Ludzie mówili, że te przedmioty zniknęły. Ale tak naprawdę nigdy ich tam nie było! Eksperyment z iluzją

Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego (W. Brytania) dowiedli, że oczekiwania mogą skutecznie przesłonić wrażenia pochodzące ze zmysłów. Dzięki nagraniom przedstawiającym sztuczki magiczne badacze zdołali przekonać 1/3 osób biorących udział w badaniu, że na ekranie pojawił się obiekt, którego w rzeczywistości tam nie było. Niektórzy uczestnicy potrafili nawet nazwać nieistniejący przedmiot i byli bardzo zdziwieni, gdy niespodziewanie „zniknął”.

„Większość trików zręcznościowych ma na celu zmylenie ludzi w kwestii lokalizacji obiektu, a ostatnimi czasy pojawia się coraz więcej badań psychologicznych, które ukazują, w jaki sposób magicy skłaniają nasze umysły do ignorowania informacji zmysłowych. My postanowiliśmy pójść jeszcze dalej i sprawdzić, czy triki stosowane przez magików mogą zmylić ludzi w kwestii obiektów fantomowych – takich, które nigdy nie istniały” – mówi koordynator badania (DOI: 10.3389/fpsyg.2016.00950) Matthew Tompkins.

Psychologowie poprosili 420 ochotników o obejrzenie serii składającej się z pięciu krótkich filmów. Na pierwszych czterech nagraniach iluzjonista manipulował określonym obiektem - w zależności od serii była to moneta, piłeczka, żeton, jedwabna chusteczka lub kredka. Magik wykonywał różne sztuczki, a na trzecim filmiku powstrzymywał się od stosowania forteli, żeby badacze mogli ocenić, czy uczestnicy są w stanie odróżnić trik od zwykłego działania. Na piątym nagraniu iluzjonista ponownie prezentował sztuczkę, lecz tym razem bez użycia żadnego przedmiotu. Aktor po prostu udawał, że nieistniejący obiekt znika.

Wyniki badania pokazały, że 32 proc. ochotników było przekonanych, że na ostatnim (piątym) filmiku widziało jakiś przedmiot, który następnie zniknął. Ponad 10 proc. było gotowych nazwać nieistniejący obiekt. Ci, którzy uwierzyli, że coś widzieli, wyżej oceniali jakość magicznej sztuczki i twierdzili, iż wywołała ona u nich duże zaskoczenie.

„Naszym zdaniem ludzie są skłonni mylić oczekiwania z odczuciami. W naszym eksperymencie badani oczekiwali, że ujrzą kolejny film z kredką lub monetą. Oczekiwania były tak żywe, że zostały uznane za rzeczywistość” – komentuje Tompkins.

Naukowcy uważają, że badania nad mechanizmami iluzji mogą mieć praktyczne zastosowania, np. podczas oceny wiarygodności świadków oraz prawdziwości ich zeznań.

Zobaczcie filmy z eksperymentów tutaj.

Źródło: PAP