John Kennedy to dziś ikona historii i kutury USA. Kto i dlaczego zabił amerykańskiego prezydenta?

W tym artykule:

1. Jak John Kennedy trafił do polityki
2. John Kennedy w Białym Domu
3. Prezydentura Johna Kennedy'ego
4. Jak i kiedy zginął John Kennedy?
5. Klątwa Kennedych

John Kennedy, a właściwie John Fitzgerald Kennedy (często nazywany JFK), uchodzi za jedną z najważniejszych postaci w historii USA. Jego prezydentura charakteryzowała się momentami ogromnych wyzwań na skalę międzynarodową. Jednym głównych obowiązków amerykańskiej głowy państwa było wówczas regulowanie stosunków z ZSRR. Przywództwo Kennedy'ego do dziś jest badane przez historyków i politologów, którzy doceniają jego ambicje.

Prezydentowi nie udało się zrealizować wszystkich celów. Jego kadencja została tragicznie przerwana. O wydarzeniach z pierwszej połowy lat 60 ubiegłego wieku mówił wówczas niemal cały świat.

Jak John Kennedy trafił do polityki

Urodzony 29 maja 1917 r. w Brookline (nie mylić z nowojorskim Brooklynem) w stanie Massachusetts, John Kennedy był drugim z dziewięciorga dzieci w prominentnej rodzinie Kennedych. Jego ojciec, Joseph P. Kennedy Sr., był odnoszącym sukcesy biznesmenem i dyplomatą, który wpajał swoim dzieciom znaczenie służby publicznej. Pomimo problemów zdrowotnych, w tym niemal śmiertelnej walki ze szkarlatyną w dzieciństwie i przewlekłego bólu pleców przez całe życie, JFK parł do przodu, realizując kolejne ambicje ojca i swoje.

Podczas studiów na Uniwersytecie Harvarda (ukończył je w 1940 r.) napisał pracę „Dlaczego Anglia spała”, która później stała się bestsellerem. Następnie wstąpił do Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych. Jego bohaterstwo podczas II wojny światowej, w szczególności dowodzenie PT-109 po zatopieniu go przez japoński niszczyciel, przyniosło mu Medal Marynarki Wojennej i Korpusu Piechoty Morskiej. To jeszcze bardziej wzmocniło jego pozycję w oczach opinii publicznej.

Kariera polityczna Kennedy'ego na dobre rozpoczęła się w 1946 r. Wówczas został wybrany do Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych z 11. okręgu kongresowego Massachusetts. W 1952 r. przeniósł się do Senatu. Urok, intelekt i poparcie wpływowej rodziny uczyniły go wschodzącą gwiazdą Partii Demokratycznej. W 1953 r. poślubił Jacqueline (Jackie) Bouvier, kobietę znaną z zamiłowania do stylu i kultury.

John Kennedy w Białym Domu

W wyborach prezydenckich w 1960 roku John Kennedy stanął naprzeciwko ówczesnego wiceprezydenta Richarda Nixona. Kampania była wyjątkowa, choćby ze względu na pierwsze w historii telewizyjne debaty, które odegrały znaczącą rolę w kształtowaniu opinii publicznej. Spokojne zachowanie Kennedy'ego i charyzmatyczna obecność podczas tych debat ostro kontrastowały z bardziej nerwowym wyglądem Nixona, pomagając przechylić szalę na korzyść Kennedy'ego.

20 stycznia 1961 roku JFK został zaprzysiężony na 35. prezydenta Stanów Zjednoczonych. W swoim słynnym przemówieniu inauguracyjnym rzucił wyzwanie, które miało zdefiniować jego prezydenturę: „Nie pytaj, co twój kraj może zrobić dla ciebie – zapytaj, co ty możesz zrobić dla swojego kraju”.

Prezydentura Johna Kennedy'ego

Prezydentura Kennedy'ego rozgrywała się na tle wielu kluczowych wydarzeń historycznych, takich jak np. zimna wojna. Był to okres intensywnej rywalizacji między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim. Młody prezydent nie uniknął porażek.

Polityka zagraniczna

Jednym z jego pierwszych poważnych testów był atak w Zatoce Świń w kwietniu 1961 r. Paradoksalnie, nieudana próba obalenia komunistycznego reżimu Fidela Castro na Kubie i tak nie zachwiała jego wizerunku przywódcy. A to dlatego, że pokazał się jako prezydent gotów przyznać się do błędów. To jednak nieczęsta postawa w polityce, zwłaszcza tej w dużej skali.

Kryzys kubański w październiku 1962 r. doprowadził świat na skraj wojny nuklearnej. Kiedy Amerykanie odkryli radzieckie rakiety balistyczne na Kubie, Kennedy stanął przed dylematem. Po napiętych negocjacjach i blokadzie morskiej kryzys został rozwiązany pokojowo. Sowieci zgodzili się usunąć rakiety w zamian za zobowiązanie USA do nieatakowania Kuby i tajne usunięcie amerykańskich rakiet z Turcji. Poradzenie sobie Kennedy'ego z kryzysem jest często uważane za jedno z jego najważniejszych osiągnięć.

