Oczy są zwierciadłem naszego stanu zdrowia. Oto choroby, które można z nich wyczytać

To, że choroby układu krążenia mogą być zagrożeniem dla naszej pamięci i sprawności umysłowej w trakcie starzenia się nie jest nowością. Stan naczyń krwionośnych w naszym mózgu można badać za pomocą rezonansu. Fakt, że budowa tych naczyń jest bardzo podobna do odpowiednich w naszych oczach pozwolił Jennifer A. Deal z uczelni Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health przeprowadzić badanie – a to dosłownie otworzyło nam oczy!

Zespół Deal pracował z około 12 tysiącami mężczyzn i kobiet, którzy byli poddawani testom pamięci oraz myślenia. Uczestnicy przechodzili podobny egzamin w trzech rundach, drugą po 6 latach od pierwszego, a trzecią około 20 lat później. Trzy lata po rozpoczęciu badań naukowcy, wykorzystując specjalny aparat, fotografowali siatkówki oczu uczestników.

Dzięki zdjęciom można prześledzić rozwijające się zjawisko retinopatii – uszkodzeń naczyń krwionośnych w obrębie siatkówki. Większość badanych (95%) nie wykazała takich uszkodzeń, jednak około 3% (365 osób) wykazało lekkie uszkodzenia, kolejne 2% (256) – miało silną retinopatię.

Analizując zebrane dane zespół ustalił, że pacjenci ze średnim i silnym uszkodzeniem tych naczyń krwionośnych mają jednocześnie znacząco gorszą pamięć niż ci o zdrowej siatkówce.

Retinopatia jest często wiązana z cukrzycą, jednak jak przekonuje Deal problemy z pamięcią i kognitywne nie pokrywały się z tą chorobą wśród badanych.

Zdrowe oko, zdrowy mózg

Dr Rachel Bishop z amerykańskiego National Eye Institute przekonuje, że wynik nie powinien nikogo zaskakiwać. Sama nie brała udziału w opracowywaniu badania.

- Jeśli naczynia krwionośne siatkówki nie są zdrowe, mamy wszelkie powody by sądzić, że te znajdujące się w mózgu także nie są – tłumaczy – Naczynie krwionośne jest kluczowe dla działania każdego organu, zatem nie ma możliwości by mózg o słabych naczyniach działał równie dobrze co ten ze zdrowymi.

Bishop dodaje, że badanie siatkówki w celu poznania kondycji mózgu nie jest złym pomysłem szczególnie, że lista chorób, które można w ten sposób zidentyfikować jest naprawdę duża.

- Nie wiem jednak, gdzie nas to dokładnie zaprowadzi – mówi – Mam jednak nadzieję na szybkie wykrywanie i szansę na interwencję tam, gdzie można uniknąć poważnych problemów.

Niektórzy lekarze, jak choćby optometrysta Justin Bazan z organizacji non-profit The Vision Council utrzymują, że patrząc w oczy można nawet przewidzieć poważne zmiany w zdrowiu neurologicznym i psychicznym – jak choćby chorobę Alzheimera.

Cukrzyca, nadciśnienie, wysoki cholesterol

Wczesne stadia cukrzycy powodują zmiany w widzeniu. Wahania poziomu cukru prowadzą do zmian w obrębie soczewki oka. Diabetycy często skarżą się na zaburzenie widzenia w postaci co jakiś czas występującej utraty ostrości, po których oczy wracają do normalnego stanu. Często tłumaczą je procesem starzenia się, jednak Bazan przekonuje, że bywa to objaw nieleczonej choroby – takiej jak cukrzyca.

Nadciśnienie to także dolegliwość, którą łatwo poznać po oczach. Dosłownie. Naczynia krwionośne są uszkodzone, pękają, na siatkówce pojawiają sie malutkie wylewy – widoczne podczas rutynowych kontroli wzroku.

- Wysoki cholesterol to jeden z problemów, które najłatwiej jest zaobserwować podczas badania, ponieważ jest na samym przodzie oka – tłumaczy Bazan. Jego objawy widać na rogówce.

