27 kłopotów, które powoduje brak dobrego snu

Wspomniane 7 godzin to norma dla dorosłych, bo dla dzieci może być to więcej, w zależności od indywidualnych warunków organizmu. Przypadki ludzi, którzy potrzebują tylko kilku godzin odpoczynku są niezwykle rzadkie, z drugiej strony świat oczekuje od nas jak najdłuższej i intensywnej aktywności.

Nie istnieje jedna recepta dla wszystkich, jednak jedno jest pewne – nie można odkładać wyspania się na później. Znacie maksymę “wyśpisz się w piachu?” Jeśli nie zadbacie o swój odpoczynek przekonacie się o tym znacznie szybciej.

1. Brak snu zwiększa ryzyko niektórych nowotworów

Badania pokazały, że nowotwory piersi oraz jelit dotykają znacznie częściej osoby, których sen jest regularnie zaburzony lub zbyt krótki i nieregularny.

2. Skóra znacznie wolniej się regeneruje

To nie tylko kwestia skaleczeń. Słaby sen, według badań University of Wisconsin sprawia, że znacznie dłużej trwa proces samoleczenia oparzeń słonecznych. Jednocześnie brak snu przekłada się na szybsze starzenie się skóry.

3. Nadwaga i niezdrowe nawyki

Wynika to przede wszystkim ze zmęczenia. Wycieńczony organizm znacznie trudniej utrzymuje rygor potrzebny do odpowiedniego odżywiania się, jest bardziej podatny na impulsy. Badacze podejrzewają, że odpowiedzialne są za to także hormony, których równowaga zostaje zaburzony w wyniku zmęczenia. Wraz z nimi wali się balans masy ciała i jest to prosta droga do otyłości.

4. Po nieprzespanych nocach czujemy się samotni, a przez to... trudniej zasnąć

To tak naprawdę samonapędzający się mechanizm. Zmęczenie powoduje spadek nastroju, który przekłada się na niepokój i prowadzi do dalszych zaburzeń. Błędne koło.

5. Problemy z nauką, pamięcią krótkotrwałą...

Bezsenność to ogromny problem dla ludzi uczących się. Badania pokazały, że opóźnienie zajęć o godzinę dla dzieci przełożyło się znacznie na poprawę ich wyników w testach. U nastolatków, które mają najczęściej opinię nocnych marków, efekty były jeszcze lepsze.

Sprawa nie dotyczy jednak jedynie dzieci. Zaburzenia snu rujnują naszą pamięć. Wiele badań wykazało związki między problemami z odpoczynkiem i znacznymi trudnościami w zdobywaniu i wykorzystywaniu nowych umiejętności u dorosłych.

6. ...oraz długotrwałą

U osób starszych zaburzenia snu mogą doprowadzić do zmian strukturalnych w mózgu, których rezultatem będzie upośledzenie pamięci długotrwałej. Już od 1924 roku badacze wiążą utratę wspomnień ze słabą jakością snu. Coraz więcej analiz wskazuje także na poważne powiązania między deprywacją snu a chorobą Alzheimera.

Część badań odkryło, że sen pomaga na oczyszczenie mózgu z beta-amyloidów, szkodliwych białek, które gromadzą się gdy jesteśmy aktywni. Są one silnie związane z chorobą Alzheimera. Brak snu może doprowadzić do swego rodzaju błędnego koła, w którym brak oczyszczania mózgu z beta-amyloidów będzie pogłębiać problemy z zapadnięciem w głęboki sen, niezbędny do oczyszczenia właśnie z tych niebezpiecznych białek.

7. Choroby serca

Istnieje wiele badań potwierdzających fakt, że brak snu sprzyja pogarszaniu się stanu naszego serca. Podczas jednego z eksperymentów naukowców utrzymywali ludzi przez 88 godzin w stanie czuwania. Ciśnienie u badanych niebezpiecznie wzrosło, nawet u tych, który, pozwolono na czterogodzinną drzemkę. W jednej i drugiej grupie zaobserwowano znaczny wzrost ilości białek c reaktywnych, które sygnalizują ryzyko chorób serca.

8. Złość

To chyba nikogo nie dziwi. Gdy jesteśmy niewyspani szybciej się denerwujemy, ogólnie stajemy się prawie wciąż poirytowani. Oczywiście łączy się to z brakiem koncentracji, a nawet omamami wzrokowo-słuchowymi. Istnieją badania potwierdzające to, że bezsenność może wywołać halucynacje. Im dłużej nie śpisz, tym większe ryzyko ich wystąpienia.

