Portugalia korkiem stoi
Przekonałam się o tym, gdy jeździłam wszerz i wzdłuż po Portugalii, ogólnie rzecz biorąc bardzo pięknym kraju. Wprawdzie lasy dębów korkowych nie zachwycają urodą i nawet, powiedziałabym, nie zachęcają, by nimi wędrować, to jednak nie da się ukryć, że stanowią bogactwo tego państwa, które jest największym na świecie producentem korka.
Najlepszy, mało porowaty, pochodzi z lasów w Sao Bras de Alportel w regionie Algarve. Widok tych zwartych, dębowych skupisk wprawia w ponure zadziwienie, gdyż wszystkie lub część drzew „obranych” jest z kory na wysokość około półtora metra od dołu, a obnażone pnie pomalowane na czerwono, co wygląda dość groteskowo. Także równiny Alentejo porośnięte są dębami korkowymi i gajami oliwnymi. Latem przybierają one barwę palonej ochry i stanowią jedyne źródło cienia dla stad owiec, a suche i gorące powietrze sprawia, że człowiek czuje się, jak w piecu hutniczym. Właśnie z Alentejo pochodzi prawie połowa portugalskich dębów korkowych. Ciekawostką jest fakt, że od momentu posadzenia drzewa do chwili uzyskania z niego korka musi upłynąć ponad 40 lat. Czyli „uprawa” wymaga wielkiej cierpliwości. Przez pierwszych 25 lat i zgodnie z obowiązującymi przepisami dęby korkowe spokojnie sobie rosną. Dopiero po upływie tego czasu można zacząć zdejmowanie kory. Proces ten jest niemal chałupniczą pracą, gdyż, jak za dawnych lat, korek „zbiera się” ręcznie, latem i co dziewięć – dziesięć lat. „Mistrz zakrzywionego toporka”, zdejmujący korę z drzewa jest najlepiej w Portugalii opłacanym robotnikiem rolnym. Zachowanie okresu tak długiego oczekiwania między jednym a następnym zbiorem jest konieczne, gdyż kora „narasta” bardzo powoli. Na dodatek trzeba wiedzieć, że ta pierwsza warstwa, zdejmowana po upływie 25 lat nie jest najlepszej jakości i nie nadaje się np. na korki do butelek, które wymagają aż trzeciej ekstrakcji kory. Aby więc wyprodukować taki, wydawać by się mogło, banalny korek do butelki z winem, należy czekać prawie pół wieku. Zdjęte warstwy kory są cięte, gotowane, selekcjonowane i magazynowane, a w zakładach przemysłowych produkuje się z nich nie tylko korki do butelek, ale również pokrycia podłóg, ścian, izolacje, okładziny do samochodów i statków kosmicznych. Korek bowiem może być wykorzystywany na nieskończenie wiele sposobów, podobnie zresztą jak odpady z niego, w postaci różnego rodzaju granulatów czy pyłu korkowego, używanego do produkcji energii.
Dęby korkowe – Quercus suber – zajmują w sumie 2,3 mln hektarów naszej planety, występując w regionie śródziemnomorskim, nad Atlantykiem, na południu Europy i na północy Afryki. 55 procent całkowitej powierzchni znajduje się na Półwyspie Iberyjskim i dlatego Portugalia i Hiszpania odpowiadają łącznie za 82 procent światowej produkcji korka.
Tekst: Agnieszka Budo