Czy diety roślinne rzeczywiście są dla nas zdrowe? Naukowcy przedstawili wyniki 20-letnich badań

W tym artykule:

1. Jak diety roślinne wpływają na nasze zdrowie?
2. Nawyki żywieniowe a śmiertelne choroby
3. Weganie rosną w siłę

Diety roślinne cieszą się rosnącą popularnością nie tylko wśród konsumujących, ale też naukowców. To, czy i w jakim stopniu posiłki złożone z owoców i warzyw służą naszemu zdrowiu, już od dłuższego czasu jest szeroko komentowane przez środowiska medyczne. Do tej pory badacze dysponowali jednak niewystarczającymi danymi, aby orzec to jednogłośnie. Przełomem są opublikowane w maju 2024 r. wyniki metaanalizy obejmującej okres 20 lat. Wnioski zostały przedstawione na łamach czasopisma naukowego „PLOS ONE”.

Jak diety roślinne wpływają na nasze zdrowie?

O tym, że diety roślinne mogą opóźniać proces starzenia, słyszeliśmy już kilkukrotnie. Dowodem na potwierdzenie tej tezy ma być chociażby fenomen południowoamerykańskiego ludu Tsimane. Badacze ustalili bowiem, że rdzenni mieszkańcy Amazonii mają najzdrowsze serca na świecie, a w dodatku ich mózgi starzeją się wolniej od innych ludzi. Jest to zasługa stylu życiu Tsimane oraz diety opartej w dużej mierze na nieprzetworzonych owocach i warzywach.

Co na to naukowcy? Angelo Capodici i jego współpracownicy przeanalizowali 49 dostępnych badań. Wynika z nich, że diety wegetariańskie i wegańskie są łączone z poprawnym funkcjonowaniem układu krążenia oraz niższym ryzykiem zachorowania na raka i choroby sercowo-naczyniowych.

Metaanaliza wykazała też, jakie nawyki żywieniowe mogą przyczyniać się do zachorowalności na choroby układu krążenia i raka. Są to diety ubogie w produkty roślinne, a bogate w mięso, rafinowane zboża, cukier i sól. Ustalenia te sugerują więc, że zastępując w naszym codziennym menu produkty pochodzenia zwierzęcego produktami roślinnymi, możemy zmniejszyć ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia i nowotwory. Wpływ zielonych diet na nasze zdrowie i samopoczucie jest jednak bardziej złożony.

Nawyki żywieniowe a śmiertelne choroby

Potencjalne ogólne korzyści płynące z diet wegańskich i wegetariańskich długo były niejasne. Dopiero po przeglądzie blisko 50 artykułów opublikowanych między styczniem 2000 r. a czerwcem 2023 r., badacze wyodrębnili dane na temat powiązań między dietami roślinnymi, zdrowiem układu krążenia i ryzykiem raka.

W ten sposób ustalili, że statystycznie diety roślinne łączą się z lepszym stanem zdrowia w zakresie szeregu czynników ryzyka związanych z chorobami kardiometabolicznymi, nowotworami i śmiertelnością. Wymieniane korzyści to między innymi:

• odpowiednie ciśnienie tętnicze krwi,
• kontrola poziomu glukozy we krwi
• wskaźnik masy ciała w zdrowej normie.

Co więcej, diety oparte na produktach roślinnych zmniejszają ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca, raka przewodu pokarmowego i prostaty oraz śmierci z powodu chorób układu krążenia. Wyniki metaanalizy nie są jednakowe dla wszystkich grup. Przykładowo u kobiet w ciąży będących na diecie wegetariańskiej nie zauważono różnicy w ryzyku wystąpienia cukrzycy ciążowej i nadciśnienia w porównaniu z ciężarnymi na diecie nieroślinnej.

Wład Palownik mógł być weganinem. Najnowsze odkrycie sugeruje, że Drakula nie jadł mięsa

Wład Palownik żył w XV w. Do dziś jest znany jako wyjątkowy brutalny władca. Co ciekawe, według najnowszych ustaleń badaczy, na co dzień Drakula miał unikać krwi w kuchni.

Weganie rosną w siłę

Podsumowując, najnowsze badanie potwierdza, że diety roślinne wiążą się ze znaczącymi korzyściami zdrowotnymi. Autorzy metaanalizy zalecają jednak, aby nie przeprowadzać od razu rewolucji w swoich nawykach żywieniowych. Zwłaszcza, że w badaniach zebranych w ciągu 20 lat zauważono wiele różnic, wynikających z konkretnych schematów diety, danych demograficznych pacjentów, czasu trwania badania i innych czynników.

Do niedawna osoby rezygnujące z mięsa argumentowały swój wybór przede wszystkim troską o los zwierząt. Coraz więcej ludzi decyduje się jednak na ograniczenie produktów pochodzenia mięsnego z powodów klimatycznych. Z danych udostępnionych przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) wynika, że hodowla zwierząt ma znaczący udział w emisji gazów cieplarnianych.

Decydując się na przejście na dietę bezmięsną, warto najpierw skonsultować to ze swoim lekarzem lub dietetykiem. Należy też pamiętać o tym, aby codzienne menu było urozmaicane. Tu nieoceniona może okazać się pomoc restauracji i knajpek, zwłaszcza w większych miastach. Opcje roślinne pojawiają się w coraz większej liczbie miejsc. Tyczy się to, chociażby Warszawy. Stolica Polski od kilku lat regularnie pojawia się w zestawieniach najbardziej przyjaznych weganom miast w Europie i na świecie.

Źródło: PLOS ONE.

Nasz ekspert

Mateusz Łysiak

Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.