9. Gorszy refleks

O tym czasem zapominają kierowcy podczas długich podróży. Brak snu to obniżony refleks, dłuższy czas reakcji i podejmowania decyzji, a to przekłada się na zwiększenie zagrożenia na drodze.

Eksperyment przeprowadzony z udziałem sportowców oraz kadetów West Point pokazał, że niewyspani mieli znacznie gorsze wyniki na testach oraz dłuższy czas reakcji.

10. Niezdarność

Istnieje badanie, które pokazało, że jedna nieprzespana noc doprowadziła do wzrostu ilości błędów u obserwowanych chirurgów o około 20%-32%. To bardzo dużo. Precyzja potrzebna jest nie tylko w medycynie - kierowcy, żeglarze, sportowcy i wiele innych zawodów wymaga skupienia i dokładności.

11. Układ odpornościowy działa gorzej

Odporność na infekcje (na przykład w przypadku skaleczeń), regeneracja uszkodzonych komórek – to czynności naszego organizmu, które przez braki w ilości i jakości snu mogą przestać odpowiednio funkcjonować. Co ciekawe, badania wykazały, że u osób, które cierpią na zaburzenia snu szczepionki działają znacznie gorzej.

12. Większa podatność na przeziębienia

Zastanawiasz się, dlaczego wciąż dręczy Cię kaszel, z nosa wciąż się leje, a koledzy z pracy znacząco odsuwają się na bok? Może znowu zrywałeś noce? Brak snu to prosta droga do przeziębienia, badania naukowe to potwierdzają.

13. Gorszy seks

Tego nie da się oszukać, sen wspiera wytwarzanie się testosteronu – czyli siły napędowej męskości. Dlatego zaburzenia prowadzą do drastycznego spadku libido, a nawet dysfunkcji seksualnej. Dbanie o sen to forma dbania o nasze relacje intymne.

14. Niewyspani są znacznie bardziej podatni na spadki nastroju, a nawet depresję

Daniel Kahneman, psycholog i laureat nagrody Nobla, przeprowadził badanie na 909 kobietach, które miały prowadzić zapiski dotyczące swojego nastroju podczas codziennych aktywności. Wyniki pokazały, że różnice w zarobkach miały niewielką korelację z różnicami nastrojów. Za to sen był kluczowy, okazał się jednym z dwóch czynników, które mogą skutecznie zrujnować nastrój (drugim były nerwy i szybkie terminy w pracy).

Inne badanie wykazało, że spokojniejszy sen sprzyja szczęśliwości małżeńskiej. Co prawda trudno jest dokładnie powiedzieć czy to szczęście sprawia, że dobrze śpimy, czy dobry sen daje dobry humor – to silnie związane ze sobą czynniki.

Osoby cierpiące na bezsenność są dwukrotnie bardziej narażone na wystąpienie depresji. Dodatkowo poprawa jakości i czasu snu to jeden z elementów walki z tą chorobą.

15. Cukrzyca typu 2

Ryzyko wystąpienia tej choroby wzrasta nie tylko u osób otyłych, dotyka także przemęczonych, nawet jeśli utrzymują prawidłową masę ciała. Zbyt długie czuwanie zaburza metabolizm, czego efektem jest choroba.

Kilka różnych badań pokazało ten sam wynik: choć nie istnieje silny związek w rodzaj przyczyna-skutek między bezsennością a cukrzycą – są one ze sobą bardzo ściśle powiązane. Co ciekawe, poprawa jakości snu może przyczynić się do obniżenia ryzyka zapadnięcia na cukrzycę typu 2.

16. Podejmowanie decyzji

Niewyspani znacznie bardziej prawdopodobnie podejmiemy nieodpowiednią decyzję. Jeśli planujecie zmienić pracę, partnera/partnerkę, wyprowadzić się – prześpijcie się z tym pomysłem, dosłownie i długo. Badania pokazują, że wystarczy jedna nieprzespana noc byśmy stali się znacznie bardziej skłonni do podejmowania nieodpowiedzialnych decyzji. Co więcej, brak snu sprawia, że znacznie trudniej jest nam sobie wyobrazić negatywne konsekwencje i przewidzieć zagrożenia. Naukowcy podejrzewają, że takie wydarzenia jak katastrofa w Czernobylu czy wybuch promu kosmicznego Challenger mogły w swoich przyczynach mieć zmęczenie ludzi.

17. Zmęczeni ludzie znacznie łatwiej ulegają rozkojarzeniu

Przytomność umysłu na wykładzie, ćwiczeniach czy zajęciach w laboratorium po nieprzespanej nocy? Owszem, chyba każdy to przećwiczył, ale przyznajcie sami – koncentracja po prostu siada i takie zajęcia zwykle upływają na podtrzymywaniu opadającej głowy.

