Prezydent Gerald Ford był sportowcem i prawnikiem. Dosięgły go konsekwencje afery Watergate

Spis treści:

1. Gerald Ford – utalentowany sportowiec
2. W Marynarce Wojennej USA
3. Kongresmen Ford
4. Przyjaciel Nixona
5. Prezydent Ford
6. Ostatni okres życia

Gerald Rudolph Ford, 38. prezydent USA, przyszedł na świat 14 lipca 1913 roku jako Leslie Lynch King Junior. Jego rodzicami byli Leslie Lynch King i Dorothy Ayer Gardner King, którzy mieszkali w Omaha, w stanie Nebraska. Ich małżeństwo szybko się rozpadło – rozstali się dwa tygodnie po narodzinach syna, a rozwód sfinalizowali jeszcze w tym samym roku. Dorothy wraz z małym Lesliem osiedliła się w Grand Rapids, Michigan. Tam, w 1916 roku, wyszła za mąż za sprzedawcę farb, Geralda R. Forda.

To on zaczął nazywać chłopca Geraldem R. Fordem juniorem, chociaż jego imię prawnie zmieniono dopiero 3 grudnia 1935 roku. Gerald Ford poznał prawdę o swoim biologicznym ojcu dopiero w wieku 13 lat. Pozostał lojalny wobec rodziny i przyrodnich braci, z którymi tworzył silne i zżyte więzi.

Gerald Ford – utalentowany sportowiec

Ford uczęszczał do South High School w Grand Rapids, gdzie uzyskiwał znakomite wyniki w nauce i sporcie. Pracował również dorywczo, pomagając w rodzinnej firmie malarskiej i w lokalnej restauracji. W latach 1931–1935 studiował ekonomię na Uniwersytecie Michigan w Ann Arbor, uzyskując tytuł licencjata w czerwcu 1935 roku. Koszty studiów pokrywał z własnych zarobków, częściowego stypendium oraz niewielkiej pomocy od rodziny. Jako utalentowany sportowiec, Ford grał w uniwersyteckiej drużynie futbolowej w latach 1932 i 1933, a w 1934 r. zdobył tytuł najbardziej wartościowego gracza zespołu Wolverine.

Po ukończeniu studiów Ford mógł wybrać karierę sportową – otrzymał propozycje od profesjonalnych drużyn futbolowych, Detroit Lions i Green Bay Packers. Zdecydował się jednak na stanowisko trenera boksu i asystenta trenera futbolu na Uniwersytecie Yale, licząc na możliwość kontynuacji nauki na wydziale prawa. Wśród jego podopiecznych znaleźli się późniejsi senatorowie USA, Robert Taft Jr. i William Proxmire. Choć początkowo Yale odmówiło mu przyjęcia na studia prawnicze z powodu obowiązków trenerskich, w końcu Forda przyjęto w 1938 roku. Ukończył studia, znajdując się w najlepszych 25% studentów, mimo pełnienia obowiązków trenerskich.

W Marynarce Wojennej USA

Pierwsze kroki w polityce postawił latem 1940 roku, angażując się w kampanię prezydencką Wendella Willkiego. Po powrocie do Michigan i zdaniu egzaminu adwokackiego Ford, wspólnie z przyjacielem z czasów studiów, Philipem A. Buchenem (który później został doradcą Forda jako prezydenta), otworzył kancelarię prawną w Grand Rapids. Wykładał również prawo gospodarcze na Uniwersytecie w Grand Rapids i trenował szkolną drużynę futbolową. W tym okresie aktywnie działał w reformatorskim ugrupowaniu republikanów w Grand Rapids, zwanym Home Front. Sprzeciwiało się ono lokalnym układom politycznym, gdy Stany Zjednoczone przystępowały do II wojny światowej.

W kwietniu 1942 roku Gerald Ford wstąpił do Rezerwy Marynarki Wojennej USA, uzyskując stopień chorążego. Po zakończeniu programu orientacyjnego w Annapolis został instruktorem wychowania fizycznego w szkole pilotażu w Chapel Hill, Karolina Północna. Wiosną 1943 roku rozpoczął służbę na lekkim lotniskowcu USS Monterey. Najpierw objął funkcję dyrektora sportowego i oficera działu artylerii, a później pełnił rolę asystenta nawigatora. USS Monterey uczestniczył w większości kluczowych działań na południowym Pacyfiku, m.in. w Truk, Saipan i na Filipinach.

Najgroźniejsza sytuacja, w jakiej znalazł się przyszły prezydent, miała miejsce jednak nie podczas działań wojennych, ale podczas potężnego tajfunu na Morzu Filipińskim w grudniu 1944 roku. Ford o mało co nie został zmieciony z pokładu, gdy szalał sztorm. Poważnie uszkodzony przez sztorm i pożar okręt musiał zostać wycofany ze służby. Ford kontynuował swoją służbę wojskową na lądzie, kończąc ją w lutym 1946 roku w stopniu komandora porucznika.

Kongresmen Ford

Po powrocie do Grand Rapids Ford został wspólnikiem w prestiżowej lokalnej kancelarii prawnej Butterfield, Keeney i Amberg. Doświadczenia wojenne skłoniły go do zmiany nastawienia – zrezygnował z izolacjonizmu i przyjął perspektywę międzynarodową. Za radą ojczyma, będącego przewodniczącym lokalnych struktur Partii Republikańskiej, a także Home Front i senatora Arthura Vandenberga, Ford postanowił ubiegać się o republikańską nominację do Izby Reprezentantów USA w 1948 roku. Rzucił wyzwanie izolacjonistycznemu kongresmenowi Bartelowi Jonkmanowi. Po wygraniu nominacji z dużą przewagą zdobył mandat w Kongresie 2 listopada, uzyskując 61% głosów w wyborach powszechnych.

