To jedno z najbardziej szalonych świąt na świecie. Skąd się wzięło?

Spis treści:

1. Gdzie zaczęto obchodzić Mardi Gras?
2. Mardi Gras na świecie
3. Nowy Orlean tętni życiem w Mardi Gras
4. Mardi Gras: kostiumy
5. Mardi Gras: ciekawostki

Mardi Gras to w dosłownym tłumaczeniu tłusty wtorek. Tymi słowami opisuje się ostatni dzień karnawału poprzedzający Środę Popielcową. W katolickiej tradycji to ostatni moment, kiedy można pozwolić sobie na zabawę i ucztowanie.

Gdzie zaczęto obchodzić Mardi Gras?

Obchody Mardi Gras zostały zapoczątkowane we Francji. W czasach średniowiecznych zwyczaj przywędrował nad Sekwanę z Rzymu i Wenecji. W tradycji francuskiej karnawał był hucznie świętowany aż do XX wieku. Zabawy straciły jednak na znaczeniu po II wojnie światowej. Mardi Gras nadal obchodzi się w wielu francuskich miastach – największa parada odbywa się w Paryżu –, ale imprezom brakuje dawnego rozmachu.

Paryskie obchody Mardi Gras najczęściej zaczynają się na Placu Gambetta. Następnie uczestnicy parady zmierzają w kierunku Placu Republiki. Jako że wtorek nie jest dniem wolnym od pracy, impreza organizowana jest w niedzielę.

Mardi Gras pod różnymi nazwami jest obchodzony właściwie w każdym kraju z katolicką tradycją. Współczesne podejście do Wielkiego Postu, który ma służyć wyciszeniu, stało się dość luźne, ale karnawał (i jego zakończenie) to wciąż pretekst do hucznej zabawy.

Mardi Gras na świecie

Mardi Gras wiąże się z tradycją jedzenia tłustych potraw. We Francji na stołach goszczą przede wszystkim pączki, des merveilles (przypominające nieco nasze faworki), gofry i crepes suzette, czyli naleśniki z sosem pomarańczowym. Warto jednak podkreślić, że w kraju nad Sekwaną, czas wielkiego obżarstwa nie ogranicza się wyłącznie do jednego dnia. Francuzi zajadają tłuste smakołyki przez cały karnawał: od Galette de rois, przez Le Chandeleur, po Mardi Gras.

W Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i w Australii, Mardi Gras jest znany jako Pancake Tuesday. Jak wskazuje na to sama nazwa, tradycja nakazuje jeść wówczas naleśniki. W krajach Europy Północnej tradycyjną potrawą ostatkową jest z kolei semla, czyli ciastko z bułki pszennej ze słodkim nadzieniem.

W polskiej tradycji dzień obżarstwa przypada na ostatni czwartek przed Środą Popielcową. Mowa oczywiście o Tłustym Czwartku. Huczna zabawa przypada natomiast na ostatni wtorek przed Środą Popielcową.

Mardi Gras jest obchodzony w wielu miejscach na świecie, a każdy kraj ma swoją receptę na karnawałową zabawę. Najhuczniej, ostatni dzień karnawału jest celebrowany w Rio De Janeiro. Brazylijskim obchodom niewiele ustępuje wielka impreza w Nowym Orleanie. Co warte podkreślenia, w Luizjanie, karnawał jest celebrowany już od święta Trzech Króli. Właściwie w każdy weekend organizowane są mniejsze lub większe parady. Prawdziwa zabawa rozpoczyna się dopiero w tłusty wtorek.

Nowy Orlean tętni życiem w Mardi Gras

Uliczna impreza startuje już o poranku. Mieszkańcy i przyjezdni zbierają się tłumnie na mieście. Większość osób przyodziewa kolorowe kostiumy i maluje twarz. Ulicami Nowego Orleanu przemieszcza się nie jedna, a kilka niezależnych parad. Kolorowo przyozdobione wozy i platformy, mażoretki i orkiestry reprezentujące swoje uczelnie – to wszystko tworzy wyjątkowy klimat, którego nie można poczuć nigdzie indziej.

Wciąż kultywowaną tradycją jest King Cake, czyli królewskie ciasto lub ciasto Trzech Króli. Zgodnie z panującym obyczajem, wszyscy uczestnicy obchodów Mardi Gras są zobowiązani do zakupu specjalnie pieczonego na tę okazję kolorowego ciastka. Kto znajdzie w swoim smakołyku figurkę Dzieciątka Jezus, jest zobowiązany do przyniesienia King Cake za rok.

Mardi Gras: kostiumy

Mardi Gras to bez wątpienia jeden z najbardziej kolorowych dni w roku. Uczestnicy parad przebierają się w wielobarwne kostiumy, malują twarze, zakładają maski. W kwestii doboru przebrania panuje spora dowolność.

W Nowym Orleanie kostiumy najczęściej nawiązują do panującej w Stanach Zjednoczonych sytuacji polityczno-społecznej. Nie jest to jednak obowiązującą regułą. W tradycji Mardi Gras pomija się kostiumy symbolizujące śmierć. Preferowane są radosne przebrania. Przeważają jasne kolory, na przykład: żółty, zielony i fioletowy.

Kiedyś na ulicach Nowego Orleanu nie brakowało kobiet, świętujących ostatni dzień karnawału topless. Obecnie władze nie patrzą na to przychylnym okiem.

Mardi Gras: ciekawostki

• Dawniej, paryski karnawał był jednym z najhuczniejszych, a obchody Mardi Gras dorównywały rozmachem karnawałowi w Wenecji.
• Mardi Gras, jako ostatni dzień karnawału, jest obchodzony w wielu krajach. Nazwy tego wydarzenia najczęściej pochodzą od potrawy, obowiązkowo tłustej.
• W Nowym Orleanie, Mardi Gras trwa od dnia Trzech Króli do Środy Popielcowej.
• Pierwsze obchody Mardi Gras w Nowym Orleanie odbyły się w połowie XVIII wieku. Wówczas, wydarzenie miało charakter balów maskowych, których organizatorami byli mężczyźni i tylko oni mogli chować twarze za maską. Kobiety postawiły jednak zbuntować się wobec powstającej tradycji i zaczęły organizować własne bale, podczas których to im przysługiwał przywilej noszenia masek.
• Pierwsza nowoorleańska organizacja, odpowiedzialna za organizację parady (Mistic Kwere of Comus), powstała w 1857 roku.
• W latach 1840-1850, podczas nowoorleańskich obchodów Mardi Gras, tradycją było rzucanie się błotem i walki. Wynikało to z faktu, że podczas zabawy, wyzwoleni spod jarzma niewolnictwa Afroamerykanie spotykali się z właścicielami niewolników. Aby zapobiec eskalacji przemocy, na początku XX wieku tradycją stały się kolorowe parady, organizowane przez Afroamerykański Klub Zulu.

Źródło: National Geographic Polska