18. Zmęczenie ogranicza możliwości swobodnej mowy

Uciekające myśli, plączący się język – to objawy skrajnego zmęczenia dotykające nasze możliwości komunikacyjne. Niektóre osoby w sytuacji zmęczenia zaczynają się jąkaś. Istnieje badanie pokazujące, że ludzie czuwający przez 36 godzin wykazują tendencję do powtarzania się, mówienia wolnego i monotonnego lub niewyraźnego. Mieli także problem z doborem słów.

19. Wypadki samochodowe

Wspominaliśmy już o rozkojarzeniu, zmęczeniu, problemach ze wzrokiem i koncentracją. Dodajcie do tego jeszcze samochód i tragedia gotowa. Efekty zmęczenia za kółkiem są równie niebezpieczne co alkohol. Przepisy drogowe wprowadzają ograniczenia i obowiązek odpoczynku dla kierowców między dłuższymi okresami jazdy, jednak niestety nie każdy je respektuje.

20. Nadprodukcja moczu

Przy normalnym rytmie dobowym produkcja moczu jest ustabilizowana: sen to czas obniżonej produkcji. Istnieje jednak zjawisko, które naukowcy nazywają „nadmierną nocną produkcją moczu”. Może ona być powiązana ze zjawiskiem nocnego moczenia się przez dzieci. U dorosłych objawia się częstym wstawaniem w nocy z koniecznością odwiedzenia toalety.

21. Sen jest dobry na mięśnie

Brak snu powoduje zaburzenie gospodarki hormonalnej, a to przekłada się na trudności dla naszego ciała z budowaniem i regenerowaniem tkanki mięśniowej. Dlatego niewyspani gorzej znosimy wysiłek, dłużej wracamy do zdrowia. Co gorsze, w przypadku chorób mięśni brak snu pogorszy stan i może doprowadzić nawet do atrofii.

22. Znacznie gorsza odporność na ból

Osoby cierpiące na chroniczne bóle odczuwają znacznie silniejsze ich natężenie gdy zaburzy się ich rytm dobowy. Niestety często jest to błędne koło, ponieważ sam ból jest jedną z przyczyn, które pogarszają jakość lub wręcz uniemożliwiają sen.

23. Choroby układu pokarmowego

Rozmawialiśmy już o otyłości i złych nawykach, jednak to osobny przypadek. Braki snu mogą doprowadzić do zapaleń jelit lub zespołu drażliwego jelita. Pacjenci z chorobą Crohna dwukrotnie częściej doświadczali nawrotów gdy brakowało im snu.

24. Bóle głowy

Nieprzespane noce potrafią być przyczyną migren. Pewne badanie pokazało, że 36%-58% osób mających problem z dobowym rytmem cierpiało na poranne bóle głowy, których genezy nie potrafili określić.

25. Choroby układu krążenia, stany zapalne, astma, artretyzm

Sporo jak na jeden punkt, prawda? Rytm okołodobowy ma wpływ na każdą komórkę naszego organizmu. Zaburzenia snu to zwiększona szansa na każde z powyższych schorzeń, ze względu na obniżone zdolności do regeneracji komórek, walki ze stanami zapalnymi, zwolniony układ odpornościowy.

26. Zły sen zaburza aktywność genetyczną

Badanie z 2013 roku pokazało, że zaburzenia snu przekładają się na nasze geny. Naukowcy sprawdzili grupę ludzi, która spała poniżej sześciu godzin co noc przez cały tydzień. W efekcie około 700 ich genów nie zachowywało się normalnie, w tym te odpowiedzialne za odporność i reagowanie na stres. Niektóre z genów działające stricte w cyklu dziennym przestały się tak zachowywać, inne także wypadły ze swoich naturalnych rytmów. Wystarczył zatem jeden tydzień złego snu by doprowadzić ludzką genetykę do problematycznego stanu.

27. Śmierć

Owszem, wszyscy umrzemy, ale podsumowując wszystkie powyższe warunki: od chorób, przez obniżoną odporność, brak koncentracji, otyłość, gorszy refleks i wiele innych – brak snu wystawia nas na znacznie więcej ryzykownych sytuacji, które mogą zakończyć się naszym zgonem: czy to w wypadku samochodowym, czy z powodu choroby (fizycznej lub psychicznej), nieuwagi, wycieńczenia.

Zatem maksymę „wyśpisz się w piachu” proponujemy zwyczajnie wyrzucić do kosza. Albo przynajmniej przespać się z tym pomysłem. Długo i wygodnie.

Źródło: Business Insider