Czasami także choroby serca mogą wywołać objawy, których efekt widać dosłownie w oczach. Przy nadmiernym wytwarzaniu płytek krwi niektóre mogą dostać się do krwionośnych naczyń narządu wzroku i spowodować znaczące zmiany w ich budowie.

Stwardnienie rozsiane, choroby weneryczne, nowotwory

Stwardnienie rozsiane bardzo często diagnozowane jest u pacjentów z jednoczesnym zaburzeniem wzroku. Badając oko takiego pacjenta lekarz może zaobserwować zmiany w kolorze i wyglądzie nerwu optycznego. Taki objaw powinien skłonić go do zalecenia dalszych badań, żeby potwierdzić zagrożenie.

Choroby przenoszone drogą płciową bardzo często “pokazują się” w oczach. Bazan wspomina przypadek leczonego przez siebie pacjenta, który skarżył się na zapalenie spojówek. Nie pomagały standardowe krople do oczu. Okazało się po dalszych testach, że przyczyną są bakterie z rodzaju chlamydia.

Zapalenie spojówek bywa także związane z przenoszoną płciowo opryszczką. Wirus HIV bywa widoczny na siatkówce z powodu znacznego wpływu na ilość białych krwinek.

W oczach można też zobaczyć ślady chorób tarczycy. To organ kontrolujący naszą gospodarkę hormonalną, co przekłada się na przykład na produkcję łez. Nadmierne wysuszenie oczu może być objawem kłopotów z tarczycą. Podobnie w przypadku zaburzenia pracy mięśni kontrolujących oko.

- Jeśli widzieliście kogoś z wyłupiastymi oczami może być to związane z chorobą Gravesa-Basedowa, która jest efektem złej pracy tarczycy – tłumaczy Bazan.

Zaczerwienienia i podrażnienia oczu nierzadko świadczą o chorobach autoimmunologicznych oraz stanach zapalnych.

Wreszcie takie schorzenia jak białaczka, rak piersi czy chłoniak potrafią zostawić ślady w oczach. Lekarze podkreślają, że warto przynajmniej raz do roku skorzystać z badań, nie tylko by dopasować okulary czy szkła kontaktowe. Może to okazać się kluczowe by wcześnie zacząć leczenie czegoś znacznie poważniejszego.

Błażej Grygiel

Źródło: CNN

1 z 8

Opryszczka

Spowodowana wirusem z grupy Herpeswirusów przenoszonych między innymi drogą płciową.

2 z 8

Siatkówczak

Siatkówczak - nowotwór złośliwy pojawiający się w oczach małych dzieci (poniżej 5 roku życia). Rzadki, rocznie potrafi dotknąć 4 dzieci na milion.

3 z 8

Katarakta

Zaćma inaczej zwana kataraktą to wrodzona choroba prowadząca do zmętnienia soczewki.

4 z 8

Jaskra

Jaskra - choroba prowadząca nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i komórek zwojowych siatkówki. Głównym czynnikiem powodującym uszkodzenie nerwu wzrokowego w jaskrze jest nadmierny wzrost ciśnienia wewnątrz gałki ocznej.

5 z 8

Choroba Coatsa

Choroba Coatsa - w 80% przypadków dotyka jednego oka chorego. Polega na rozwoju w siatkówce nieprawidłowych, nadmiernie rozszerzonych naczyń, których ściany mają znacznie zwiększoną przepuszczalność. Nieleczona może spowodować ślepotę zajętego oka.

6 z 8

Bakteryjne zapalenie spojówek

Zapalenie spojówek spowodowane infekcją bakteryjną.

7 z 8

Degeneracja plamki żółtej

Często związana z procesem starzenia się. Na zdjęciu symulacja wizji dotkniętej tych schorzeniem osoby.

8 z 8

Wrzód rogówki

Stan zapalny rogówki z towarzyszącym ubytkiem w jej przednich warstwach. Wśród objawów wymienia się bardzo silny ból oka, wrażliwość na silne światło, kurcz powiek, łzawienie, zamglenie widzenia, silne zaczerwienie oka czy wydzielinę z oka.