Darfur

Wojna domowa w Sudanie, w ciągu zaledwie sześciu lat, pochłonęła ponad czterysta tysięcy cywilnych istnień, a setki tysięcy ludzi zmusiła do wegetacji
w oenzetowskich gettach, na krawędzi śmierci głodowej.
Darfur to fragment pustyni miedzy Sudanem, Libią, Czadem a Republiką Środkowoafrykańską. Niegdyś zamieszkiwało ten obszar niemal sześć milionów ludzi, przede wszystkim rolników i pasterzy. Dzisiaj większość z nich, aby uniknąć śmierci z rąk dżandżawskich bojówek paramilitarnych, wspieranych i zbrojonych przez rząd Sudanu, żyje w obozach dla uchodźców.
Zbrodnie i okrucieństwa z jakimi mamy do czynienia w Darfurze są trudne do opisania i zrozumienia. Do terrorystycznych akcji dochodzi zazwyczaj w ten sam sposób: żołnierze armii Sudanu lub Dżandżawidzi otaczają wioski. Mordują mężczyzn i dorastających chłopców. Zatruwają studnie, palą domy i spichlerze. Ścinają lub podpalają drzewa owocowe, zabijają lub uprowadzają zwierzęta. Dochodzi do masowych gwałtów (stosowanych jako narzędzie terroru) na kobietach. Część z nich jest zabijana, część wypędzana z wioski na pustynię.
Ludobójstwo trwa tu już kilka lat. W obozach dla uchodźców ludzie wegetują
w szałasach zbudowanych z gałęzi i plastikowych płacht. Jedzenie dostarczają im organizacje humanitarne. Jeśli jednak pomoc zawiedzie, umierają z głodu.
Świat zdaje się być bezradny wobec dramatu, jaki rozgrywa się w Darfurze. Rząd w Chartumie utrudnia działanie organizacjom międzynarodowym. Plemienni przywódcy nie potrafią się porozumieć w sprawie podziału wpływów. Liga Arabska (większość ofiar to czarni muzułmanie) nie potrafi wymusić potępienia rządu Sudanu, a Liga Afrykańska protestuje przeciwko próbom oskarżenia prezydenta Sudanu o zbrodnie przeciwko ludzkości (byłby to niebezpieczny precedens dla wielu afrykańskich przywódców, którzy dopuszczają się łamania podstawowych praw człowieka). Organizacje międzynarodowe nie są w stanie zapewnić bezpieczeństwa na obszarze Darfuru. Z obiecanych dwudziestu dwóch tysięcy żołnierzy nie dotarła do Sudanu nawet połowa a tym, którzy dojechali, brakuje samochodów, środków łączności i helikopterów. Europa finansuje co prawda pomoc humanitarną, ale ogranicza się jedynie do sporadycznych, dyplomatycznych protestów. Ameryka milczy, kupiona przez rząd Sudanu wydaniem m.in. Egiptowi i Jordanii (sojusznikom Ameryki) poszukiwanych przez nich islamskich terrorystów. Próby działania w Radzie Bezpieczeństwa ONZ przez długi czas blokowały Chiny, które inwestują w pola naftowe w Sudanie i kupują 80% wydobywanej tam ropy.
W takiej sytuacji zbrodniarze, mordercy i gwałciciele pozostają bezkarni a świat biernie przygląda się śmierci mężczyzn i chłopców, gwałtom kobiet i dziewczynek, powolnemu umieraniu z głodu bezbronnych dzieci.
Bibliografia
Adam Leszczyński, Darfur, National Geographic (marzec 2009) 60-65

Republika Sudanu

Republika Sudanu jest największym państwem Afryki, a mimo to przeżywa wszystkie tragedie swego kontynentu: suszę, głód, kryzys ekonomiczny, brak politycznej stabilności i wojnę domową. Głód narasta bezustannie, odkąd w połowie lat 70. zaczęły się zmniejszać opady, a dotknięta kryzysem gospodarka od wielu już lat cierpi na brak inwestycji i możliwość zarobienia obcych walut.

Ludność

Kraj bardzo zróżnicowany: północ zamieszkują wyznający islam Arabowie, spokrewnieni z ludami Bliskiego Wschodu, a południe czarni Afrykanie, mówiący własnymi językami. Część z nich to chrześcijanie, ale większość wyznaje wierzenia miejscowe. W skład południowych ludów wchodzą między innymi: Dinkowie, Nuerowie (jedni z najwyższych ludzi na świecie, wielu mężczyzn mierzy ponad 2 m.), Szyllukowie, Bari i Azande. Każde plemię ma własne wyznania i wierzenia, a także muzykę, taniec i rękodzieło.
Głównym językiem Sudanu jest arabski. Szeroko rozumiany jest język angielski. Łącznie mówi się jednak 115 językami.
70% ludności wyznaje islam (odłam sunnicki) - religię państwową, a 16,7% to chrześcijanie. Przyrost naturalny (według danych z 2003 roku) wynosił 26,9%. Ponad 44% ludności ma mniej niż 15 lat, a 2,2% jest w wieku ponad 64 lat. Przeciętna długość życia wynosi dla mężczyzn - 57 lat, dla kobiet – 59.

Położenie

Większą część Sudanu zajmuje równinna - Kotlina Nilu Białego, od zachodu otoczona wyżyną Darfur i Kordofan a od wschodu ograniczona wyżyną Abisyńską. Obejmuje ona znaczną część dorzecza górnego Nilu, od podnóży Wyżyny Abisyńskiej i Azande po Saharę. Nil płynie tu na długości około 3475 km, od granicy Ugandy do miasta Wadi Halfa, na granicy z Egiptem.

