Światowy Dzień Uchodźcy – 20 czerwca

Uchodźcy – sytuacja w Polsce
• w 2012 roku 10753 osoby złożyły wniosek o nadanie statusu uchodźcy w Polsce.
• w 2012 roku 106 osób otrzymało status uchodźcy w Polsce, a 164 osoby zostały objęte ochroną uzupełniającą.
• w 2011 roku 6887 osób złożyło wniosek o nadanie statusu uchodźcy w Polsce.
• w 2011 roku 153 osoby otrzymały status uchodźcy w Polsce, a 155 osób zostało objętych ochroną uzupełniającą.

Uchodźcy – sytuacja na świecie
• w UE mieszka obecnie 1,6 mln uchodźców
• w 2011 roku liczbę uchodźców na świecie szacowano na 10,4 mln.
• na całym świecie jest ich ponad 43 mln uchodźców zewnętrznych i wewnętrznych (tzw. osób wewnętrznie przesiedlonych)
• najwięcej uchodźców przyjmują biedne kraje azjatyckie (49%) i afrykańskie kraje rozwijające się (28%), Europa jest schronieniem dla 15% uchodźców, Ameryka Północna dla 4%
• w 2011 roku Pakistan przyjął 1,7 mln uchodźców; Iran ok. 900 tys.
• w czasie rewolucji w Afryce Północnej na początku 2011 roku do Europy dotarło 34 tys. uchodźców (w tym samym czasie do Tunezji uciekło 365 tys., a do Egiptu 270 tys. osób)
kryzys w Syrii
• obecnie z Syrii uciekło 1,6 mln osób, szacuje się, że do końca 2013 roku liczba uchodźców wzrośnie do 3.5 mln; w samej Syrii wewnętrznie przesiedlonych jest prawie 5 mln ludzi
• obozy dla uchodźców w Jordanii, Turcji i Libanie przyjmują codziennie 7 tysięcy osób

Jakie trudności napotykają cudzoziemcy w Polsce?
Wśród barier adaptacyjnych, z którymi muszą zmierzyć się uchodźcy w nowym kraju wymienić można różnice kulturowe i brak znajomości lub słabą znajomość języka polskiego. Uchodźcy to osoby z bagażem trudnych doświadczeń związanych z wojnami, reżimami totalitarnymi i prześladowaniami. Często borykają się z problemami psychologicznymi takimi jak zespół stresu pourazowego (PTSD), wyuczona bezradność, szok kulturowy. Nierzadko cierpią na nieleczone choroby. Kwalifikacje zawodowe i umiejętności społeczne uchodźców często są nieadekwatne do polskich realiów. Rozpoczęcie nowego życia utrudnia niska akceptacja i świadomość społeczna na temat uchodźstwa. Wiąże się to również z brakiem kompleksowego wsparcia osób objętych ochroną międzynarodową.

Problemy dotyczące cudzoziemców w czasie ubiegania się o nadanie statusu uchodźcy
Cudzoziemcy, którzy starają się o status uchodźcy w Polsce muszę przejść przez odpowiednią procedurę, w trakcie której ich podstawowe prawa nie zawsze są zapewniane.

• Sama lokalizacja ośrodków dla uchodźców, które zazwyczaj znajdują się w małych miejscowościach, a nawet lasach, sprawia, że dostęp do jakiejkolwiek infrastruktury integracyjnej, placówek zdrowotnych czy szkół jest znacznie utrudniony. W samych ośrodkach natomiast panują złe warunki sanitarne oraz brak prywatności, ponieważ ośrodki te są przeludnione.
• Niedostateczna jest liczba pracowników socjalnych w ośrodkach. Często w ośrodku dla uchodźców zamieszkałym przez 120 – 150 osób pracuje tylko jeden pracownik socjalny. Pełni on funkcję osoby zarządzającej funkcjonowaniem placówki– i w praktyce tylko nieznaczną część czasu poświęca na pracę socjalną.
• W ośrodkach w zasadzie nie prowadzi się tzw. działań preintegracyjnych – czyli takich, które pomogą cudzoziemcom odnaleźć się w Polsce po uzyskaniu decyzji o nadaniu statusu uchodźcy. W niektórych ośrodkach nie ma żadnych tego typu programów, w pozostałych są one prowadzone przez organizacje pozarządowe.
• Dostęp do świadczeń zdrowotnych jest również niepełny. Specjalistyczna pomoc medyczna jest dostępna w ograniczonym stopniu. Problemem jest także brak tłumaczy w trakcie wizyt lekarskich w szpitalach.
• Należy także zwrócić szczególną uwagę na funkcjonowanie ośrodków detencyjnych dla cudzoziemców. Panuje w nich reżim typowo więzienny: kraty w oknach, druty kolczaste, bardzo ograniczony czas spaceru (przeważnie jedynie godzina dziennie) czy kontaktu ze światem zewnętrznym (brak zajęć dodatkowych świadczonych przez podmioty zewnętrzne inne niż Straż Graniczna). Ponadto brakuje odpowiedniej pomocy psychologicznej dla umieszczonych w nich cudzoziemców.
Źródło: Polska Akcja Humanitarna