Mężczyźni rosną szybciej niż kobiety. W ciągu ostatniego stulecia podwoili przewagę
Naukowcy przeanalizowali dane z ponad 100 lat. Zauważyli zaskakującą prawidłowość. W ciągu ostatniego stulecia wzrost i masa ciała zarówno mężczyzn, jak i kobiet powiększyły się. Jednak mężczyźni „urośli” aż dwa razy bardziej niż kobiety.
Spis treści:
Mężczyźni są coraz wyżsi, coraz potężniejsi i coraz częściej wyglądają, jakby pół życia spędzali na siłowni. I to nie tylko w internecie, na zdjęciach podkręconych przez algorytmy sztucznej inteligencji. Także w rzeczywistości.
Naukowcy opisali tę zaskakującą zmianę w artykule opublikowanym w najnowszym numerze czasopisma „Biology Letters”. Przeanalizowali w nim dane z ponad 100 lat gromadzone przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). W sumie objęły one 135 tys. osób z 62 krajów.
Tak jak podejrzewali badacze, lepsza opieka zdrowotna oraz lepszy dostęp do żywności przełożyły się na wyższy wzrost i większą masę ciała ludzi. Jednak gdy spojrzeli na różnice między płciami, odkryli coś niespodziewanego. Wzrost mężczyzn i ich masa ciała zwiększyła się dwa razy bardziej niż kobiet. To oznacza zaś, że dla naszego gatunku wzrósł dymorfizm płciowy – czyli różnice w wyglądzie między płciami.
Gdzie się najlepiej żyje
Jednym z trojga autorów pracy jest prof. Lewis Halsey z University of Roehampton. – Szczegółowo zbadaliśmy, jak dobór płciowy ukształtował ciała mężczyzn i kobiet oraz jak lepsze warunki środowiskowe – takie jak dostęp do pożywienia i mniejsze obciążenie chorobami – uwolniły nas od ograniczeń – powiedział Halsey „Guardianowi”.
Celem badaczy było sprawdzenie, jak wzrost i waga ludzi zmienia się wraz z poprawiającymi się warunkami życia. W tym celu posłużyli się wskaźnikiem rozwoju społecznego (ang. Human Development Index, HDI). Łączy on trzy elementy: oczekiwaną długość życia, lata edukacji oraz dochód narodowy per capita. Dzięki temu HDI – mieszczący się między 0 a 1 – może być wykorzystywany do porównywania jakości życia w różnych krajach.
Przykładowo: w 2018 roku na szczycie listy krajów uszeregowanej pod względem wielkości HDI była Norwegia. HDI tego kraju wynosił aż 0,949. Za nią znajdowały się Australia, Szwajcaria i Niemcy. W 2021 r. HDI Polski wynosił 0,876. To plasowało nas w trzeciej dziesiątce krajów świata.
Bogatsi, wyżsi i więksi
Autorzy najnowszej pracy sprawdzili, jak zwiększenie się HDI przekłada się na wzrost oraz masę ciała ludzi. Okazało się, że każdorazowo, gdy wskaźnik zwiększył się o 0,2, kobiety rosły średnio o 1,7 cm i były o 2,7 kg cięższe. Natomiast mężczyźni byli wyżsi o 4 cm, a ich masa ciała powiększyła się o 6,5 kg.
To właśnie wskazuje, że wraz z poprawą warunków to mężczyźni „powiększają się” dwa razy bardziej.
– Dla porównania, około jedna na cztery kobiety urodzone w 1905 r. była wyższa od przeciętnego mężczyzny urodzonego w 1905 r. W przypadku kobiet urodzonych w 1958 r. wskaźnik ten spadł do około jednej na osiem kobiet – mówi Halsey.
Wyżsi bardziej pożądani?
Dlaczego u ludzi mężczyźni są coraz więksi od kobiet? Czyli, innymi słowy, dlaczego w naszym gatunku dymorfizm płciowy rośnie? Zjawisko to występuje u wielu zwierząt: u ptaków to samce są na przykład bardziej kolorowo ubarwione, natomiast samice niekiedy trudno zauważyć.
Dla ludzi standardowa odpowiedź brzmi: wyżsi i silniejsi mężczyźni są lepiej przygotowani do walki o zasoby i do rywalizacji między sobą. Niektórzy naukowcy wskazywali też, że takich właśnie mężczyzn wolą kobiety i częściej wybierają ich na swoich partnerów. Nowe badanie dostarcza kolejnych dowodów potwierdzających tę ostatnią hipotezę. Wzrost i tężyzna fizyczna dowodzą zdrowia i witalności, a są to cechy, które dobór płciowych faworyzuje. Podobnie jak zdolność do ochrony partnerki i potomstwa.
– Kobiety mogą uznawać wzrost mężczyzn za atrakcyjny, potencjalnie dlatego, że sprawia to, że mężczyźni są bardziej imponujący – powiedział prof. Halsey.
Nie ma jednak róży bez kolców. Mężczyźni płacą pewną cenę za więcej centymetrów. Jak pokazały niedawne badania, między innymi zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka.
Źródła: phys.org, Guardian, Biology Letters
Nasza autorka
Magdalena Salik
Dziennikarka i pisarka, przez wiele lat sekretarz redakcji i zastępczyni redaktora naczelnego magazynu „Focus". Wcześniej redaktorka działu naukowego „Dziennika. Polska, Europa, Świat”. Autorka powieści z gatunku fantastyki naukowej, ostatnio wydała „Płomień” i „Wściek”. Więcej: magdalenasalik.wordpress.com