3/2013

Wiedza powinna być sprawiedliwa

Martyna Wojciechowska: Panie profesorze, mówi się, że w dziedzinie eksploracji niewiele już zostało do zrobienia, za to reinterpretacja faktów otwiera przed nami nowe możliwości. Zgadza się Pan?
Norman Davies: Dziś mapy pokazują świat co do centymetra. Eksploracja, z jaką mieliśmy do czynienia w XIX w., już nie istnieje. Dla mnie jako historyka najistotniejsze jest poruszanie się po dżungli wiedzy, w której pewne tematy są popularne, a inne ignorowane. W XXI w. wiedza musi być bardziej sprawiedliwa. Nie może być tak, że niektóre narody promują swoje racje, a inne nie mają takiej szansy. Polska jest tu dobrym przykładem – reszta świata wie o niej mało, coraz mniej. Za czasów zimnej wojny wasz kraj był przedmiotem badań, bo zachód tej wiedzy potrzebował. Dziś to zainteresowanie jest mniejsze, niestety. Staram się to zmienić.

Od zawsze misją Towarzystwa National Geographic było przybliżanie ludziom wiedzy o świecie. Z czym kojarzy się Panu magazyn NG?
Miałem być geografem. W szkole bardzo interesowałem się światem, ale wtedy myśl, że kiedyś mogę podróżować dookoła niego, była nie do wyobrażenia. To czasopismo i jemu podobne otwierały oczy, poszerzały horyzonty. Mój ojciec nie pozwalał mi oglądać telewizji. Do matury zastępował mi ją więc magazyn National Geographic.

Jakie dziedziny wiedzy – poza oczywiście historią – są dla Pana na naszych łamach najciekawsze?
Pracowałem jako naukowiec przez ponad pół wieku, moja wiedza jest ograniczona. Ten świat jest tak cudowny i tak skomplikowany, że są całe dziedziny, o których wiem mało. Coraz bardziej interesuję się przedmiotami, z którymi nie miałem wcześniej do czynienia. Chcę mieć świadomość, ile jeszcze wiedzy jest do zdobycia, jak jest ona rozmaita. To mogą być botanika, ornitologia, odległe kraje, technologia. Jak widzimy, świat ciągle się zmienia, walka o wiedzę jest więc nieustanna, nigdy nie dojedziemy do jej końca.