Będziemy mieli słodsze pomidory? Wystarczyła zmiana zaledwie dwóch genów, by poprawić ich smak
Niewielka modyfikacja genetyczna sprawia, że pomidory robią się znacznie słodsze. Wymaga to wyłączenia zaledwie dwóch genów metodą CRISPR. Wykazał to zespół chińskich naukowców. Praca opisująca ich odkrycie ukazała się w najnowszym numerze prestiżowego czasopisma naukowego „Nature”.
Spis treści
Hodowcy pomidorów od wieków stoją przed poważnym dylematem. Chcieliby mieć obfite zbiory oraz równocześnie jak największe owoce wyrastające na roślinach. I chociaż udało im się to uzyskać, pomidory te są z reguły niezbyt słodkie. A przynajmniej mniej słodkie od odmian, które dają bardzo małe owoce. Próby zwiększenia słodkości pomidorów skutkowały z kolei mniejszymi zbiorami.
Rezultat doskonale znamy my, konsumenci. Jeśli chcemy zajadać się słodkimi pomidorami, sięgamy po odmiany koktajlowe. Jest jednak bardzo możliwe, że w przyszłości nie będziemy stawać przed wyborem – duże, wodniste albo małe, słodkie. A przynajmniej nie będą przed nim stawać te nacje, które szybko dopuszczają do sprzedaży rośliny modyfikowane genetycznie.
Zespół naukowców z Chińskiej Akademii Nauk Rolniczych genetycznie zmodyfikował pomidory tak, że stają się znacznie słodsze. Co istotne, zmiana nie pociągnęła za sobą zmniejszenia owoców ani zbiorów. Jak się okazało, by osiągnąć ten efekt, w pomidorach wystarczyło wyłączyć zaledwie dwa geny.
Jak poprawić pomidory?
Wpierw badacze przyjrzeli się bliżej różnym odmianom pomidorów i spróbowali znaleźć w nich wspólne dla wszystkich geny mające związek z poziomem słodyczy owoców. Uwagę naukowców zwróciły dwa geny oznaczone jako SlCDPK27 and SlCDPK26. Geny te kodują białka, które obniżają w pomidorach poziom enzymów produkujących cukry.
Następnie badacze sięgnęli po odmianę pomidorów Moneymaker, która daje duże owoce. W roślinach wyłączono oba zidentyfikowane geny. To spowodowało, że pomidory nie wytwarzały już białek hamujących produkcję cukrów. Rezultat? Poziom fruktozy i glukozy w pomidorach wzrósł o 30 proc. – bez zmniejszania ich rozmiarów.
Słodsze pomidory w dużych ilościach
Naukowcy przeprowadzili następnie konsumenckie testy smaku. Potwierdziły one uzyskane wyniki. Testerzy ocenili zmodyfikowane genetycznie pomidory jako słodsze od wariantów niemodyfikowanych. Ingerencja w genom roślin dała jeszcze jeden, pozytywny z punktu widzenia miłośników pomidorów skutek. W owocach było mniej nasion, a ich rozmiary dodatkowo się zmniejszyły.
Jak słodkie są nowe pomidory Moneymaker? Badacze przyznają, że nie jest to jeszcze słodycz z odmian typu cherry. Jednak planują kontynuować swoje prace. Ich ostatecznym celem jest wyhodowanie pomidorów, które jednocześnie miałyby duże owoce i byłyby tak słodkie jak najsłodsze pomidorki koktajlowe.
Żywność modyfikowana genetycznie
Przypuśćmy, że wysiłki te zostaną uwiecznione sukcesem. Kiedy nowe rodzaje pomidorów znajdą się w sprzedaży? Pierwszym krajem, które dopuściła na swój rynek pomidory modyfikowane genetycznie metodą CRISPR jest Japonia. Od 2021 r. można tam kupić odmianę Sicilian Rouge High GABA. To pomidory wypuszczone przez firmę Sanatach Seed. Zawierają więcej neuroprzekaźnika GABA, który poprawia pracę układu nerwowego. Modyfikowane genetycznie pomidory można również kupić w USA (od 2022 r.).
Żywność modyfikowaną genetycznie można sprzedawać w krajach UE, jednak dopiero po uzyskaniu odpowiednich zezwoleń. Procedura jest czaso- i kosztochłonna. Łatwiej wejść na rynek w Japonii i w Chinach, gdzie regulacje są mniej restrykcyjne. Można więc podejrzewać, że duże i słodkie pomidory najpierw pojawią się w sprzedaży właśnie tam. Naukowcy, którzy je wyhodowali, podają, że ich odmiana mogłaby się znaleźć w supermarketach za trzy-pięć lat.
Źródła: Nature, phys.org, New Scientist, gov.pl
Nasza autorka
Magdalena Salik
Dziennikarka i pisarka, przez wiele lat sekretarz redakcji i zastępczyni redaktora naczelnego magazynu „Focus". Wcześniej redaktorka działu naukowego „Dziennika. Polska, Europa, Świat”. Autorka powieści z gatunku fantastyki naukowej, ostatnio wydała „Płomień” i „Wściek”. Więcej: magdalenasalik.wordpress.com