Mucha o instykcie zabójcy. Zaatakuje nawet... samolot
Czteromilimetrowe muchy Coenosia attenuata atakują w powietrzu wszystko, co się rusza.
Pochodzące z południa Europy C. attenuata są tak skuteczne w eliminowaniu innych latających owadów (na przykład muszek owocowych), że prowadzący uprawy organiczne rolnicy wykorzystują je jako biologiczny środek ochrony roślin.
Dr Paloma Gonzalez-Bellido i jej koledzy z Cambridge University za pomocą dwóch szybkich kamer video jako pierwsi sfilmowali C. attenuata chwytające w locie zdobycz – muszki owocowe lub przemieszczające się po żyłce koraliki różnej wielkości. Chodziło o ustalenie, w jaki sposób owady te rozpoznają zdobycz.
Jak się okazało, muchy nie są wybredne – atakują zarówno obiekty poruszające się szybko, jak i powoli, białe i czarne. Nie są także zbyt precyzyjne w ocenie wielkości zdobyczy, opierają się raczej na prędkości, z jaką przemieszcza się potencjalny posiłek. Dlatego naukowcy mogli oszukać muchy pokazując im cele, które były zbyt duże, ale znajdowały się dalej i poruszały szybciej niż można by oczekiwać. Drapieżniki rzucały się na trzykrotnie od siebie większe koraliki o średnicy 12 milimetrów. Podobne pomyłki zaobserwowano także w warunkach naturalnych – muszki atakowały pszczoły, ale w połowie drogi zawracały widząc, że nie dadzą rady.
Wiele drapieżników jest w stanie ocenić wielkość zdobyczy korzystając z informacji takich jak porównanie obrazów z obu oczu, pozwalające ocenić, jak daleko się ona znajduje, a następnie obliczyć jej rozmiary przed podjęciem decyzji, czy atakować. Tak postępują na przykład ważki, które mają znacznie większe oczy i mózg niż C. attenuata. Mucha musi podejmować decyzje równie szybko, co ważka, dlatego stosowany algorytm jest prostszy.
W jej przypadku o ataku bądź jego zaniechaniu decyduje specyficzna proporcja dostrzeganych przez oko rozmiarów obiektu do jego prędkości. – Teoretycznie mogłaby zaatakować samolot – zauważyła dr Gonzalez-Bellido.
Oczy i układ nerwowy C. attenuata współpracują bardzo skutecznie – potrafi ona dostrzec nawet poruszające się obiekty tak małe, że aktywują zaledwie jeden segment jej oczu złożonych.
Badania nad zachowaniem C. attenuata opublikowali na łamach „Brain, Behaviour and Evolution” brytyjscy naukowcy.