Trzy częściowe zaćmienia Słońca będą widoczne w najbliższym czasie z obszaru Polski. Pierwsze 29 marca!

Spis treści:

1. Zacznie się przed południem
2. Rodzaje zaćmień Słońca
3. Raz na 200 lat

Najbliższe, przypadające na 29 marca 2025 roku częściowe zaćmienie Słońca będzie widoczne w zachodniej, środkowej i północnej Europie, na Grenlandii, we wschodniej Kanadzie, na Morzu Arktycznym i północnym Atlantyku. Będzie je można obserwować również m.in. z Senegalu, Gambii, Sahary Zachodniej, Maroka, a także z zachodniej Algierii.

Maksymalne zaćmienie nastąpi nad północnym Labradorem, gdzie faza maksymalna osiągnie aż 93,61%. W przypadku obserwacji z obszaru Polski, najlepiej będzie udać się do Świnoujścia, gdzie w maksimum zaćmienia tarcza słoneczna będzie zasłonięta w 26,5%.

– Można przyjąć, że im dalej na północny zachód, tym większa faza zaćmienia. Oznacza to, że większa część tarczy słonecznej będzie zakryta przez Księżyc – mówi Robert Szaj, popularyzator astronomii.

Zacznie się przed południem

Na terenie Polski częściowe zaćmienie Słońca 29 marca rozpocznie się przed południem. Natomiast faza maksymalna, w zależności miejsca obserwacji w Polsce, będzie widoczna między godz. 12.20 a 12.30. Całe zjawisko na terenie Polski zakończy się po 13.

– Marcowe obserwacje będą doskonałym treningiem przed kolejnym częściowym zaćmieniem, które będziemy mogli obserwować w sierpniu 2026 roku. To przyszłoroczne zaćmienie będzie miało miejsce tuż przed zachodem Słońca, który sam w sobie jest wyjątkowo zjawiskowy, a jeszcze piękniejszy, gdy dołączy do niego cieniutki sierp Słońca. Jeśli pogoda nam dopisze, będzie to wyjątkowe wydarzenie – mówi Robert Szaj.

Mamy też dobrą informację dla tych, którzy w sierpniu 2026 roku będą w Hiszpanii. Tam można będzie obserwować całkowite zaćmienie Słońca.

Rodzaje zaćmień Słońca

Przypomnijmy, że zaćmienia Słońca jest zjawiskiem astronomicznym powstającym, gdy Księżyc znajdzie się pomiędzy Słońcem a Ziemią i tym samym przysłoni światło słoneczne. Księżyc jest mniejszy od Słońca o tyle samo, ile razy jest bliżej Ziemi. Sprawia to, że jego kątowe rozmiary na niebie są bardzo zbliżone do słonecznych.

Częściowe zaćmienie Słońca ma miejsce, gdy Księżyc zakrywa jedynie część Słońca. W przypadku, gdy patrząc z Ziemi dostrzegamy jedynie jasna obrączkę Słońca, z czarnym kołem w środku mamy do czynienia z zaćmieniem obrączkowym. Występuje, gdy tarcza Księżyca nie jest w stanie zasłonić całej tarczy Słońca i ma miejsce, gdy cień, jaki rzuca Księżyc nie znajduje się na powierzchni Ziemi.
Jeśli cień, jaki rzuca Księżyc, jedynie delikatnie dotyka powierzchni Ziemi, powoduje to, że obserwator będący w jego „środku” widzi całkowite zaćmienie, natomiast osoba, która jest dokładnie w tym samym momencie w miejscu oddalonym od pasa cienia obserwuje jedynie zaćmienie obrączkowe. Jest to tak zwane zaćmienie hybrydowe, nazywane również obrączkowo-całkowitym.

Raz na 200 lat

Zaćmienie Słońca jest zjawiskiem stosunkowo rzadkim, ze względu na konieczność specyficznego ułożenia ciał niebieskich względem siebie. W związku z tym jest to znakomity moment na popularyzację astronomii.

– W przypadku prowadzenia obserwacji Słońca najważniejsze jest bezpieczeństwo – wyjaśnia Robert Szaj. – Nigdy i pod żadnym pozorem nie można patrzeć na Słońce bezpośrednio, tym bardziej przy użyciu lornetek, teleskopów, aparatów fotograficznych czy jakiegokolwiek innego sprzętu nie wyposażonego w specjalne filtry słoneczne. Tego typu filtry można kupić w sklepach ze sprzętem optycznym oraz w internecie. Przypominają srebrną folię, która pochłania lub odbija światło słoneczne – dodaje popularyzator.

Chociaż w niedługim czasie czekają nas aż trzy częściowe zaćmienia Słońca – tegoroczne, przyszłoroczne całkowite i kolejne w 2027 roku, ogółem zjawiska te są stosunkowo rzadkie. Szczególnie całkowite zaćmienia Słońca. Ostatnie było widziane z terenu Polski w 1954 roku, a kolejne będzie dopiero w 2135 roku.

Nasza autorka

Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka

Dziennikarka i redaktorka zajmująca się tematyką popularnonaukową. Związana z magazynami portali Gazeta.pl oraz Wp.pl. Współautorka książek „Człowiek istota kosmiczna”, „Kosmiczne wyzwania” i „Odważ się robić wielkie rzeczy”.