszych zdjęciach przesłanych przez sondę MAVEN trudno rozpoznać Marsa. Zamiast rdzawej powierzchni pokrytej bliznami po uderzeniach – zieleń. W miejscu lodowych czap coś, co przypomina jaskrawo fioletowy wir.
W tym artykule:
Sonda NASA Mars Atmosphere and Volatile Evolution (MAVEN) została zaprojektowana do badania marsjańskiej atmosfery. W przeciwieństwie do Ziemi Mars nie ma już pola magnetycznego, które chroniłoby go przed wiatrem słonecznym. NASA ma nadzieję, że informacje zebrane przez MAVEN pomogą utorować drogę dla przyszłych misji załogowych na Marsa. Ponieważ brak pola magnetycznego, a co za tym idzie wystarczającej atmosfery, będzie narażał przyszłych marsonautów na działanie wyjątkowo niebezpiecznego promieniowania kosmicznego, im więcej dowiemy się o szczątkowej atmosferze marsjańskiej, tym lepiej. Dzięki MAVEN otrzymaliśmy nowe obrazy pokazujące, jak zmienne mogą być procesy atmosferyczne na Czerwonej Planecie.
Co ujawniła sonda MAVEN?
MAVEN wyposażona jest w zestaw instrumentów naukowych, z których jeden może badać planetę w niewidocznym dla ludzkiego oka ultrafiolecie. W zakresach długości fal ultrafioletowych możemy zobaczyć różne gazy i interakcje zachodzące na marsjańskim niebie.
Dzięki obrazowaniu w paśmie ultrafioletowym MAVEN ujawniła m.in. dziwne zorze tańczące wysoko nad Marsem i niewidzialną poświatę generowaną w atmosferze w nocy przez atomy rekombinujące się po rozdzieleniu przez światło słoneczne.
Teraz NASA opublikowała nowe zdjęcia pokazujące trzy długości fal ultrafioletowych, reprezentowane na czerwono, zielono i niebiesko. Atmosferyczne mgły i chmury mają kolor biały lub niebieski, podczas gdy powierzchnia może wydawać się brązowa lub zielona. Ozon w marsjańskiej atmosferze wydaje się fioletowy.
Tak wygląda Mars w ultrafiolecie
Zdjęcia zostały wykonane w odstępie sześciu miesięcy, co pozwala dostrzec sezonowe zmiany w atmosferze planety. Pierwsza, uchwycona w lipcu 2022 r., pokazuje półkulę południową latem, mniej więcej w czasie przesilenia letniego.
Atmosfera wydaje się dość czysta, z chmurami wypełniającymi ogromny, głęboki na niemal 10 km kanion Valles Marineris w lewym górnym rogu. Zasięg południowej polarnej czapy lodowej, widoczny w kolorze surowej bieli, jest na poziomie letniego minimum. O tym, że zdjęcie zostało wykonane w okresie marsjańskiego lata, świadczy również obecność na dużych wysokościach pary wodnej.
Drugie zdjęcie wykonano pół roku później, w styczniu 2023 roku. Pory roku na Marsie są dwa razy dłuższe niż pory roku na Ziemi, co oznacza, że zdjęcie zostało zrobione nieco po równonocy wiosennej na półkuli północnej.
Zmiany sezonowe spowodowały powstanie wielu białych chmur na półkuli północnej. Ale najbardziej zachwycające jest nagromadzenie ozonu, który w paśmie ultrafioletu świeci na fioletowo. Gaz ten gromadzi się w atmosferze w zimne noce zimy, rozpraszając się wiosną poprzez interakcje z parą wodną, gdy lód polarny sublimuje w warunkach ocieplenia. Sublimuje, czyli przechodzi bezpośrednio ze stanu stałego w gazowy.
„Diuna” na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. NASA przetworzyła 98 proc. moczu i potu astronautów
System sanitarny Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) powoli zmienia się w rozbudowany filtrfrak, fremeński kombinezon z powieści Franka Herberta „Diuna”. NASA ogłosiła, że w tej chwi...
Co się stało z atmosferą Marsa?
Sonda MAVEN wystartowała w listopadzie 2013 roku i weszła na orbitę Marsa we wrześniu 2014 roku. Celem misji jest zbadanie górnej atmosfery planety, jonosfery, jej interakcji ze Słońcem i wiatrem słonecznym. Ma to pomóc rozwiązać zagadkę utraty atmosfery przez naszą sąsiednią planetę. Zrozumienie strat atmosferycznych, do jakich dochodzi w tej chwili, daje naukowcom wgląd w historię atmosfery i klimatu Marsa, istnienia na powierzchni planety ciekłej wody i warunków do podtrzymania procesów życiotwórczych. Zespół MAVEN przygotowuje się do świętowania 10. rocznicy obecności sondy na Marsie we wrześniu 2024 roku.
Lockheed Martin Space odpowiada za budowę statku kosmicznego oraz za kontrolę misji. Laboratorium Napędu Odrzutowego NASA (JPL/NASA) w Południowej Kalifornii zapewnia nawigację i wsparcie Deep Space Network. Laboratorium Fizyki Atmosfery i Przestrzeni Kosmicznej na University of Colorado Boulder jest odpowiedzialne za zarządzanie operacjami naukowymi oraz zasięgiem publicznym i komunikacją.
Nasz ekspert
Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka
Dziennikarka i redaktorka zajmująca się tematyką popularnonaukową. Związana z magazynami portali Gazeta.pl oraz Wp.pl. Współautorka książek „Człowiek istota kosmiczna”, „Kosmiczne wyzwania” i „Odważ się robić wielkie rzeczy”.