Sójka ptakiem Zimowego Ptakoliczenia 2015

Sójka to kolorowy, pospolity ptak z rodziny krukowatych, którego często możemy obserwować jesienią, gdy uwija się nosząc żołędzie do swoich zimowych spiżarni. Choć znana jest chyba każdemu i to juz od przedszkola - za sprawą słynnego wiersza Brzechwy - niewiele o niej wiemy. Zimowe Ptakoliczenie to dobra okazja, żeby o sójce dowiedzieć się czegoś więcej.

W błękicie

Jest średniej wielkości ptakiem o masie ciała 150-175 g i długości 32-35 cm. Charakterystyczną cechą w jej upierzeniu są białe i niebieskie lusterka występujące na zewnętrznych pokrywach jej zaokrąglonych skrzydeł.

Tak tam gada!

Pierwszy człon z gatunkowej nazwy sójki Garrulus glandarius oznacza po łacinie gadatliwy, a drugi oznacza rodzący żołędzie. W rozumieniu dosłownym jest to więc gadatliwy ptak rodzący żołędzie. Nazwa ta jest ściśle związana z dwoma charakterystycznymi cechami sójki.

Z jej gadatliwością, czyli aktywnością wokalną. Ptak ten – już nieznacznie zaniepokojony – wydaje specyficzny wrzask „krzaach!”. Często głos ten jest dla innych ptaków w lesie sygnałem alarmowym i ostrzega je przed zbliżającym się drapieżnikiem – jastrzębiem lub kuną. Ptaki te są również doskonałymi naśladowcami głosów innych ptaków – szpaka, jastrzębia, myszołowa i może zadziwić obserwatora odzywając się w ten sposób ze środka lasu. Cecha ta sprawiła, że w starożytnej Grecji trzymano młode sójki w domu, tak jak wielu z nas dziś trzyma papugę lub kanarka.
Z gromadzeniem żołędzi. Tryb życia sójki zmienia się w ciągu roku. Wiosną i latem, w okresie lęgowym, ptaki te są skryte, a jesienią, kiedy nadchodzi czas gromadzenia zapasów i drzewa tracą liście, łatwiej je obserwować.
Sójki potrafią gromadzić żołędzie w swoim wolu lub pod językiem i transportować je nawet na znaczne odległości, nawet na kilka kilometrów. Następnie umieszczają je w spiżarniach jako zapasy na zimę. Spiżarnie te umiejscowione są pod mchem, w szczelinach drzew, dziuplach itp.

Zwyczaje zwyczajne i niezwyczajne

Okres lęgowy sójek przypada na koniec kwietnia i maj i jest najpóźniejszy wśród wszystkich naszych ptaków krukowatych. Budową gniazda i opieką nad potomstwem zajmują się oboje rodzice.
Samica składa 5-7 jaj, które wysiaduje 16-17 dni. Jaja składane są w odstępach jednodniowych a wysiadywanie rozpoczyna się od złożenia pierwszego lub drugiego jaja. Wynika z tego asynchronizacja w kluciu się piskląt. Jeśli pierwszy lęg zostanie stracony, wówczas ptaki przystępują do kolejnego. W drugim lęgu samica składa już mniej jaj: 3-4.
W wierszu Brzechwy czytamy: „Wybiera się sójka za morze i wybrać się nie może”. W istocie sójki prowadzą osiadły tryb życia i nie odlatują za morze, a jedynie w srogie zimy mogą przemieszczać się na odległości kilkuset kilometrów.
Niektóre populacje sójek z północy i wschodu Europy podejmują wędrówki na południową i południowo-wschodnią część kontynentu. Rejon ten stanowi dla nich „ciepłe kraje”.
Również młode osobniki przemieszczają się na znaczne odległości (ok. 600 km) w poszukiwaniu własnych rewirów. Dorosłe ptaki prowadzą życie osiadłe śpiewając: „Kto chce zwiedzać obce kraje, niechaj zwiedza. Ja – zostaję”.

Zimowe Ptakoliczenie 2015

Sójka została ptakiem Zimowego Ptakoliczenia 2015, które odbędzie się w weekend 24-25.01. To coroczna akcja adresowana do wszystkich, którzy chcieliby lepiej poznać zimujące obok ptaki. Podczas spacerów ornitologicznych każdy będzie mógł zanotować, ilu przedstawicieli którego gatunku odwiedza nasze karmniki. Więcej informacji na stronie Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków (OTOP) www.otop.org.pl