Trzęsienia Marsa. Lądownik NASA przesłał dane o pięciokrotnie silniejszych wstrząsach niż znane dotąd

W tym artykule:

1. Trzęsienia Marsa – najsilniejsze i najdłuższe
2. Trzęsienia Marsa – skąd się biorą?
3. Trzęsienia Marsa – jak się je bada?
4. Trzęsienia Marsa – co wynika z badań?

Pierwsze z wymienionych trzęsień o magnitudzie 4,2 miało miejsce na Marsie 25 sierpnia 2021 roku. Nadano mu sygnaturę S0976a. Do kolejnego wstrząsu – S1000a o magnitudzie 4,1 – doszło 24 dni później. Oba miały miejsce w tzw. strefie cienia. To region, z którego fale sejsmiczne nie mogą podróżować bezpośrednio do sejsmometru lądownika InSight, ponieważ są silnie odchylane przez jądro planety. Po raz pierwszy sejsmograf InSight zarejestrował trzęsienie pochodzące z tak dużej odległości.

Trzęsienia Marsa – najsilniejsze i najdłuższe

Analizujący trzęsienia Marsa zespół naukowców z Uniwersytetu Bristolskiego w Wielkiej Brytanii ocenił je jako „naprawdę niezwykłe wydarzenia w marsjańskim katalogu sejsmicznym”. Ze względu na szeroki zakres częstotliwości, S1000a określono jako wstrząs wyraźnie wyróżniający się spośród trzęsień zarejestrowanych do tej pory. Jest to również najdłużej trwające zdarzenie sejsmiczne monitorowane do tej pory przez InSight. Trwało aż 94 minuty.

To było największe trzęsienie ziemi w historii. Jego skutki odczuwalne były przez 1000 lat. Gdzie do niego doszło?

Naukowcy odnaleźli dowody na największe trzęsienie ziemi, które spowodowało katastrofalne skutki dla ludzkości. Jego magnituda wynosiła 9,5.

Badacze podkreślili również, że S0976a wygląda jak wiele zdarzeń zlokalizowanych w Cerberus Fossae. To obszar rozległych uskoków o głębokości ocenianej na około 50 km lub więcej. Ich zdaniem prawdopodobne jest, że to trzęsienie ma podobny, głęboki mechanizm źródłowy.

Trzęsienia Marsa – skąd się biorą?

Rejestrowane regularnie przez lądownik InSight trzęsienia Marsa są ostatnio tematem wielu analiz. Niedawno na łamach czasopisma naukowego „Nature Comunications” ukazał się artykuł sugerujący, że za zdarzenia sejsmiczne na naszej sąsiedniej planecie może odpowiadać aktywność wulkaniczna.

Taką hipotezę przedstawili naukowcy z Australijskiego Uniwersytetu Narodowego (ANU). Australijscy badacze wraz z naukowcami z Chińskiej Akademii Nauk w Pekinie odkryli 47 wcześniej niewykrytych trzęsień pod powierzchnią Czerwonej Planety. Wszystkie w Cerberus Fossae – aktywnym sejsmicznie regionie Marsa.

Perseverance: rok na Marsie. Co udało się odkryć marsjańskiemu łazikowi NASA?

Od udanego lądowania na Czerwonej Planecie najnowszego łazika – laboratorium NASA, czyli Perseverance – mija rok. Przez ten czas robot wielkości SUV-a i jego przyjaciel, pierwszy marsjański...

Autorzy badania spekulują, że przyczyną świeżo wykrytych trzęsień Marsa jest aktywność magmy w płaszczu marsjańskim. Płaszcz ten (podobnie jak ziemski) jest najgrubszą, wewnętrzną warstwą Marsa umieszczoną między skorupą a jądrem.

Odkrycia sugerują, że magma w płaszczu marsjańskim jest nadal aktywna i odpowiada za wulkaniczne trzęsienia Marsa. Wbrew wcześniejszym przekonaniom naukowców, że zdarzenia te są spowodowane przez marsjańskie siły tektoniczne.

