Kuchnia grecka bez mięsa? Jesteśmy na tak!

Niektórym z Was może się wydawać, że kuchnia grecka to przede wszystkim dania z mięsa, i nie mijacie się w tym przekonaniu aż tak bardzo z prawdą – Grecy przy ogniu i żarze grilla zdecydowanie czują się jak ryba w wodzie, a na mięsożerców czekają w Grecji uginające się od ilości aromatycznych mięs rożna. Ale prawdą jest również, że tradycyjna kuchnia grecka oferuje wegetarianom duży wybór smacznych potraw, w których smak łączy się z wysoką wartością odżywczą. Kuchnia grecka ma cztery główne tajemnice; są to wysokiej jakości świeże składniki, mądre korzystanie z ziół i przypraw, słynna grecka oliwa z oliwek oraz solidna porcja miłości! Bazuje się zatem na świeżych sezonowych warzywach i owocach, zbożach, roślinach strączkowych i zieleninie – to wszystko tworzy idealne połączenie dla wegetarian i wegan.

W całej Grecji znajdziesz duży wybór zdrowych i aromatycznych dań bezmięsnych, które zapewnią nowe doznania dla podniebienia. To także świetna okazja by dać organizmowi nieco wytchnienia od produktów pochodzenia zwierzęcego. Oto wybór pysznych greckich dań wegetariańskich, które zdobędą serca i żołądki nie tylko wegan i wegetarian, ale i najbardziej zatwardziałych mięsożerców!

Przystawki, sałatki i dipy

Choriatiki (czyli sałatka wiejska) to bardzo popularna sałatka znana na świecie jako „grecka”, która składa się ze pokrojonych w grube kawałki świeżych pomidorów, plasterków ogórka i cebuli, sera feta, pysznych oliwek, oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia i pachnącego oregano. To idealna przystawka, która z pewnością zaostrzy apetyt na danie główne. Sałatka Dakos to sałatka pochodząca z Krety, która składa się z okrągłego, namoczonego w wodzie sucharka jęczmiennego, posypanego posiekanymi świeżymi pomidorami, pokruszonym serem feta lub myzithra, plasterkami oliwek, kaparami i suszonym oregano (Ważna rada: przed zjedzeniem pozwól smakom „przegryźć się” przez kilka minut, danie tylko zyska przez to na wyrazistości). Warto też spróbować chorty - gotowanej zieleniny podawanej z oliwą z oliwek oraz sokiem z cytryny lub octem.

Inne kuszące mezedes (przystawki) to grillowane warzywa i sery, smażony ser saganaki (do tego dania używa się fety bądź twardego, żółtego sera), kotleciki pomidorowe oraz warzywne paszteciki. Grecy są również mistrzami dań z cukinii: serwują ją gotowaną, smażoną, w formie kotletów jak również nadziewanej farszem – do tego celu używa się zarówno samego warzywa, jak i jego kwiatów.

Z wegetariańskimi przystawkami świetnie współgrają pyszne dipy:

Taramosalata: rodzaj musu z ikry rybnej zmieszanej z cytryną, chlebem, oliwą z oliwek.
Melitzanosalata: Puree z grillowanych lub wędzonych bakłażanów z oliwą z oliwek, czosnkiem i octem.
Tzatziki: to najsłynniejsza grecka przystawka, przygotowywana z gęstego i kremowego jogurtu greckiego, startego ogórka i czosnku z dodatkiem soli i oliwy. W zależności od przepisu, do smaku dodaje się siekany koperek, miętę, ocet lub sok z cytryny.
Skordalia: to wegański dip z puree ziemniaczanym lub chlebem, czosnkiem, oliwą z oliwek, octem, solą i pieprzem. Zwykle jest serwowany jako dodatek do smażonego dorsza lub gotowanych buraków.

Dania główne

Potrawy z roślin strączkowych

Rośliny strączkowe są istotną częścią greckiej diety już od czasów starożytności. Groch żółty, gigantes (duża suszona biała fasola), bób, soczewica, czarnooki groszek i ciecierzyca zajmują doczesne miejsce w kuchni greckiej i są istotną częścią diety śródziemnomorskiej. Obecnie promowane zdrowe nawyki żywieniowe zalecają uwzględnianie w cotygodniowym jadłospisie dań z roślin strączkowych, ponieważ zawierają one dużo białka, żelaza i błonnika oraz znaczne ilości składników mineralnych, takich jak potas, cynk, magnez i wapń, jednocześnie zawierając śladowe ilości tłuszczy czy cholesterolu.

