Dlaczego warto przyjechać do Szczecina
Szczecińskie Podziemne Trasy Turystyczne, to miejsce gdzie namacalnie można doświadczyć historii miasta, duże, dobrze oświetlone tunele wydają się nie mieć końca. Spotkamy w nich Agnieszkę Fader, twórczynię tych podziemnych tras, która jest też przewodnikiem znającym niezwykłe opowieści o mieście.
Naszą wycieczkę rozpoczynamy w schronie pod Dworcem Głównym PKP w Szczecinie, 16 metrów pod ziemią.
Od dawna ludzi pociągały miejskie tajemnice. W Szczecinie taką tajemnicą jest istnienie podziemnych przejść i korytarzy sięgających czasów, kiedy Szczecin był miastem- garnizonem zbudowanym z trzech fortów a nawet i starszych, kiedy otoczony był średniowiecznym murem. Okres II wojny światowej pozostawił po sobie jednak najwięcej tajemnic Podziemnego Szczecina, korytarzy i schronów przygotowanych dla ochrony ludności - opowiada Agnieszka Fader.
Nagle na jednym z zakrętów tunelu słyszymy przejmujący dźwięk syreny i tupot nóg. Agnieszka Fader spokojnie wyjaśnia - Jest to fragment ścieżki dźwiękowej, która towarzyszy zwiedzającym na trasie a teraz właśnie słyszymy symulację alarmu lotniczego. Zwiedzający przeżywają rolę tych którzy w 1941 zbiegali betonową 17 metrową klatką z placu Zawiszy (wówczas zwanego Kirchplatz) w dół do schronu, trzymając w rękach tylko walizkę z kocem i maską gazową.
Chociaż weszliśmy do schronu od strony dworcowego tunelu a do klatki schodowej dzieli nas ponad 100 metrów realizm dźwięku, który słyszymy mocno działa na naszą wyobraźnię. Do tego stoimy na skrzyżowaniu tuneli. Tuż koło nas barykada z worków z piaskiem. Na barykadzie młody człowiek zamachnął się pustą ręką w przestrzeń tunelu. Ten gest bezsilności uświadamia nam okrucieństwo wojny, którą w tej części świata oglądamy na szczęście tylko w telewizji.
Alarm ucichł. Gdzieś za zakrętami tuneli, którymi mogłoby jeździć metro, słychać oddalające się szepty ludzi. Kolejna wycieczka przemierza tunele schronu przeciwlotniczego, którego żelbetowe ściany mają 3 metry grubości a sufit 2,80.
Edward Gierek ówczesny pierwszy Sekretarz Partii przebudował w latach 70 ten obiekt na schron przeciwatomowy - opowiada Agnieszka Fader - lata 70 były okresem zimnej wojny, strachu nuklearnego. W schronie udostępnione są dwie trasy tematyczne: Trasa "II Wojna Światowa" - przedstawia rekonstrukcję życia w schronie podczas nalotów, omawia technikę budowania schronu, przedstawia czas II wojny światowej w bombardowanym przez aliantów Stettinie. Druga Trasa "Zimna Wojna" prezentuje historię schronu podczas Zimnej Wojny. Techniki adaptacji na schron przeciwatomowy z przeciwlotniczego. Omawia organizację Obrony Cywilnej, prezentuje sprzęt, sposoby działania i propagandę jej towarzyszącą.
Skręcamy w tunel oświetlony niebieskim światłem, który krzyżuje się z następnym. Długi prosty tunel oświetlony ciepłym, czerwonym światem upodobali sobie artyści. Tu najczęściej występują teatry i performerzy. Bo schron jest też miejsce kultury dlatego dla sfery działań nazywamy go Bunkrem Kultury – dodaje Agnieszka Fader. Na dźwięk alarmu szeroką klatką schodową z betonu zbiegamy w dół. Wyraźnie przenosimy się w czasie zapominając, że to tylko symulacja zagrożenia. Okazuje się, że pod tunelem, którym szliśmy jest inny tunel równoległy. Zapada cisza i słyszymy tylko bicie naszych serc. Na każdym to miejsce a szczególnie alarm robi duże wrażenie – mówi prowadząc nas przez te labirynty Agnieszka Fader. Jak się dowiedzieliśmy Jurek Owsiak spędził tu sporo czasu ze swoją telewizyjną ekipą poświęcając podziemnym trasom cały program. Nam podobał się multimedialny charakter projektu, który łączy w sobie prezentację historii z wydarzeniami artystycznymi, których szczególnie latem tu nie brakuje. Nawet dzieci mają tu swoją wersję zwiedzania wzbogaconą o szczecińskie legendy.
Schron nadal kryje w sobie tajemnice - mówi ściszonym głosem Pani przewodnik - nie wiadomo dokładnie, dokąd prowadzą zamurowane przejścia.
Dzisiaj dzięki ciężkiej pracy oraz pomocy przyjaciół i życzliwych osób schron można zwiedzić codziennie o 12:00 bez względu na ilość osób. Jako jedyna atrakcja w Szczecinie otrzymał Certyfikat Jakości dla najlepszych produktów Turystycznych Polski. Więcej informacji na: www.schron.szczecin.pl
Autor: Fundacja Pro-Universum we współpracy z Alicją Drulla Wydział Turystyki i Sportu UM Szczecin