Według geofizyka i współautora badań, profesora Hrvoje Tkalčicia z ANU Research School of Earth Sciences, powtarzalna natura tych trzęsień i fakt, że wszystkie zostały wykryte w tym samym obszarze planety sugerują, że Mars jest bardziej aktywny sejsmicznie niż wcześniej sądzili naukowcy.

Trzęsienia Marsa – jak się je bada?

– Odkryliśmy, że te świeżo zarejestrowane trzęsienia Marsa występowały o każdej porze dnia marsjańskiego, podczas gdy trzęsienia Marsa wykryte i zgłoszone przez NASA w przeszłości wydawały się występować tylko w środku nocy. Dlatego możemy założyć, że to ruch stopionej skały w płaszczu marsjańskim jest wyzwalaczem tych 47 nowo wykrytych trzęsień Marsa pod regionem Cerberus Fossae – powiedział prof. Tkalčić.

Znamy firmę, która wystrzeli pierwszą rakietę z innej planety niż Ziemia. Podpisała kontrakt z NASA

Lockheed Martin zaangażowana w misję Mars Sample Return. Firma pracująca przy tak głośnych misjach jak Juno, Mars Reconnaissance Orbiter czy OSIRIS-REx została wybrana na dostawcę małej rak...

Tylko jak można poznać wnętrze planety, nie mogąc zajrzeć do niego bezpośrednio? – Informacje o głębokim wnętrzu planety mogą pochodzić z obserwacji pola grawitacyjnego planety lub pola magnetycznego. Jednak najbardziej precyzyjnych wyników może dostarczyć sejsmologia, czyli obserwacja fal sprężystych rozchodzących się wewnątrz planety. Do tych obserwacji używa się sejsmografów. Podstawowe fale w ośrodku sprężystym to fale podłużne P, poprzeczne S i fale powierzchniowe – wyjaśnia profesor Leszek Czechowski, geofizyk związany z Uniwersytetem Warszawskim oraz z Centrum Badań Kosmicznych PAN.

Właśnie tej metody badawczej użyli australijscy i chińscy naukowcy. Wykorzystali dane z sejsmometru dołączonego do lądownika NASA InSight, który zbiera informacje o trzęsieniach Marsa, marsjańskiej pogodzie i wnętrzu planety. Robi to od czasu lądowania na Marsie w 2018 roku.

Autorzy badania twierdzą, że zdarzenia sejsmiczne były stosunkowo niewielkie i byłyby ledwo odczuwalne, gdyby miały miejsce na Ziemi. Trzęsienia zostały wykryte w okresie około 350 sol. Sol jest określeniem marsjańskiej doby.

Trzęsienia Marsa – co wynika z badań?

Podkreślają jednak, iż fakt, że płaszcz marsjański jest nadal aktywny, ma kluczowe znaczenie dla naszego zrozumienia, w jaki sposób Mars ewoluował jako planeta. – Może to nam pomóc odpowiedzieć na fundamentalne pytania dotyczące Układu Słonecznego i stanu jądra Marsa, płaszcza i ewolucji jego obecnie nieistniejącego pola magnetycznego – mówił prof. Tkalčić.

Łazik marsjański. Jak działał Opportunity i inni kosmiczni zwiadowcy?

Łaziki są naszymi pozaziemskimi oczami i uszami, zwiadowcami przemierzającymi inne ciała niebieskie. Chociaż łazik marsjański porusza się wolniej niż żółw, to na razie jedyny sposób na...

– Dzięki danym lądownika InSight wiemy, że na Marsie występują trzęsienia. Są one znacznie słabsze i jest ich o wiele mniej niż na Ziemi. Jednak mamy dowód, że we wnętrzu Marsa mają jeszcze miejsce różne procesy tektoniczne i wulkaniczne odpowiedzialne za trzęsienia. Czyli jedne formacje skalne poruszają się względem drugich lub stopiona magma przeciska się przez skały. Efekty tego mogą być widziane na powierzchni jako różne deformacje lub względny ruch skał po obu stronach uskoku. Na Ziemi takie zjawiska są powszechne, między innymi w postaci ruchu kontynentów. Obserwacje fal przesłane przez InSight pozwoliły też określić grubość skorupy marsjańskiej – komentuje profesor Czechowski.