Zimą rośliny strączkowe gotuje się w gorących, pożywnych zupach; świetnie sprawdzają się również latem w sałatkach razem z ziołami i świeżymi warzywami. Uprawy w północnej Grecji zapewniają strączki najwyższej jakości za sprawą gleby bogatej w potas, który dodaje im smaku i przyczynia się do skrócenia czasu gotowania. Fasola z okolic jeziora Prespes, soczewica z Wojo w Kozani; żółty groszek łuskany z Feneos, Koryntii i wyspy Santorini; soczewica z Eglouvi na wyspie Lefkada; ciecierzyca z Larisy lub Greweny; wszystkie te produkty są znane z najwyższej jakości ze względu na korzystny mikroklimat każdego z wymienionych obszaru.

Ladera (Dania duszone z dużą ilością oliwy)

Oliwa z oliwek zawsze była dla Greków produktem o ogromnym znaczeniu i już od czasów starożytnych uważana była za świętą substancję. Jej znaczenie było podkreślane w tysiącletnich tradycjach dotyczących życia codziennego, praktyk religijnych i kulturowych.
Dania Ladera są kolorowe i najbardziej aromatyczne. Używa się do nich zarówno świeżych jak i suszonych warzyw, które to następnie duszą się w niskich i średnich temperaturach, tak aby jak najlepiej zachowały swój kształt i smak. Oto kilka smacznych greckich dań wegetariańskich, których warto spróbować: duszony groszek z okrą i pomidorami; karczochy (gotowane z ziemniakami, marchewką, dużą ilością drobno posiekanego koperku i sokiem z cytryny – danie „a la polita”, czyli w stylu Konstantynopola); zapiekanka z cukinią, ziemniakami, marchwią, papryką, bakłażanem, cebulą, sosem pomidorowym i przyprawami (znana jako „briam”); bakłażany duszone z pomidorami, cebulą, czosnkiem, pietruszką, koperkiem i przyprawami (danie znane jako bakłażany „imam”). Warto również pamiętać o zapiekanych w piecu pomidorach, papryce, cukinii czy bakłażanie nadziewanych mieszanką z ryżu, miąższu powyższych warzyw, ziół i przypraw (przepyszne danie zwane „gemista”).

Ważna rada: Jeżeli spożywasz nabiał, świetnym dodatkiem do wymienionych dań będzie solidny plaster sera feta.

Wypieki z warzywami

Faszerowane wypieki są bardzo popularne wśród Greków i występują w różnych odmianach: słodkie bądź wytrawne, zawinięte w ciasto filo lub francuskie (zwane tu „sfoliata”) okrągłe, trójkątne lub w kształcie spirali, z niewielką liczbą składników lub bardziej wyszukane. Odwieczne zasady dotyczące mądrego zarządzania gospodarstwem domowym nakazują optymalnie wykorzystywać produkty sezonowe, co ma przełożenie na ogromną różnorodność smacznych wypieków. Tego typu placki mogą być podawane jako danie główne, jako dodatek lub jako zdrowa i smaczna przekąska w ciągu dnia.

Warianty nadzienia ciasta zależą właściwie tylko od pomysłowości twórcy i hojności miejscowej natury. W cieście można zatem zmieścić praktycznie wszystko: ser, warzywa, makaron, ryż, i tak dalej. Grecka inwencja doprowadziła do powstania zatrważającej ilości nadzień: serowego, szpinakowego, porowego, pokrzywowego, grzybowego, cebulowego, kapuścianego, ziemniaczanego, makaronowego, cukiniowego i tak dalej...

Greckie makarony

Grecki makaron występuje w wielu kształtach i rozmiarach; niektóre rodzaje zawierają mleko i jajka, inne są natomiast wyrabiane z pszenicy durum lub kaszy manny, wody i soli. Tradycję wyrobu makaronu podtrzymują głównie kobiety mieszkające na wsi (które zwykle przygotowują makaron ręcznie i suszą go latem na słońcu). Uczestniczą również w regionalnych spółdzielniach produkujących i sprzedających szeroką gamę makaronów rzemieślniczych. Takie regionalne spółdzielnie istnieją w całej Grecji, zarówno na kontynencie, jak i na wyspach. W tych kooperatywach można nabyć popularne greckie makarony, takie jak chylopites (makaron występujący w dwóch podstawowych kształtach: małe kwadraty przypominające łazanki lub cienkie paski w stylu fettuccine), kritharaki (czyli makaron orzo w kształcie ziaren ryżu), trachanas (granulowany makaron z kaszy manny lub mąki pszennej, zagniatanej z mlekiem, jogurtem lub maślanką), lazania (szerokie paski makaronu jajecznego), fides (anielskie włosy) i astraki (mały makaron w kształcie gwiazdki).

Materiał informacyjny Greckiej Narodowej Organizacji Turystycznej. Źródło: www.visitgreece.gr