Wielki sukces Polaków. Architekci wyróżnieni w konkursie ESA na projekt bazy księżycowej

W tym artykule:

1. Dlaczego baza księżycowa ma powstać w jaskini lawowej?
2. Jak ma wyglądać baza według polskiego projektu?
3. Inspiracja fantastyką naukową
4. Na Księżyc pod namiot
5. Wyróżnienie dla Polaków

Young Architects Competition (YAC) organizowany we współpracy z Topical Team on Planetary Caves ESA to pierwszy konkurs architektoniczny, którego celem jest zaprojektowanie stacji badawczej wewnątrz jaskini lawowej na Księżycu. Konkurs jest bezpośrednio powiązanym z programem Artemis i planami powrotu ludzi na Księżyc. Jednak tym razem nie chcemy tam dotrzeć jedynie po to, by „dotknąć” innego ciała niebieskiego i pobrać z niego próbki. Księżyc ma się stać bazą treningową dla rozwoju misji załogowych. To właśnie w trudnych księżycowych warunkach musimy nauczyć się, jak tworzyć bezpieczne i przyjazne ludziom habitaty. Ale również, jak rozwinąć technologie niezbędne do odkrywania odległych miejsc Układu Słonecznego. Jest to w tej chwili największe wyzwanie stojące przed naukowcami, inżynierami i specjalistami z niemal każdej dziedziny wiedzy. Również przed architektami.

Dlaczego baza księżycowa ma powstać w jaskini lawowej?

Założeniem konkursu było wkomponowanie habitatu w Lacus Mortis – jaskinię lawową, czyli pozostałością po przepływie lawy na Księżycu. Usytuowanie bazy w takim miejscu pozwala ochronić habitat i jego mieszkańców przed jonizującym promieniowaniem, uderzeniami mikrometeorytów, ekstremalnymi warunkami termicznymi i statycznymi ładunkami regolitu księżycowego.

– Jak w każdym zadaniu architektonicznym, staraliśmy się połączyć funkcjonalność z estetyką. Tylko w przypadku takiego zadania, jak baza księżycowa, obie te kwestie mają nieco inny wymiar niż na Ziemi – komentuje architekt Leszek Orzechowski z zespołu Lunae Abyssi. W skład grupy wchodzą również: Wiktoria Dziadula, Agata Mintus, Paula Drozdowska, Wojtek Fikus, Maciej Rebisz, Jakub Pietryszyn.

Jak ma wyglądać baza według polskiego projektu?

Polacy uznali, że bazę można utworzyć w modułach – bańkach. W dodatku poszczególne części byłyby zamknięte w większych bańkach, co z kolei pozwoliłoby na uzyskanie stabilnego ciśnienia i większe bezpieczeństwo mieszkańców.

Baza ma składać się z 4 elementów:

1. Obserwatorium umiejscowionego na powierzchni,
2. Centrum kontroli będącego jednocześnie pomieszczeniem dla załogi,
3. Modułu rekreacyjnego, czyli miejsca wspólnego z roślinami i wyposażeniem pozwalającym na odpoczynek,
4. Modułu naukowo-badawczego znajdującego się w odległej części tunelu lawowego.

Inspiracja fantastyką naukową

– Projektując bazę, myśleliśmy o okładkach książek i magazynów science-fiction z lat 60. i 70 XX wieku, a także o fenomenalnej scenografii filmu „2001: Odyseja kosmiczna”, którą wykreowali Ernest Archer, Harry Lange i Anthony Masters. To typ architektury kosmicznej bardzo zakorzeniony w naszej wyobraźni i myśleniu o eksploracji kosmosu – mówi Leszek Orzechowski.

Poza częścią wewnątrz jaskini konieczne było również zaprojektowanie infrastruktury zewnętrznej. W projekcie polskiej grupy obszar wokół wejścia do jaskini otoczony został niezbędną infrastrukturą. Ta przestrzeń ma obejmować:

• 2 wykonane w technologii druku 3D lądowiska wyposażone w magazyny paliwa,
• Kompleksową sieć dróg łączących rafinerie przetwórcze materiałów dostępnych na Księżycu z wejściem do tunelu kompleksu.

Na Księżyc pod namiot

Baza składa się z 4 samowystarczalnych jednostek. Każda z tych jednostek może być zbudowana z prefabrykowanego modułu aluminiowego sprowadzonego z Ziemi i dwuwarstwowej nadmuchiwanej warstwy zewnętrznej.

Całość ma być zasilana przez kompaktowe reaktory jądrowe, zapewniające stałe, niepodlegające cyklowi dzień-noc, zasilanie. Jest to konieczne dla zapewnienie nieprzerwanej pracy systemów krytycznych i wsparcie życia w obrębie stacji księżycowej, niezależnie od pory dnia lub warunków oświetlenia księżycowego.

Planetarne bliźniaki? Uran i Neptun są do siebie znacznie bardziej podobne, niż dotychczas sądzono

Nowe fotografie pokazują, jak naprawdę wyglądają dwie najbardziej oddalone od Słońca planety. Jak się okazuje, Uran i Neptun mają bardzo podobny kolor.

Wyróżnienie dla Polaków

Polska grupa zasłużyła na wyróżnienie, ponieważ architekci skupili uwagę na module rdzeniowym. Tak wyróżnienie dla Polaków argumentowało jury, w skład którego weszli specjaliści z Europejskiej Agencji Kosmicznej, naukowcy związani z europejskimi uczelniami i przedstawiciele firm komercyjnych zajmujących się projektowaniem infrastruktury kosmicznej.

Moduł zaprojektowany przez Polaków służy jako centralny węzeł, zapewniając niezbędny system podtrzymywania życia dla różnych jednostek i utrzymując stabilne środowisko ciśnieniowe. Powstał przy użyciu specjalnie zaprojektowanej aluminiowej jednostki transportowanej z Ziemi. Podczas fazy konfiguracji moduł główny napełnia się na zewnętrznej powłoce do ciśnienia 0,5 bara, tworząc barierę ochronną i wygodny obszar dostępu do lekkich skafandrów. Duża śluza techniczna umożliwia transport elementów modułowych do powłoki zewnętrznej, umożliwiając budowę wewnętrznych modułów i systemów.

Pierwsze miejsce w konkursie przyznano włoskiemu zespołowi Earth + Beyond.

ŹRÓDŁO: Young Architects Competitions

Nasz ekspert

Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka

Dziennikarka i redaktorka zajmująca się tematyką popularnonaukową. Związana z magazynami portali Gazeta.pl oraz Wp.pl. Współautorka książek „Człowiek istota kosmiczna”, „Kosmiczne wyzwania” i „Odważ się robić wielkie rzeczy”.