12/2007
Każdego roku paleontolodzy odkrywają dziesiątki nowych gatunków tych zwierząt – ostatnio znaleźli niesamowite okazy w Chinach i Argentynie.
Patrząc na te kości, trudno się nie zastanawiać, jak to możliwe, że takie stwory w ogóle chodziły po ziemi. Po co na przykład były deinocheirowi (Deinocheirus) niezgrabne, dwumetrowe ramiona i ogromne potrójne szpony? Zuchwałością ewolucji wydają się króciutkie ramiona mononyka (Mononykus), któremu wystarczał pojedynczy palec wyposażony w potężny pazur. Można zaryzykować domysł, że ten masywny szpon stanowił doskonałe narzędzie służące do wydobywania owadów, deinocheir zaś potężnymi ramionami zdzierał z drzew ogromne ilości liści i kory. Natomiast jego mięsożerny kuzyn, deinonych (Deinonychus), ze swoich długich kończyn z trójpalczastymi łapami prawdopodobnie robił inny użytek: skakał na ofiarę, obejmował ją łapami i zabijał, kopiąc stopami o zakrzywionych szponach. Dla odmiany istnienie niezwykle wydłużonego trzeciego palca maleńkiego epidendrozaura (Epidendrosaurus) paleontolodzy starają się wyjaśnić nadrzewnym trybem życia gada – prawdopodobnie posługiwał się nim podczas wspinaczki po korze drzew, podobnie jak współczesny palczak. Ale kto wie – może u epidendrozaura świadczy on o początkach przystosowania do lotu? Wszak błona rozpięta na podobnie wydłużonych palcach pozwalała latać pterozaurom, a dziś nietoperzom. Nie ma co ukrywać, z pewnymi zaskakującymi, wydawać by się mogło – nieużytecznymi częściami ciał dinozaurow badacze mają spory problem. Materiał ten jest czymś w rodzaju galerii wielkich gadzich dziwactw i osobliwości.
Spis treści – grudzień 2007
Betlejem Anno Domini 2007. Miejsce narodzenia Jezusa to dziś jeden z najbardziej zapalnych punktów na Ziemi. Izraelczycy obawiają się zradykalizowanych Palestyńczyków, odgradzają się więc murem, który tylko powiększa wzajemną wrogość.
Zdążyć przed rabusiami. Historia archeologicznych odkryć sponsorowanych przez National Geographic działa na wyobraźnię.
Pamięć Co i jak zapamiętujemy? Dlaczego dokonujemy selekcji i gdzie gromadzimy informacje? Jak to jest, gdy pamięta się wszystko? Okazuje się, że niepamięć nie jest wcale taka zła.
Oblicza dinozaurów. Skamieniałości ujawniają meandry ewolucji, które zaowocowały pojawieniem się cudacznych cech dinozaurów, od kopulastych czaszek po sierpowate paznokcie stóp.
Wytrwali kowboje. Praca w skwarze i mrozie, parszywa płaca, a na dodatek brak chwili wytchnienia. Dlaczego zatem kowboje uwielbiają własną profesję i nie szukają innego sposobu na życie?
Przemarznięta gleba. Rozległe obszary planety od czasów epoki lodowcowej skuwa wieczna zmarzlina. Wiele wskazuje jednak na to, że kres jej „wieczności” jest całkiem bliski.
Tylko dla prenumeratorów: Myślistwo. Wielu ludzi takie hobby oburza. Myśliwi jednak okazują się niezbędni, by efektywnie... chronić przyrodę.
Tekst Robert M. Poole Zdjęcia William Albert Allard