Nikt nie wie jak powstały jego księżyce. Podobno kiedyś były tam powodzie. Co wiemy o Marsie

Mars to małe, skaliste ciało niebieskie, które kiedyś uważano za bardzo podobne do Ziemi. Podobnie jak w przypadku innych planet skalistych - Merkurego, Wenus i Ziemi - jego powierzchnia uległa zmianom w wyniku aktywności wulkanicznej, zderzeń z innymi ciałami niebieskimi, ruchów skorupy i zjawisk atmosferycznych, takich jak burze piaskowe. Marsjańskie czapy polarne narastają i ustępują wraz ze zmianą pór roku, a warstwowa struktura gleby w pobliżu biegunów sugeruje, że klimat zmienił się więcej niż raz, prawdopodobnie w wyniku regularnych modyfikacji orbity planety.

Ruchy tektoniczne, a w tym sposób utworzenia i zmiany w skorupie planety, różnią się od ziemskich. Te na Ziemi są wynikiem poziomych ruchów nasuwających się na siebie lub rozsuwających na dnach oceanów płyt, a na Marsie zdają się odbywać w pionie - gorąca lawa wypływa do góry i na powierzchnię.

Od czasu do czasu wielkie burze piaskowe zakrywają całą planetę. Ich skutki robią wielkie wrażenie - gigantyczne wydmy, smugi i wyrzeźbione przez wiatr formy.

Czy na Marsie jest woda?

Naukowcy uważają, że 3,5 miliarda lat temu na Marsie doszło do największych znanych w Układzie Słonecznym powodzi. Woda być może nawet utworzyła jeziora lub płytkie morza. Jednak skąd się wzięła, jak długo trwała powódź i gdzie się potem podziała ta woda?

Obecnie Mars jest zbyt zimny, a jego atmosfera zbyt rzadka, aby mogła istnieć w stanie ciekłym na powierzchni przez dłuższy czas. Lód znajduje się blisko powierzchni i duże ilości wody są zamrożone w polarnych czapach lodowych, ale ilości wody niezbędnej do wyżłobienia wielkich kanałów i rozlewisk próżno dziś szukać na - lub w pobliżu - powierzchni. Zdjęcia z sondy NASA Mars Global Surveyor sugerują, że rezerwy wód podziemnych mogą wybijać na powierzchnię jak wywierzyska. Odpowiedzi mogą kryć się głęboko pod czerwoną ziemią Marsa.

Rozwikłanie zagadki wody na Marsie jest ważne dla zrozumienia historii jego klimatu, co pomogłaby nam poznać mechanizm ewolucji wszystkich planet, w tym naszej. Woda jest również uważana za główny składnik potrzebny dla początku życia. Dowody na istnienie wody w przeszłości lub obecnie na Marsie dałyby wskazówki w kwestii istnienia życia na tej planecie kiedyś lub po dziś dzień, a także wskazałyby na możliwość życia w innych miejscach we Wszechświecie. Ponadto, nim ludzie będą mogli bezpiecznie udać się na Marsa, musimy dowiedzieć się znacznie więcej na temat jego środowiska naturalnego, w tym dostępności zasobów, takich jak woda.

Góry, księżyce i dużo więcej

Mars ma kilka niezwykłych cech geologicznych, w tym największą górę pochodzenia wulkanicznego w Układzie Słonecznym, czyli Olympus Mons (góra Olimp po łacinie); wulkany w północnym regionie Tharsis tak ogromne, że deformują krągłość planety, a także gigantyczne kaniony w okolicy równika, Valles Marineris. Ten system kanionów rozciąga się na dystansie od Nowego Jorku do Los Angeles. Wielki Kanion w Arizonie mógłby łatwo zmieścić się w jednym z bocznych odnóg tej ogromnej rozpadliny.

Mars ma dwa małe księżyce, Phobosa i Deimosa. Chociaż nikt nie wie jak się utworzyły, mogą być asteroidami złapanymi w sidła marsjańskiej grawitacji.