Meteoryt znaleziony na Saharze to fragment „utraconego brata Ziemi”. Skała jest starsza od naszej planety

Meteoryt noszący nazwę Erg Chech 002 (EC 002) jest prawdopodobnie fragmentem zaginionej młodej planety, która została zniszczona lub wchłonięta przez większe skaliste planety podczas formowania się naszego Układu Słonecznego. Jest najstarszym znanym przykładem magmy z kosmosu, a jego wiek i zawartość minerałów wskazują, że powstał ze skorupy dużego, skalistego ciała w procesie jego przekształcania się w planetę – wynika z nowych badań.

Fragmenty meteorytu EC 002 znaleziono w Adrar w Algierii w maju 2020 r. W pierwszych badaniach opisano je jako „stosunkowo gruboziarniste, jasnobrązowe i beżowe”, sporadycznie wysadzane kryształami „większymi zielonymi, żółtozielonymi i rzadziej żółtobrązowymi” - podał instytut badawczy Lunar and Planetary Institute (LPI) w Teksasie.

EC 002 to achondryt – rodzaj meteorytu kamiennego, składający się głównie z piroksenów i plagioklazów, w czym przypomina ziemski bazalt. Chondryt pochodzi z ciała macierzystego z wyraźną skorupą i rdzeniem, i nie posiada charakterystycznych kulistych skupień krystalicznych (tzw. chondr).

Na przestrzeni lat naukowcom udało się zgromadzić łącznie ok. 3100 achondrytów, które powstały w skorupie i warstwach płaszcza skalistych asteroid, ale niewiele mówią one na temat różnorodności protoplanet, istniejących przed powstaniem naszego Układu Słonecznego. Około 95 proc. znanych skał pochodzi z zaledwie dwóch ciał macierzystych, a około 75 proc. z jednego źródła - prawdopodobnie asteroidy 4 Westa.

EC 002 wyróżnia się wśród innych meteorytów. Radioaktywne warianty lub izotopy glinu i magnezu sugerują, że „rodzic meteorytu” był starożytnym ciałem niebieskim sprzed 4,566 miliarda lat. A skład chemiczny EC 002 ujawnia, że wyłonił się on z częściowo stopionego zbiornika magmy w skorupie ciała macierzystego. Większość skalistych meteorytów pochodzi ze źródeł ze skorupą bazaltową (szybko schłodzoną lawą bogatą w żelazo i magnez), tymczasem skład EC 002 wykazał, że skorupa jej rodzica była wykonana z andezytu, który jest bogaty w krzemionkę.

„Ten meteoryt jest najstarszą skałą magmową przeanalizowaną do tej pory i rzuca światło na formowanie się pierwotnych skorup pokrywających najstarsze protoplanety” - donoszą autorzy nowego badania.

Inne badania wykazały, że takie nasycone krzemionką skorupy andezytu były prawdopodobnie powszechne na etapie formowania się protoplanet w Układzie Słonecznym. „Rozsądne jest założenie, że wiele podobnych ciał powstało w tym samym czasie i było otoczonych tym samym rodzajem pierwotnej skorupy” - stwierdzili autorzy badania. Jednak kiedy przyjrzeli się odległym obiektom kosmicznym i porównali je z EC 002, nie znaleźli żadnych dopasowań.

Naukowcy poinformowali, że nawet po porównaniu z 10 000 obiektami skatalogowanymi w bazie danych Sloan Digital Sky Survey, EC 002 można było „wyraźnie odróżnić od wszystkich grup asteroid”. „Do tej pory nie zidentyfikowano żadnego obiektu o charakterystyce widmowej podobnej do EC 002” - podkreślono w artykule na łamach Proceedings of the National Academy of Sciences.

Gdzie są dzisiaj wszystkie protoplanety ze skorupami andezytowymi? Według badań podczas niestabilnego okresu narodzin planet w naszym Układzie Słonecznym większość z tych protoplanet prawdopodobnie nie przekroczyła wieku niemowlęcego. Albo zostały rozbite na kawałki w zderzeniach z innymi skalistymi ciałami, albo zostały wchłonięte przez większe i odnoszące większe sukcesy planety skaliste, takie jak Ziemia, Mars, Wenus i Merkury, pozostawiając po sobie niewiele śladów – wyjaśnia Live Science.

„Pozostałości pierwotnej skorupy andezytowej są zatem nie tylko rzadkie w zapisie meteorytów, ale są również rzadko spotykane dzisiaj w pasie asteroid” - napisali naukowcy.