Teleskop polskiej firmy Scanway trafi na orbitę Księżyca. Będzie poszukiwał surowców
Wrocławska firma Scanway podpisała kontrakt z amerykańską Intuitive Machines na budowę teleskopu do obserwacji powierzchni Księżyca. Teleskop trafi na pokład pierwszego satelity z księżycowej konstelacji telekomunikacyjnej, tworzonej przez Amerykanów w ramach inicjatywy Lunar Data Network. Projekt ma na celu stworzenie infrastruktury telekomunikacyjnej wokół naszego naturalnego satelity oraz zbadanie jego powierzchni pod kątem zasobów naturalnych.
Spis treści:
– To wyjątkowo szybki projekt. Rozmowy z amerykańską firmą rynku kosmicznego Intuitive Machines rozpoczęliśmy około trzech miesięcy temu. Zamówienie na budowę teleskopu podpisaliśmy pod koniec grudnia. Samo urządzenie mamy dostarczyć latem 2025 roku, a satelita z naszym teleskopem trafi na orbitę księżycową pod koniec tego roku. Takie tempo możliwe jest tylko dzięki prywatyzacji sektora kosmicznego i praktykom określanym jako Space 4.0, czyli m.in. masowo produkowanym podzespołom urządzeń kosmicznych – wyjaśnia Jędrzej Kowalewski, prezes Scanway SA.
Komunikacja księżycowa
Lunar Data Network to przedsięwzięcie amerykańskiej firmy Intuitive Machines. Realizowane jest w ramach kontraktu z NASA i szeroko pojętego programu Artemis, czyli powrotu ludzkości na Księżyc. Seria księżycowych satelitów telekomunikacyjnych ma umożliwić zarówno zbieranie danych z powierzchni Księżyca oraz ich przesyłanie na Ziemię, jak również poprawną i sprawną komunikację między nowymi lunonautami. Jednym z pierwszych elementów tej infrastruktury będzie satelita wyposażony w teleskop skonstruowany właśnie przez Scanway.
– Ten teleskop to jeden z naszych sztandarowych produktów. Jest urządzeniem bazującym na naszych rozwiązaniach już sprawdzonych w kosmosie, co oznacza, że ma tzw. flight heritage. Między innymi to utorowało nam drogę do kontraktu z Intuitive Machines. Amerykanie stawiają na relatywnie tanie, szybko konstruowane satelity czy lądowniki. To wysokie tempo można uzyskać właśnie używając podzespołów sprawdzonych i produkowanych w krótkim czasie – twierdzi Jędrzej Kowalewski.
Szybka i sprawdzona technologia
Flight heritage (dosłownie „dziedzictwo lotu”), o którym wspomniał prezes Scanway SA to termin używany w przemyśle kosmicznym i lotniczym. Odnosi się do komponentów, systemów lub technologii, które zostały już wcześniej przetestowane i sprawdzone w warunkach lotu w przestrzeni kosmicznej. Posiadanie „flight heritage” oznacza, że dany element ma udokumentowaną historię udanego działania w rzeczywistych misjach, co zwiększa jego wiarygodność i zaufanie w przyszłych projektach. A Scanway przetestował swój teleskop m.in. dzięki misji STAR VIBE, zrealizowanej we współpracy z niemiecką spółką German Orbital Systems (GOS).
Teleskop zaprojektowany przez wrocławską firmę na potrzeby pierwszego satelity lunarnego Intuitive Machines ma mapować powierzchnię Księżyca z wysoką rozdzielczością. Urządzenie ma pozwolić na identyfikację szczegółów na powierzchni Księżyca, co przyczyni się do lepszego zrozumienia jego struktury i potencjalnych zasobów. Zmapowanie Księżyca pod względem zasobów naturalnych jest kluczowe dla projektu stworzenia na Księżycu stałej osady.
W poszukiwaniu surowców księżycowych
– Budowany przez nas instrument będzie teleskopem zwierciadlanym w układzie Ritchey-Chretien. Ma on precyzyjnie wybrane przez Intuitive Machines pasma nakierowane na szukanie surowców. W stosunku do zwykłej kamery RGB, ta będzie miała węższe pasma, które będą wymagały zastosowania specjalistycznych filtrów nakładanych na sensory – wyjaśnia Jędrzej Kowalewski.
Dodaje, że cały instrument będzie pracował nieco inaczej niż zwykła kamera, wykonująca całe zdjęcie „za jednym strzałem”. – My będziemy musieli skanować teren, przesuwając okiem kamery przez powierzchnię Księżyca. To będzie wymagać dobrej koordynacji działania satelity, w czym wspieramy Intuitive Machines – podkreśla. Firma będzie również poddawała zdjęcia wstępnej obróbce. Nie będzie to proste zadanie, bo samych zdjęć będzie kilka tysięcy miesięcznie.
Pierwszy satelita lunarny Intuitive Machines ma zostać wystrzelony jeszcze w tym roku. Jeśli wszystko pójdzie sprawnie, a teleskop się sprawdzi, możliwe, że Scanway skonstruuje również teleskopy do pozostałych satelitów systemu Lunar Data Network. Byłoby to bezprecedensowym sukcesem w krótkiej historii polskiego przemysłu kosmicznego. Trzymamy kciuki!
Nasza autorka
Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka
Dziennikarka i redaktorka zajmująca się tematyką popularnonaukową. Związana z magazynami portali Gazeta.pl oraz Wp.pl. Współautorka książek „Człowiek istota kosmiczna”, „Kosmiczne wyzwania” i „Odważ się robić wielkie rzeczy”.