Mount Rushmore jest młodsza, niż można się spodziewać. Kogo przedstawia jedna z największych rzeźb świata?

Rzeźba w Mount Rushmore została zbudowana na ziemi, którą nielegalnie odebrano narodowi Siuksów w latach siedemdziesiątych XIX wieku. Co jeszcze warto wiedzieć o tym miejscu?

Jakim prezydentem dla Amerykanów był John Kennedy?

Polityka wewnętrzna Kennedy'ego skupiała się na rozwiązaniu pilnych problemów społecznych oraz popchnięciu kraju w stronę postępu naukowego i technologicznego. Popierał działania mające na celu zmniejszenie ubóstwa, poprawę edukacji i rozszerzenie praw obywatelskich. Wiele z jego inicjatyw napotkało silny opór w Kongresie.

Jednym z najtrudniejszych aspektów polityki krajowej Kennedy'ego był ruch na rzecz praw obywatelskich. Afroamerykanie domagali się zakończenia segregacji rasowej i pełnej realizacji swoich praw konstytucyjnych. Początkowo ostrożny, Kennedy ostatecznie zajął bardziej stanowcze stanowisko. Opowiadał się za ustawodawstwem dotyczącym praw obywatelskich, które miało stać się Ustawą o prawach obywatelskich z 1964 r. Ostatecznie została uchwalona już po jego zabójstwie.

Dziedzictwo Kennedy'ego rozpatruje się nie tylko w kwestiach stricte politycznych. To on zostawił po sobie ambitny cel wylądowania człowieka na Księżycu do końca lat 60. ubiegłego wieku. Został on zrealizowany po jego tragicznej śmierci w 1969 roku dzięki misji Apollo 11. Mobilizacja to eksploracji kosmosu ugruntowała pozycję Stanów Zjednoczonych jako lidera w nauce i technologii.

Jak i kiedy zginął John Kennedy?

Prezydentura Kennedy'ego została tragicznie przerwana 22 listopada 1963 r. Tego dnia został zamordowany w Dallas w Teksasie, jadąc w kolumnie samochodów. Naród pogrążył się w żałobie, a jego śmierć uznano za koniec pewnej ery.

Kennedy został trafiony dwoma kulami, gdy jego kolumna przejeżdżała przez Dealey Plaza. Pierwsza kula trafiła go w górną część pleców i przeszła przez gardło. Druga, śmiertelna, trafiła w prawą stronę głowy, powodując poważne uszkodzenie mózgu. Kennedy'ego przewieziono do Parkland Memorial Hospital, gdzie o godzinie 13:00 czasu środkowoamerykańskiego stwierdzono zgon.

Zabójcą prezydenta okazał się Lee Harvey Oswald, były żołnierz piechoty morskiej USA. Miał on oddać strzały z szóstego piętra Texas School Book Depository, gdzie pracował. Został aresztowany później tego samego dnia. Dwa dni później zabił go właściciel klubu nocnego podczas transportu z więzienia miejskiego do więzienia okręgowego. Śmierć Oswalda uniemożliwiła pełne prawne zbadanie jego motywów i potencjalnych powiązań z innymi podejrzanymi.

Oficjalne dochodzenie przeprowadzone przez Komisję Warrena wykazało, że Oswald działał sam. Dokładne powody działań Oswalda pozostają jednak niejasne. Niektóre teorie sugerują, że kierowały nim przekonania polityczne, szczególnie marksistowska ideologia oraz sympatia do Kuby i Związku Radzieckiego. Inne sugerują, że szukał rozgłosu lub był psychicznie niezrównoważony.

Klątwa Kennedych

John Kennedy jest często uważany za ofiarę tzw. klątwy Kennedych. To termin używany do opisania serii tragicznych wydarzeń, które spotkały członków rodziny prezydenta w ciągu dekad. Syn JFK zginął w katastrofie lotniczej w 1999 roku, gdy pilotowany przez niego samolot rozbił się w drodze na wyspę Martha’s Vineyard.

Tragicznie zginęli też synowie Roberta Kennedy'ego (młodszy brat Johna). David zmarł w 1984 roku w wyniku przedawkowania narkotyków, a Michael w 1997 roku w wypadku narciarskim. Warto jednak podkreślić, że do tragedii w rodzinie dochodziło jeszcze przed zamachem na JFK. I tak przykład Joseph P. Kennedy Jr. – najstarszy brat JFK – zginął podczas II wojny światowej w 1944 roku. Z kolei Kathleen, siostra późniejszego prezydenta USA, zginęła w katastrofie lotniczej we Francji w 1948 roku.

Nasz ekspert

Mateusz Łysiak

Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.