Tak wyglądał 26. Festiwal Górski im. Andrzeja Zawady. Byliśmy na miejscu

W tym artykule:

1. Blisko milion przyjaciół
2. Festiwal Filmów Górskich – 31 projekcji konkursowych, 21 premier, 20 godzin przed dużym ekranem
3. Rekordowa liczba książek w konkursie Książka Górska Roku
4. Biegacze zdobyli kolejny ośmiotysięcznik
5. Festiwal Górski dla dzieci – przedszkole, Akademia GOPR, Warsztaty Młodego Podróżnika
6. RAJD, czyli doświadczanie gór i poznanie fantastycznej Ziemi Kłodzkiej
7. „Nie ma takiego miasta jak Londyn, jest Lądek-Zdrój!”

10 dni wydarzenia, od 10 do 19 września, wypełniło 270 spotkań, w które zaangażowanych było 170. gości. „Doświadcz gór wśród przyjaciół”, czyli tegoroczne hasło Festiwalu Górskiego, wpisane było w każdy dzień spotkań. Organizatorzy przygotowali w tym roku wiele atrakcji i niespodzianek dla uczestników. Jedną z nich był Pierwszy Wędrowny Festiwal Górski, czyli początek wydarzenia w Pasterce, z przystankiem w Radochowie i finałem tradycyjnie w Lądku-Zdroju.

Blisko milion przyjaciół

Statystyki tegorocznej edycji robią wrażenie – przez cały okres trwania Festiwalu wydarzenia śledziło blisko milion widzów online. Od Pasterki poprzez Radochów na Lądku-Zdroju kończąc odwiedziło Festiwal Górski w sumie 20 tysięcy osób. Samych uczestników wydarzeń zamkniętych było ponad 2 000. Wszystko to dzięki gościom, których było ponad 170., oraz programowi, który wypełnił 10 festiwalowych dni. W ich trakcie można było wziąć udział w ponad 270. spotkaniach. To niezwykle budujące, szczególnie w czasach, w których konieczna jest organizacja wydarzeń przy zachowaniu najwyższych zasad bezpieczeństwa.

Festiwal Filmów Górskich – 31 projekcji konkursowych, 21 premier, 20 godzin przed dużym ekranem

Przegląd kina, w którym na pierwszym miejscu są góry i podróże, związany jest z Festiwalem Górskim od samego początku jego istnienia. W tym roku po raz 26. widzowie obejrzeli projekcie zakwalifikowane do konkursu. Spośród 31. tytułów, aż 21 stanowiły premiery – polskie, europejskie lub światowe. W efekcie wskazano 13 filmów, które zasługują na szczególne uznanie:

• Wyróżnienie 1: Myrtle Simpson: A Life On Ice
• Wyróżnienie 2: Reel Rock 15 Deep Roots
• Wyróżnienie 3: Climbing Iran
• Najlepszy film krótkometrażowy: Migrants
• Najlepszy Film o Przygodzie i Eksploracji: Godspeed, Los Polacos!
• Najlepszy Film o Sportach Górskich: North Country
• Najlepszy Film w kategorii Człowiek i Góry: My Upside Down World
• Najlepszy Film Wspinaczkowy: Reel Rock 15 Action Directe
• Najlepszy Film w kategorii Człowiek i Środowisko: Big North
• Najlepszy Film Polski: Nasze Góry
• Grand Prix: Everest – The Hard Way
• Nagroda Publiczności: Black Ice (Reel Rock 15)

– Co wyróżniło tegoroczną edycję filmowej strony Festiwalu? Zauważyłam duży odsetek (aż 17 z 31.) obrazów stworzonych przez kobiety albo których tematem są kobiety. Zobaczyliśmy również kilka filmów o kryzysie klimatycznym, w których tłem oczywiście są góry, ale jest to temat ogólnoświatowy, ważny dla wszystkich. Jak zwykle w naszym zestawie znalazły się mocne filmy wspinaczkowe. Po raz kolejny gościliśmy polską premierę serii Reel Rock. 2-godzinny program Reel Rock 15, na który zawsze czekają wszyscy wspinacze, otworzył Festiwal w piątek, 10 września, w Pasterce – mówi Kasia Biernacka, Dyrektorka Filmowa Festiwalu. – Na liście konkursowych projekcji znalazło się też dużo filmów dotykających tematy ważne społecznie – macierzyństwo, niepełnosprawność, migracje, sytuację kobiet na świecie i ich prawo do samostanowienia.

Pokazy filmowe odbyły się zarówno podczas pierwszego, jak i drugiego weekendu Festiwalu. Tegoroczne filmy konkursowe oceniło czteroosobowe jury w składzie: Katarzyna Borowiecka, Eliza Kubarska, Michał Bielawski oraz Ryszard Jaźwiński.

