Ekonawyki – 6 prostych zmian, które pomogą planecie i środowisku
W 2020 r. każdy z nas wygenerował średnio 342 kg odpadów komunalnych. To o 10 kg więcej niż w roku poprzednim i blisko 60 kg więcej niż pięć lat temu. Chociaż na tle innych krajów nie wypadamy najgorzej (średnia europejska wynosi ok. 500 kg odpadów na jednego mieszkańca), to statystyki niebezpiecznie pną się w górę. Zanieczyszczenie środowiska, związane z olbrzymimi ilościami nieprzetworzonych odpadów i pogarszającym się stanem wód i powietrza, jest jednym z największych wyzwań naszych czasów. Jak można ulżyć planecie i zmniejszyć destrukcję środowiska naturalnego? Zacznij od zmiany swoich nawyków na bardziej eko. Podpowiadamy, jak być ekologicznym na co dzień, bez dużych wyrzeczeń.
- Artykuł Partnera
Nie marnuj jedzenia – less waste i zero waste w praktyce
Zacznijmy od podstaw, czyli od jedzenia. Czy wiesz, że każdego roku mieszkańcy Unii Europejskiej wyrzucają aż 88 mln ton żywności, co daje średnio 173 kg jedzenia na osobę? My, Polacy, pod tym względem jesteśmy wyjątkowo niefrasobliwi – rocznie na każdego z nas przypada aż 247 kg zmarnowanej żywości (60% strat generują gospodarstwa domowe, za 7% strat odpowiada sektor handlowy).
Wyrzucanie jedzenia nie tylko tworzy tony zbędnych odpadów, ale też przyczynia się do większej emisji gazów cieplarnianych. Na każdy kilogram wyprodukowanej żywności przypada 4,5 kg dwutlenku węgla przedostającego się do atmosfery. Co oczywiste, marnowanie jedzenia przekłada się również na nasze finanse. W 4-osobowej rodzinie straty z tego względu sięgają nawet 3 tys. złotych. Dużo, prawda?
Ekologiczne działania, zmierzające do zmniejszenia marnotrawstwa żywności przynoszą więc korzyści i ekologiczne, i materialne. Jak zmienić swoje nawyki na tym polu?
- Planuj posiłki, rób listy zakupów i kupuj tylko tyle, ile faktycznie potrzebujesz.
- Nie kupuj na zapas – w każdej chwili możesz zaopatrzyć się w niezbędne produkty.
- Wykorzystuj resztki. Możesz zrobić z nich zapiekanki, zupy, frittaty, a nawet desery. Pomysły na smaczne dania w stylu zero waste bez trudu znajdziesz w Internecie.
- Jeśli kupujesz rzeczy na obiad czy śniadanie na najbliższe dni, nie sięgaj po żywność z długim terminem ważności. Wybierz produkty stojące najbliżej – dzięki temu nie trafią na śmietnik, jako żywność przeterminowana.
- Nie przechodź obojętnie obok pojedynczych bananów, lekko obitych, ale niezepsutych jabłek czy nieidealnych marchewek – smakują tak samo dobrze, jak te o perfekcyjnym wyglądzie, a dzięki tobie nie wylądują w kontenerze na odpadki.
Jak być eko? Zwracaj uwagę na opakowanie
Niektóre opakowania produktów są absolutnie konieczne, ale sporo z nich jest zupełnie zbędnych. Przykłady? Krem w słoiczku zapakowany w papierowy kartonik i dodatkowo owinięty folią. Pasta do zębów w plastikowej tubce i dodatkowym papierowym kartoniku. Mięso i ryby na styropianowych tackach owinięte folią spożywczą. Ogórki, papryka czy pomidory zapakowane w plastikowe torebki.
Takie nadprogramowe opakowania nie tylko generują tony dodatkowych śmieci, ale też często zawyżają cenę produktów (zwłaszcza owoców i warzyw). W przypadku żywności pakowanej w plastik sprawa jest potrójnie wątpliwa, bowiem okazuje się, że duża grupa opakowań tak naprawdę nie powinna mieć kontaktu z jedzeniem. Kontrowersje budzą zwłaszcza styropianowe pudełka i tacki, które uwalniają szkodliwe chemikalia, np. styren, zaburzający pracę układu nerwowego.
>>> Poznaj oznaczenia plastiku i dowiedz się, jak rozpoznać „dobry” plastik i unikać tego złego.
Jeśli chcesz wdrożyć ekologiczne działania, będąc w sklepie sięgaj po produkty bez zbędnych opakowań. Mięso czy ryby kupuj na wagę, a warzywa i owoce zabieraj luzem albo pakuj do woreczków wielokrotnego użytku, wykonanych z materiału. Wspomożesz planetę i przysłużysz się swojemu zdrowiu.