W okresie kampanii wyborczej Ford ożenił się z Elizabeth Anne Bloomer Warren, doradczynią do spraw mody. Para miała czworo dzieci:

• Michaela Geralda (ur. 14 marca 1950),
• Johna Gardnera (ur. 16 marca 1952),
• Stevena Meigsa (ur. 19 maja 1956),
• Susan Elizabeth (ur. 6 lipca 1957).

Gerald Ford pełnił funkcję członka Izby Reprezentantów od 3 stycznia 1949 roku do 6 grudnia 1973 roku. Uzyskał reelekcję dwanaście razy i za każdym razem zdobywał ponad 60% głosów.

W 1963 roku Ford został mianowany przez prezydenta Johnsona członkiem Komisji Warrena, badającej zamach na prezydenta Johna F. Kennedy’ego. Mimo że przewodził republikańskiej opozycji wobec wielu inicjatyw Johnsona, popierając bardziej konserwatywne alternatywy dla jego polityki społecznej i sprzeciwiając się stopniowej eskalacji wojny w Wietnamie, zyskał rozpoznawalność w całym kraju, wygłaszając rocznie ponad 200 przemówień.

Przyjaciel Nixona

W wyborach w 1968 i 1972 roku Ford gorliwie wspierał Richarda Nixona, z którym przyjaźnił się od lat. Był nawet rozważany jako kandydat na wiceprezydenta w 1968 roku. Ford nigdy nie osiągnął swojego głównego celu politycznego – przewodnictwa w Izbie Reprezentantów, ponieważ Republikanie nie zyskali tam większości.

Ironią losu jest fakt, że ostatecznie został przewodniczącym Senatu. Po rezygnacji Spiro Agnew z funkcji wiceprezydenta USA pod koniec 1973 roku, Nixon musiał wyznaczyć kogoś, kto mógłby łatwo współpracować z Kongresem i uzyskać szybkie zatwierdzenie. Wybór padł na Geralda R. Forda, który został zaprzysiężony 6 grudnia 1973 roku, po najdokładniejszej weryfikacji w historii FBI.

Jednak nad kadencją Forda jako wiceprezydenta wisiał cień skandalu Watergate, związanego z włamaniem do siedziby Demokratów podczas kampanii wyborczej w 1972 roku i próbą tuszowania tej sprawy przez administrację Nixona. Kiedy dowody, opinia publiczna oraz nastroje Kongresu zaczęły wyraźnie wskazywać na możliwość impeachmentu, Nixon jako pierwszy prezydent USA podał się do dymisji, co utorowało Fordowi drogę do prezydentury.

Gerald R. Ford objął urząd prezydenta USA 9 sierpnia 1974 roku. Ogłosił, że „długi narodowy koszmar dobiegł końca. Nasza konstytucja działa”.

Prezydent Ford

Jedną z najważniejszych decyzji Forda było ułaskawienie Richarda Nixona zaledwie miesiąc po przejęciu prezydentury. Uznając, że dalsze procedury impeachmentu mogłyby wywołać jeszcze większe podziały i uniemożliwić rozwiązanie innych problemów, Ford postanowił ułaskawić Nixona przed formalnym wniesieniem zarzutów. Spotkało się to z negatywną reakcją społeczeństwa. Pojawiły się nawet oskarżenia o „układ” z Nixonem w zamian za jego rezygnację. Ford uważał jednak, że była to właściwa decyzja w interesie kraju, choć mogła ona przyczynić się do jego porażki wyborczej w 1976 roku.

Po przejęciu urzędu Ford stanął przed wyzwaniami związanymi z wojną w Azji Południowo-Wschodniej, rosnącą inflacją i kryzysem energetycznym. Musiał także zająć się zastąpieniem zespołu Nixona własnym personelem, odbudową zaufania do prezydentury oraz współpracą z Kongresem, który coraz bardziej umacniał swoją rolę.

W polityce zagranicznej Ford, wraz z sekretarzem stanu Kissingerem, kontynuowali politykę odprężenia z ZSRR i „dyplomacji wahadłowej” na Bliskim Wschodzie. Stosunki z ZSRR obejmowały negocjacje dotyczące zbrojeń, podpisanie porozumień helsińskich o prawach człowieka i granicach w Europie Wschodniej, współpracę handlową i historyczny lot kosmiczny Apollo-Sojuz.

W trakcie prezydentury Ford przeżył dwa zamachy na swoje życie. Sprawczyniami były Lynette „Squeaky” Fromme i Sara Jane Moore.

Ostatni okres życia

Po zakończeniu kadencji Ford i jego żona Betty zamieszkali w Kalifornii, w nowym domu w Rancho Mirage. W 1979 roku Ford opublikował swoje wspomnienia zatytułowane „A Time to Heal: The Autobiography of Gerald R. Ford”.

Gerald Ford, 38. prezydent USA, zmarł 26 grudnia 2006 roku w swoim domu w Rancho Mirage w Kalifornii, mając 93 lata. To uczyniło go wówczas najdłużej żyjącym prezydentem USA. Jego pogrzeb odbył się w Katedrze Narodowej w Waszyngtonie, a pochowany został w swoim rodzinnym Grand Rapids w stanie Michigan, na terenie Muzeum Prezydenckiego Geralda R. Forda.