Rekordowa liczba książek w konkursie Książka Górska Roku

Każdego roku konkurs poświęcony literaturze budzi duże zainteresowanie wśród twórców i widzów. Miniona edycja była jednak absolutnie rekordowa – do konkursu zakwalifikowanych zostało aż 57 książek. Jury oceniało książki w 8. kategoriach. W tym roku skład komisji tworzyli: prof. Ewa Grzęda, Małgorzata Lebda, Iwona Baturo, prof. Jacek Kolbuszewski, Zbigniew Piotrowicz, Marek Maluda, Bogusław Kowalski oraz Sebastian Kłosek.

Wyniki wraz ze wskazaniem tytułów, które według jury zasługują na szczególne wyróżnienie, zaprezentowano podczas Gali Literatury Górskiej, która połączona była z Galą Kultury Górskiej.

Poniżej wyniki tegorocznego konkursu:

• Grand Prix: ZAKLĘTYM W GÓRSKI KAMIEŃ, Krystyna Palmowska | wydawca: Wydawnictwo Stapis
• Literatura wspinaczkowa: ZAKLĘTYM W GÓRSKI KAMIEŃ, Krystyna Palmowska | wydawca: Wydawnictwo Stapis
• Literatura górsko-podróżnicza, reportaż: POCIĄG DO TYBETU, Maja Wolny | wydawca: Wydawnictwo Mando
• Literatura tatrzańska: PIĘĆ STAWÓW. DOM BEZ ADRESU, Beata Sabała-Zielińska | wydawca: Wydawnictwo Prószyński Media
• wyróżnienie: TATRY I ZAKOPANE W ILUSTRACJI WALEREGO ELJASZA-RADZIKOWSKIEGO, Radosław Kuty, Walery Eliasz-Radzikowski | wydawca: Wydawnictwo, Księgarnia i Antykwariat Górski FILAR Henryk Rączka
• Biografia górska: WSZECHMOGĄCY ANDRZEJ ZAWADA. CZŁOWIEK, KTÓRY WYMYŚLIŁ HIMALAJE, Piotr Trybalski | wydawca: Wydawnictwo Literackie
• Górska fikcja literacka i poezja: ZNIKAJĄC. OPOWIEŚĆ DROGI, Marek Raganowicz | wydawca: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
• wyróżnienie: LINA, Sara Antczak | wydawca: Wydawnictwo Kobiecie
• Przewodniki i poradniki (nagroda im. Janusza Kurczaba): ex aequo BAJKAŁ. Przewodnik Turystyczny, Alicja Łukowska, Jędrzej Łukowski | wydawca: Biuro Podróży Szerokie Tory Alicja Łukowska oraz DOLOMITY NA FERRATACH – PRZEWODNIK. CZĘŚĆ 1 – AMPEZZANE, FANES, SELLA, PUEZ-ODLE, Katarzyna Dutkiewicz, Lech Dutkiewicz | wydawca: Katarzyna i Lech Dutkiewiczowie
• Albumy fotograficzne: NOSZAK 1973, Danuta Piotrowska, Tadeusz Piotrowski | wydawca: Fundacja Ulica Przestrzenna
• Monografia historyczna: ZDOBYWCY. LUDZIE, SZCZYTY, WYPRAWY, praca zbiorowa | wydawca: Wydawnictwo Słowne
• Książki dla dzieci: TATRY. PRZEWODNIK DLA DUŻYCH I MAŁYCH, Barbara Gawryluk, Paweł Skawiński, Adam Pękalski | wydawca: Wydawnictwo Literackie
• Nagroda Publiczności: LINA, Sara Antczak | wydawca: Wydawnictwo Kobiece

Organizatorzy Festiwalu Górskiego od 2013 roku wspólnie z partnerami: Polskim Związkiem Alpinizmu i magazynem Taternik, nagradzają również Bohaterów Drugiego Górskiego Planu. W tym roku wyróżnienie to otrzymały dwie osoby:

• Anna Wende-Surmiak, Dyrektor Muzeum Tatrzańskiego, animatorka kultury, popularyzatorka wiedzy o górach
• Paweł Skawiński, Doktor nauk leśnych, przyrodnik, znawca i pasjonat Tatr, przewodnik tatrzański, ratownik Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, taternik i narciarz wysokogórski.

Biegacze zdobyli kolejny ośmiotysięcznik

Tradycyjnie już podczas Festiwalu Górskiego w Lądku-Zdroju odbywają się zawody biegowe o wyjątkowym dystansie. Tutaj zawodnicy każdego roku nie pokonują 5, 10 km czy półmaratonu. Dystans biegu odpowiada wysokości danego ośmiotysięcznika. W tym roku biegacze mieli za zadanie zdobycie w jak najkrótszym czasie Makalu – czyli wzięli udział w MAKALU RUN i pokonali 8481 m.

