Drugi Polak w kosmosie. Na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zabierze pierogi
Jak ugotować pierogi w przestrzeni kosmicznej. Sławosz Uznański-Wiśniewski opowiada o swoich przygotowaniach do misji na Międzynarodową Stację Kosmiczną. W kosmos poleci wraz z przedstawicielami trzech innych nacji.

Spis treści:
- Konferencja drugiego Polaka w kosmosie
- Kto wejdzie w skład misji Ax-4
- Polska flaga w kosmosie
- Jak ugotować pierogi w kosmosie
– Urodziłem się 12 kwietnia, w rocznicę lotu Gagarina, a kosmos zawsze był mi wyjątkowo bliski. Jednak jako dziecko, które przyszło na świat w latach 80. XX wieku, mogłem tylko marzyć, że zostanę astronautą. Teraz spełnia się to moje dziecięce marzenie – powiedział podczas pierwszej konferencji prasowej załogi Ax-4 polski astronauta projektowy dr Sławosz Uznański-Wiśniewski.
Konferencja drugiego Polaka w kosmosie
Axiom Space, amerykańska firma kosmiczna, zorganizowała pierwszą konferencję prasową z całą, czteroosobową załogą misji Ax-4. Peggy Whitson, doświadczona astronautka NASA, dyrektorka załogowych lotów kosmicznych Axiom Space i dowódczyni misji Ax-4 podczas wydarzenia przedstawiła swoich załogantów. Podkreśliła też, że dla wszystkich trzech reprezentowanych nacji misja jest powrotem w kosmos po wielu dekadach nieobecności.
– Dzięki komercyjnym lotom w kosmos przyspieszamy programy kosmiczne w każdym z tych trzech krajów i tworzymy nowe ścieżki postępu technologicznego – powiedziała Peggy Whitson.
Kto wejdzie w skład misji Ax-4
Załoga Ax-4 składa się z astronautów z Indii, Polski i Węgier. Dla każdej z tych nacji będzie to drugi lot w kosmos w historii, lecz pierwszy na Międzynarodową Stację Kosmiczną. W skład załogi wchodzą:
- Shubhanshu Shukla będzie drugim indyjskim astronautą, który poleci w kosmos od 1984 roku. Shukla jest wybitnym pilotem Indyjskich Sił Powietrznych (IAF). Jako dowódca bojowy i doświadczony pilot testowy może pochwalić się imponującą liczbą 2000 godzin lotu na różnych samolotach, w tym Su-30 MKI, MiG-21, MiG-29, Jaguar, Hawk, Dornier i An-32. Został wybrany jako jeden z czterech astronautów do historycznej misji Indyjskiej Organizacji Badań Kosmicznych (ISRO) Gaganyaan – inaugurującej indyjski program lotów załogowych. Shukla pełni funkcję pilota misji Ax-4.
- Sławosz Uznański-Wiśniewski, astronauta projektowy Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Będzie drugim polskim astronautą w historii, czyli od 1978 roku. Należy do grupy rezerwowej astronautów Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Sławosz pracował m.in. w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych (CERN) w Genewie, gdzie pełnił funkcję eksperta ds. niezawodności i kierownika projektu. W latach 2018–2020 objął kluczową rolę inżyniera odpowiedzialnego za Wielki Zderzacz Hadronów (LHC), nadzorując jego całodobową pracę. Sławosz Uznański-Wiśniewski pełni funkcję specjalisty misji Ax-4.
- Tibor Kapu będzie drugim węgierskim astronautą od 1980 roku. Od 2022 r. do rozpoczęcia węgierskiego programu astronautów Kapu koncentrował się na ochronie przed promieniowaniem kosmicznym w firmie zajmującej się technologiami lotniczymi. W 2023 roku Kapu pojawił się jako jeden z czterech Węgrów wybranych z puli 247 kandydatów do programu astronautów Hungarian to Orbit (HUNOR).Ta prestiżowa inicjatywa ma na celu wysłanie węgierskiego astronauty w kosmos, umożliwiając światowej klasy eksperymenty naukowe i testy na pokładzie ISS. Podobnie jak Polak, Tibor Kapu pełni funkcję specjalisty misji Ax-4.
Polska flaga w kosmosie
Sławosz Uznański-Wiśniewski powiedział, że w trakcie misji nie reprezentuje wyłącznie siebie, ale przede wszystkim Polskę oraz całe pokolenie Polaków: naukowców, nauczycieli, studentów. Wszystkich, którzy przyczyniają się do rozwoju nauki na poziomie lokalnym i globalnym.
– Chcemy pokazać, że kosmos nie jest tylko dla największych, ale jest dla każdego – powiedział polski astronauta. Dodał, że zabierze ze sobą na pokład ISS naszywkę, którą nosił na swoim kombinezonie podczas lotu Mirosław Hermaszewski. Naszywka – biało-czerwona flaga z napisem „Polska” została przekazana wraz z kompletem pamiątek po locie Hermaszewskiego Centrum Badań Kosmicznych PAN. Instytut, specjalnie zabezpieczając pamiątkę, wypożyczył ją na potrzeby misji Ax-4. Będzie to jedyna polska flaga, która dwukrotnie będzie w kosmosie.

Poza dyskusjami o eksperymentach, które mają być prowadzone przez astronautów na pokładzie ISS, nie obyło się bez luźniejszych dyskusji. I tak Shubhanshu Shukla przyznał, że zamierza trenować na pokładzie ISS jogę i ma nadzieję, że reszta załogi do niego dołączy, natomiast Sławosz Uznański-Wiśniewski poeiwedział, że zabierze ze sobą w kosmos polskie pierogi.
Jak ugotować pierogi w kosmosie
– Przygotowanie ich na Ziemi jest naprawdę proste, wystarczy wrzucić je do gotującej się wody. To co jednak jest łatwe na powierzchni planety, 400 kilometrów wyżej już niekoniecznie. Dlatego wraz z firmą, która wyprodukowała pierogi, testowaliśmy jak je przyrządzić w warunkach kosmicznych. Kilka partii pierogów nawet wybuchło w trakcie tych prób. Ale udało nam się opracować proces technologiczny i pierogi trafią na ISS „zamrożone na sucho” – podkreślił polski astronauta.
Wciąż nie wiadomo, kiedy dokładnie odbędzie się misja Ax-4. Axiom Space zaznacza jedynie, że nie dojdzie do tego wcześniej niż w kwietniu tego roku. Co nie oznacza oczywiście, że będzie to kwiecień. Kolejne szczegóły misji poznamy już niedługo.
Źródło: National Geographic Polska
Nasza ekspertka
Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka
Dziennikarka i redaktorka zajmująca się tematyką popularnonaukową. Związana z magazynami portali Gazeta.pl oraz Wp.pl. Współautorka książek „Człowiek istota kosmiczna”, „Kosmiczne wyzwania” i „Odważ się robić wielkie rzeczy”.