Historia

W starożytności na terenie Sudanu rozkwitały dwa państwa – Nubia i Kusz.
W IV wieku rozwinęły się trzy sudańskie królestwa, w VI przeszły one na chrześcijaństwo i aż do XIV wieku opierały się islamowi, który usiłował tu wtargnąć z Egiptu. W 1820 r. Egipt zajął północną część kraju, rozwijając sudański handel kością słoniową i niewolnikami, a także tutejszy przemysł bawełniany. W 1881 r. Mahdi Muhammad Ahmed przeprowadził rewolucję, zmierzającą do zreformowania islamu i wyparcia cudzoziemców z Sudanu. Generał Charles Gordon, który w latach 1877-1879 pełnił w Sudanie funkcję gubernatora generalnego, został ponownie tu przysłany z rozkazem wyparcia armii egipskiej. W styczniu 1885 roku, po dziesięciomiesięcznym oblężeniu, Chartum padł, a generał został zabity. W roku 1898 armia Abdallahiego, następcy Mahdiego, została pokonana w bitwie pod Omdurmanem przez anglo - egipskie siły, dowodzone przez generała Kitchenera. Sudan stał się kondominium brytyjsko - egipskim, którym w praktyce rządzili Brytyjczycy. Anglikom zależało przede wszystkim na strategicznym zabezpieczeniu terenów na południe od Egiptu i odnalezieniu źródeł Nilu. W granicach jednej, kolonialnej prowincji zamknęli dziesiątki plemion o różnej historii, tradycji, kulturze
i interesach.
Wojna domowa wybuchła w 1955 roku, gdy pojawiła się nadzieja na niepodległość. Czarne afrykańskie południe próbowało się oderwać od arabskiej północy. 1 stycznia 1956 roku Sudan stał się niepodległym krajem. W 1958 roku, po okresie wielopartyjnej demokracji, nastąpił przewrót wojskowy. Do rządów cywilnych powrócono dopiero w roku 1964. W 1969 roku pułkownik Numajri przeprowadził kolejny zamach stanu i trzy lata później zakończył trwającą od 17 lat wojnę domową, która kosztowała życie ponad 500 tysięcy ludzi.
Numajri ustanowił rządy lewicowe, znacjonalizował przemysł i banki, stworzył państwo jednopartyjne. W 1977 roku zrezygnował z radzieckich doradców wojskowych i zaczął szukać pomocy na zachodzie. Do połowy lat 80. Sudan otrzymywał co roku pomoc wartości ponad 700 mln dolarów – więcej niż jakikolwiek kraj afrykański z wyjątkiem Egiptu.
W 1983 roku Numajri próbował uzyskać poparcie fundamentalistów. Wprowadził muzułmańskie prawo szarijatu wraz z jego surowymi karami w postaci chłosty, okaleczania i wieszania niepokornych. Wywołało to sprzeciw mieszkańców południa, którzy nie byli wyznawcami islamu Wojna domowa wybuchła na nowo. Ludowy Ruch Wyzwolenia Sudanu do 1986 roku kontrolował znaczną część południa. Na początku lat 90. rząd sudański zaczął brutalnie tłumić aspiracje mieszkańców tej części kraju. Bombardowano tamtejsze wioski i miasta, stosowano nieludzkie kary m.in. krzyżowanie „winnych” i zbiorową odpowiedzialność za indywidualne przestępstwa. W rezultacie Zachód wstrzymał pomoc dla Sudanu i nałożył na niego sankcje.
Od chwili uzyskania niepodległości Sudan toczy wojnę sam przeciwko sobie. Nękany klęskami żywiołowymi, nieustannie dopuszcza się zbrodni przeciwko ludzkości, a wojna domowa , z małymi przerwami, trwa cały czas.
Bibliografia
Adam Leszczyński, Darfur, National Geographic (marzec 2009) 60-65
Przewodnik po świecie. Ilustrowana encyklopedia geograficzna, Warszawa 1998 r., Przegląd Reader’s Digest, 634-635
Encyklopedia PWN

Ludobójstwo

Polega na świadomym niszczeniu całości lub części grup narodowych, etnicznych, rasowych lub religijnych. Jest jedną ze zbrodni przeciw ludzkości.
W świetle prawa międzynarodowego stanowi najcięższe przestępstwo. Podlega karze niezależnie od przyczyn i okoliczności. Termin „ludobójstwo” został po raz pierwszy użyty w akcie oskarżenia zbrodniarzy wojennych w ich procesie przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze
(20 listopad 1945 r. – 1 październik 1946r.).

Liga Państw Arabskich (LPA)

Międzynarodowa organizacja międzyrządowa, regionalna (skupia państwa arabskie), o uniwersalnych kompetencjach i charakterze koordynacyjnym. Powstała w 1945 roku.

Organizacja Jedności Afrykańskiej (OJA)

Międzynarodowa organizacja międzyrządowa, regionalna (skupia państwa afrykańskie), o uniwersalnych kompetencjach, koordynacyjna. Powstała w 1963 roku.

Uchodźstwo

Uchodźcami są osoby przebywające poza terytorium państwa swego stałego zamieszkania z powodu uzasadnionej obawy prześladowania ze względu na rasę, religię, narodowość, przynależność do określonej grupy społecznej czy poglądy polityczne. Nie korzystają oni z ochrony jakiegokolwiek państwa. Uchodźstwo jest szczególnym rodzajem migracji. Liczbę uchodźców szacuje się na 50 mln (1995 r.). Ponad połowa z nich korzysta z pomocy i ochrony międzynarodowej. Większość uchodźców pochodzi z krajów rozwijających się Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej.
Bibliografia
Mały słownik stosunków międzynarodowych, Warszawa 1997, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne