Naukowcy odkryli niespodziewany związek: ludzie wyżsi częściej chorują na raka. Dlaczego?

W tym artykule:

1. Na jakie nowotwory częściej chorują ludzie wyżsi?
2. Dlaczego wyżsi częściej chorują na raka?
3. A może chodzi o IGF-1?

Naukowcy nie mają dobrych wiadomości dla wysokich. Okazuje się, że im jesteśmy wyżsi, tym większe jest ryzyko zachorowania na raka. Korelacja jest silna i dobrze udokumentowana dużymi analizami, piszą dwie badaczki z University of Queensland na łamach portalu „The Conversation”. Susan Jordan i Karen Tuesley zauważają jednak, że przyczyny tego stanu rzeczy nie są jeszcze w pełni wyjaśnione.

Na jakie nowotwory częściej chorują ludzie wyżsi?

Jak podaje World Cancer Reserach Fund, silny związek między wzrostem a ryzykiem zachorowania istnieje dla ośmiu rodzajów nowotworów. Należą do nich:

• rak trzustki,
• rak jelita,
• rak macicy (endometrium),
• rak jajnika,
• rak prostaty,
• rak nerki,
• rak skóry,
• rak piersi.

Z kolei inna analiza – UK Million Woman Study – wykazała, że taki związek istnieje aż dla 15 nowotworów z 17, które oceniano. Z badania wynika, że każde 10 cm więcej niż średni wzrost przekłada się na wyższe o 16 proc. ryzyko zachorowania na nowotwór. Dotyczy to nie tylko kobiet, ale i mężczyzn.

Na szczęście, zauważają Jordan i Tuesley, ten odsetek, po przełożeniu na liczby bezwzględne, wcale nie wygląda groźnie. Co roku spośród 10 tys. kobiet o średnim wzroście (czyli 165 cm) na raka zachoruje 45. W grupie 10 tys. kobiet mających 175 cm na nowotwór zapadną 52 osoby. – To tylko siedem przypadków raka więcej. Czyli tak naprawdę całkiem mały wzrost ryzyka – piszą Jordan i Tuesley.

Dlaczego wyżsi częściej chorują na raka?

Związek między zachorowaniami na nowotwory a wzrostem dotyczy wszystkich grup etnicznych i dochodowych. Co wskazuje, że jego przyczyna musi być uniwersalna. Naukowczynie analizują dwie podstawowe hipotezy. Obie uznają za mocne wyjaśnienie zagadki, jednak zwracają też uwagę, że żadna nie odpowiada na wszystkie pytania.

Pierwsza teoria jest prosta. Przypomina ona, że ludzie wyżsi mają większe narządy. Na przykład dłuższe jelito grube. A skoro jest one dłuższe, musi składać się z większej liczby komórek. Rak zaś powstaje, gdy w komórkach, w wyniku kolejnych podziałów, powoli degraduje się DNA, czyli akumulują się błędy w zapisie genetycznym. W którymś momencie uszkodzeń w komórce jest już tyle, że zamienia się ona w komórkę nowotworową.

Z im większej liczby komórek składa się nasze ciało, tym większe ryzyko, że któraś z komórek przejdzie taki proces. Jeśli na dodatek nie zostanie wykryta przez układ odpornościowy, może doprowadzić do rozwoju nowotworu. Taka hipoteza wyjaśniałaby np. dlaczego mężczyźni częściej chorują na raka niż kobiety (ponieważ są średnio wyżsi). Jednak Jordan i Tuesley przypominają, że wyższy wzrost niekoniecznie przekłada się na większe rozmiary wszystkich organów.

Zidentyfikowano 17 rodzajów nowotworów, na które milenialsi i generacja X są narażeni bardziej niż boomersi

Ryzyko zapadnięcia na nowotwór rośnie wraz z wiekiem. Jednak istnieją pewne rodzaje raka, na które coraz częściej zapadają ludzie młodzi i w średnim wieku. Wykazały to ogromne badania, k...

A może chodzi o IGF-1?

Drugie wyjaśnienie wiąże się z insulinopodobnym czynnikiem wzrostu IGF-1. To związek, który jest wydzielany w organizmie pod wpływem hormonu wzrostu. W dzieciństwie sprawia, że rośniemy, w późniejszym wieku odgrywa ważną rolę we wzroście i podziałach komórek. Istnieją badania, które wykazały, że wyższy poziom IGF-1 we krwi oznacza wyższe niż średnie ryzyko zachorowania na raka piersi i prostaty. Jednak znów – nie udało się go powiązać z wyższym ryzykiem zapadnięcia również na inne rodzaje nowotworów.

Co z tym wszystkim mają zrobić osoby wysokie? Zanim naukowcy szczegółowiej wyjaśnią związek wzrostu z nowotworami, powinny pamiętać, że na pojawienie się nowotworów w sporym stopniu wpływa tryb życia. I to jest właśnie obszar, który każdy może zmienić tak, by ograniczyć ryzyko zachorowania.

Na co więc należy zwrócić uwagę?

• dbaj o zdrową dietę,
• regularnie podejmuj aktywność fizyczną,
• utrzymuj normalną wagę,
• ogranicz konsumpcję alkoholu,
• a przede wszystkim: rzuć papierosy.

To wszystko, plus regularnie wykonywane badania kontrolne, zwiększa naszą szansę na cieszenie się zdrowiem do starości.

Na koniec Jordan i Tuesley mają dla wysokich również dobrą wiadomość. – Badania mówią nam, że bycie wyższym może zmniejszyć ryzyko zawału serca lub udaru mózgu – piszą badaczki.

Źródło: The Conversation.

Nasz ekspert

Magdalena Salik

Dziennikarka naukowa i pisarka, przez wiele lat sekretarz redakcji i zastępczyni redaktora naczelnego magazynu „Focus". Wcześniej redaktorka działu naukowego „Dziennika. Polska, Europa, Świat”. Pasjami czyta i pisze, miłośniczka literatury popularnonaukowej i komputerowych gier RPG. Więcej: magdalenasalik.wordpress.com