Jak żyć ekologicznie? Korzystaj z sodastreamu i ogranicz zużycie plastiku
Jednym z największych wrogów środowiska naturalnego jest jednorazowy plastik. Foliowe siatki, plastikowe kubki i butelki PET służą nam dosłownie chwilę, a później zasilają masy odpadów zalegających na lądach i oceanach. W samej Polsce co roku na wysypisku ląduje ok. 100 tys. ton butelek PET, które będą rozkładać się setki lat. Jak ograniczyć zużycie jednorazowego plastiku? Najlepiej przestań go kupować.
Zwykła woda butelkowana niczym (oprócz ceny) nie różni się od tej płynącej z kranu, więc przestawienie się na kranówkę nie powinno być trudne. Jeśli nie chcesz zrezygnować z ulubionych bąbelków, gazuj wodę samodzielnie, korzystając z intuicyjnego ekspresu SodaStream. Urządzenie wyposażone jest w cylinder z CO2, który pozwala stworzyć nawet 60 litrów wody gazowanej (tyle, ile mieści się w 40 butelkach 1,5-litrowych). Gdy gaz się skończy nabój wystarczy tylko wymienić na nowy w jednym w wielu punktów wymiany wymienionych na stronie marki. Co ważne, do saturatora dołączona jest butelka wielokrotnego użytku, dzięki której w ciągu 4 lat wyeliminujesz nawet 1769 jednorazowych butelek.
Chcesz być jeszcze bardziej eko? Zrezygnuj z napojów gazowanych kupowanych w jednorazowych butelkach i kreuj własne napoje na bazie gazowanej wody. SodaStream oferuje cały zestaw syropów, np. o smaku Pepsi, Mirindy czy 7 UP, dzięki którym stworzysz smakową wodę bez wychodzenia z domu.
Jak być bardziej eko? Noś swój bidon i pojemniki na jedzenie
W ograniczaniu plastiku warto pójść o krok dalej i nosić własne wielorazowe pojemniki na picie i żywność. Na siłownię, na spacer czy do pracy zabierz My Only Bottle, która nie tylko jest elegancka i poręczna, ale też świetnie trzyma wyprodukowane w domu bąbelki. Wykonano ją z tritanu (podobnie jak główne butelki z zestawu SodaStream) – lekkiego i bardzo wytrzymałego plastiku, który wytrzyma niejeden trening i jest wolny od toksycznego BPA.
Jeśli często kupujesz jedzenie na wynos, poproś, by pakowano je w wielorazowe pudełko, które masz przy sobie (najlepiej, gdy będzie wykonane ze szkła albo wytrzymałego, bezpiecznego plastiku – 2 HDPE, 5 PP albo tritanu). Takie, wydawać by się mogło drobne działania ekologiczne, realnie przyczyniają się do poprawy kondycji naszej planety, bo w perspektywie lat pozwalają zredukować tony śmieci.
Eko wyzwanie – nie kupuj zbędnych rzeczy
Jeszcze jednym sposobem na znaczące ograniczenie odpadów jest zminimalizowanie swojego stylu życia, a dokładniej – nie kupowanie tego, co nie jest ci potrzebne. Mając na uwadze, jak gigantyczne ilości odpadów generuje branża odzieżowa, możesz wziąć udział w wyzwaniach internetowych typu „nie kupuję nowych ubrań przez cały rok”. Pod warunkiem, że rok niekupowania ciuchów nie sprawi, że w kolejnym roku nadrobisz zaległości z nawiązką…
Jeśli takie rozwiązanie wydaje ci się zbyt restrykcyjne, postaraj się po prostu podejmować bardziej świadome decyzje zakupowe. Nie kupuj nowych ubrań tylko dlatego, że są tanie. Najczęściej są też wykonane kiepskich materiałów i niszczą się już po kilku praniach. Lepiej wydać więcej na odzież wysokiej jakości, wyprodukowaną z poszanowaniem środowiska naturalnego – mniej się niszczy i posłuży ci znacznie dłużej. Kupisz mniej, ale będziesz wyglądać lepiej. W dodatku bez nadmiernego obciążania planety.
Jak być eko? Segreguj śmieci
Mimo szczerych chęci, nie da się całkowicie wyeliminować wszystkich odpadów. Jednak to, ile z nich zostanie poddane recyklingowi zależy w dużej mierze od nas samych. A konkretnie od tego, czy trafią do odpowiednich pojemników na śmieci. Sortowanie odpadów zaczyna się już w naszych domach.
Jeśli chcesz, by zostały maksymalnie wykorzystane i mogły służyć do produkcji nowych tworzyw, a nie zaśmiecały naszej planety, zaopatrz się w zestaw wygodnych koszy (do papieru, szkła, plastiku i metalu, odpadów bio i zmieszanych) i każdy odpadek wrzucaj do odpowiedniego pojemnika.
Pamiętaj też o właściwym gospodarowaniu problemowych odpadków – przeterminowane leki zanieś do apteki, a baterie, zepsuty telefon czy akumulatory oddaj do odpowiednich punktów zbiórki. W ten sposób ograniczysz zatrucie środowiska.