Pierwszy Światowy Dzień Pomocy Humanitarnej

Każdego roku na świecie odnotowuje się coraz więcej kryzysów humanitarnych, pochłaniających setki tysięcy ofiar i pozostawiających dziesiątki milionów ludzi zdrowia, dachu nad głową, dostępu do wody pitnej lub podstawowej opieki medycznej. Według danych belgijskiego Ośrodka Badań Epidemiologii Kataklizmów (CRED) liczba katastrof wzrosła z 228 w 1996 roku do 445 w roku 2005. W związku z tymi niepokojącymi danymi, co roku wzrasta zapotrzebowanie na pomoc natychmiastową niesioną ofiarom kataklizmów, zarówno tych naturalnych jak i tych spowodowanych przez człowieka.

Organizacja Narodów Zjednoczonych ustanowiła 19 sierpnia Światowym Dniem Pomocy Humanitarnej. ONZ pragnie w ten sposób zwiększyć poziom wiedzy
o działaniach humanitarnych prowadzonych na świecie. Dzień ten ma także na celu upamiętnienie pracowników humanitarnych, którzy zginęli lub ponieśli obrażenia podczas wykonywania swoich obowiązków.

Sześć lat temu, 19-ego sierpnia 2003 roku zamachowiec wjechał ciężarówką wypełnioną ładunkami wybuchowymi w siedzibę Organizacji Narodów Zjednoczonych w Iraku w wyniku czego 22 osoby straciły życie. Pośród ofiar był również Sergio Vieira de Mello, będący w tym czasie Wysokim Komisarzem Do Spraw Praw Człowieka ONZ i Specjalnym Przedstawicielem Sekretarza Generalnego ONZ w Iraku. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych postanowiło iż właśnie ten dzień - 19 sierpnia - ustanowiony zostanie Światowym Dniem Pomocy Humanitarnej, dniem upamiętniającym nie tylko to tragiczne wydarzenie, lecz również dniem, w którym świat skieruje swoją uwagę na problematykę związaną z pomocą humanitarną oraz organizacjami i osobami jej udzielającymi.

Pomoc natychmiastowa i Polska Akcja Humanitarna
Podstawowym i nadrzędnym celem pomocy natychmiastowej jest ocalenie życia, zmniejszenie cierpienia oraz zaspokojenie najważniejszych potrzeb życiowych ofiar kataklizmu. Pomimo, iż pomoc natychmiastowa jest zazwyczaj krótkotrwała, nie ogranicza się ona jedynie do zaspokojenia bezpośrednich potrzeb ofiar takich jak dostęp do wody, pożywienia, schronienia czy opieki medycznej. Pomoc natychmiastowa obejmuje również działania mające na celu odbudowę krytycznej infrastruktury w miejscu dotkniętym katastrofą (jak np. transportu, edukacji czy komunikacji). W zakres pomocy natychmiastowej wchodzi również koordynacja powyższych działań.

Polska Akcja Humanitarna niesie pomoc natychmiastową od początku swojego istnienia, gdy w 1992 roku Janina Ochojska zaczęła organizować konwoje z darami dla ofiar konfliktu w byłej Jugosławii. Od tego czasu PAH udziela pomocy natychmiastowej w sytuacjach kryzysowych, w których rozmiar katastrofy i skala potrzeb przekraczają możliwości niesienia pomocy przez władze lokalne, oraz gdy organizacja dysponuje odpowiednimi środkami zapewniającymi efektywne niesienie pomocy. W sumie PAH przeprowadziła ponad 105 akcji natychmiastowej pomocy i zorganizowała 92 konwoje z darami m. in. dla: powodzian w Polsce, ofiar huraganu w Bangladeszu i Birmie, ofiar tsunami na Siri Lance, czy poszkodowanych w konflikcie w Gruzji. PAH przeznaczyła na pomoc natychmiastową ponad 11 milionów USD.

Jak działa program pomocy natychmiastowej Polskiej Akcji Humanitarnej?
Pierwszym etapem działania - następującym natychmiast po katastrofie jest identyfikacja potrzeb ludności dotkniętej kataklizmem. Podczas tego procesu szacowana jest wielkość zniszczeń oraz możliwe formy pomocy a ocena ta odbywa się podczas wysyłanych na miejsce katastrofy misji rekonesansowych. Na podstawie tej oceny oraz po przeanalizowaniu możliwości finansowych i logistycznych zarząd PAH podejmuje decyzję o rozpoczęciu lub zaniechaniu działań na danym terenie.
Jeśli decyzja o interwencji jest pozytywna organizacja występuje do MSWiA o zgodę na zbiórkę publiczna, podając konkretne działania, na które chce wydatkować pozyskane środki. Na podstawie zgody z MSWiA, Polska Akcja Humanitarna organizuje kampanię społeczną w mass-mediach, której celem jest pozyskanie środków na pomoc.
Najczęściej pomoc świadczona jest przez zakup, transport, a następnie dostarczenie darów (leki, koce, namioty, żywność), sprzętu (np. filtry do wody) oraz transport ludzi (np. specjalistów od logistyki, obsługi sprzętu, lekarzy) na miejsce katastrofy. Jeżeli jest to tylko możliwe PAH stara się pozyskiwać wszystkie niezbędne artykuły w kraju lub regionie dotkniętym kataklizmem, co ma dodatkowy pozytywny efekt na lokalną gospodarkę.
PAH na bieżąco informuje społeczeństwo, poprzez media, o sytuacji w regionie katastrofy, aktualnych potrzebach oraz o prowadzonych działaniach pomocowych.
Integralną częścią każdej akcji niesienia pomocy jest jej ewaluacja, mająca na celu ciągłe podnoszenie jakości świadczonej pomocy. Podczas ewaluacji oceniane są między innymi przydatność i efektywność projektów pomocowych czy spójność z zasadami niesienia pomocy humanitarnej. Po zakończeniu misji pomocy natychmiastowej podejmowana jest decyzja o dalszym włączeniu się w pomoc (stała misja terenowa lub prowadzenie programów pomocowych).

Finansowanie pomocy natychmiastowej
Z każdej złotówki przekazanej PAH na pomoc aż 93% trafia do beneficjentów
w postaci pomocy bezpośredniej. Tylko 7 groszy organizacja poświęca na wszelkie koszty pośrednie akcji pomocy.
Obecnie podstawowym środkiem finansowania pomocy natychmiastowej są zbiórki publiczne. Ze względu na procedury administracyjne zbiórki te mogą być zazwyczaj rozpoczęte dopiero kilka dni po wystąpieniu katastrofy. Aby pomoc natychmiastowa docierała do potrzebujących jeszcze szybciej PAH tworzy celowy fundusz na pomoc. Będzie on mógł funkcjonować dzięki wsparciu darczyńców.