Bieg z czasem 00:33:57 wygrał Radoslav Groh. Drugie miejsce zajął Michał Kita (00:35:14), trzecie – Jakub Lasek (00:35:23).

Wśród kobiet zwyciężyła Kinga Pachura z czasem 00:42:33. Drugie miejsce zdobyła Agnieszka Fogiel-Pawłowska (00:42:38), trzecie – Alina Pawlik (00:43:43).

Festiwal Górski dla dzieci – przedszkole, Akademia GOPR, Warsztaty Młodego Podróżnika

Ważną misją wydarzenia jest pokazanie świata gór, podróży, bezpiecznego poznawania bliskich i dalekich krain najmłodszym festiwalowiczom. W tym roku cała część Festiwalu w Lądku-Zdroju wypełniona była spotkaniami, warsztatami, ćwiczeniami, rozmaitymi zajęciami dla dzieci. Do tego funkcjonowało przedszkole festiwalowe, z mnóstwem atrakcji i aktywności.

Nieodłącznym punktem programu Festiwalu Górskiego są Warsztaty Młodego Podróżnika. W tym roku były to m.in. Etno warsztaty tureckie, warsztaty śląskie, warsztaty poświęcone życiu w Tatrach, magicznych Bieszczadach, a do tego wiele rozmów i spotkań o literaturze kierowanej (choć nie tylko) do dzieci.

RAJD, czyli doświadczanie gór i poznanie fantastycznej Ziemi Kłodzkiej

Nowością w tegorocznym programie Festiwalu im. Andrzeja Zawady był RAJD, czyli trekking z Pasterki, przez Radochów aż do Lądka-Zdroju. Kilkadziesiąt osób przemierzyło Góry Stołowe, Bardzkie i Złote. Uczestnicy wyprawy przeszli w sumie ponad 100 km. W dwóch grupach, bardziej i mniej wymagającej kondycyjnie, maszerowali od soboty, 11 września, do środy, 15 września, kończąc swoją podróż w Lądku-Zdroju.

Trasa pierwsza stanowiła trekking z uznanymi w świecie podróżniczym gośćmi Festiwalu:

• Agnieszką Zebrą, laureatką Kolosa w kategorii Wyczyn za przejście najsłynniejszych amerykańskich szlaków długodystansowych. Magdą Jończyk, podróżniczką i fotografką, przewodniczką oraz organizatorką trekkingów w Himalajach i Karakorum.
• Tomkiem Kobielskim, doświadczonym wspinaczem i alpinistą, a także świetnym organizatorem wyjazdów i wypraw w najdalsze zakątki świata.
• Tomkiem Habdasem, promotorem turystyki górskiej, pasjonatem Beskidów, który ma na swoim koncie m.in. przejście Głównego Szlaku Beskidzkiego, wejście na Mont Blanc, Kilimandżaro i Elbrus.

Trasa druga, czyli autorska trasa Łukasza Supergana, specjalisty od pokonywania pieszo długich dystansów. Przeszedł samotnie i dwukrotnie łuk Karpat, zrealizował zimowe przejście 1100 km górami Polski, ma za sobą zimowy i letni trawers Islandii oraz trasy m.in. w Iranie, Izraelu, Himalajach czy Tien-Szanie. Jego podróże zostały dwukrotnie wyróżnione w kategorii „Wyczyn Roku” na gdyńskich „Kolosach”, otrzymały też dwie nominacje do nagrody National Geographic Traveler.

„Nie ma takiego miasta jak Londyn, jest Lądek-Zdrój!”

Lądek-Zdrój to niewielkie miasto, liczące niecałe 6 000 mieszkańców. Położone w odległości 100 km na południe od Wrocławia, przyciąga atrakcyjnymi szlakami turystycznymi i wydarzeniami sportowymi oraz kulturalnymi. Od ponad ćwierćwiecza kojarzony z Festiwalem Górskim, którego patronem jest Andrzej Zawada – himalaista, pionier himalaizmu zimowego.

Jedno z popularnych wśród festiwalowej publiczności haseł nawiązujących do Lądka jako miejsca jedynego w swoim rodzaju, bez konkurencji, także w kontekście filologicznym, brzmi „Nie ma takiego miasta jak Londyn, jest Lądek-Zdrój”. Jeśli ktoś jeszcze nie odwiedził Lądka-Zdroju i samego Festiwalu Górskiego, powinien nadrobić tę zaległość, szczególnie podczas 27. edycji Festiwalu Górskiego im. Andrzeja Zawady.