Swobodny oddech lasu

Głównym bohaterem transmisji co prawda jest król puszczy, czyli żubr, ale oko kamery bacznie śledzi również żyjące na wolności wilki, dziki i lisy. Jedna z kamer pozwala też podpatrywać życie rodzinne rybołowów. Warto wiedzieć, że to jeden z rzadszych gatunków ptaków w Polsce.

– Technologia umożliwia leśnikom lepsze monitorowanie zasobów, planowanie i analizowanie, wykonywanie prac i komunikowanie się z otoczeniem – tłumaczy Dyrektor Generalny Lasów Państwowych Adam Wasiak. – Ale wiele z tych rozwiązań służy też całemu społeczeństwu. Dobrym przykładem jest uruchomiony w ubiegłym roku przez Lasy Państwowe ogólnodostępny internetowy Bank Danych o Lasach. Dzięki niemu wszyscy mamy dostęp do informacji, którymi do niedawna dysponowali jedynie leśnicy.

Mimo technologicznych ułatwień nic jednak nie zastąpi bezpośredniego kontaktu z przyrodą. Lasy wciąż pełnią ważne funkcje społeczne i (co w Europie nie jest wcale oczywistością) swobodnie można korzystać z ich dobrodziejstw. Istotna część leśnych obszarów to parki krajobrazowe, rezerwaty i specjalne strefy chroniące rzadkie gatunki zwierząt. Według najnowszego „Raportu o stanie lasów w Polsce” zajmują już ponad 9 mln ha. To prawie jedna trzecia powierzchni naszego kraju!

– Nie wiem, czy byłoby to możliwe bez wyraźnego postawienia jeszcze w II RP na własność publiczną lasów i utworzenia Lasów Państwowych. Jeden podmiot, który jest w stanie planować i działać w skali całego kraju oraz finansować niezbędne prace. To ogromne ułatwienie z punktu widzenia leśnej polityki państwa – mówi Adam Wasiak. – Obecnie na samą hodowlę lasu, od szkółek przez sadzenie po prace pielęgnacyjne, Lasy Państwowe wydają ok. 600 mln zł rocznie, na ochronę lasu przed różnymi zagrożeniami – kolejne ponad 300 mln zł.

Po 1945 r. wszystko trzeba było zaczynać niemal od nowa. Lasy pokrywały wówczas zaledwie 20,8 proc. powierzchni Polski. Leśnicy odbudowali wiele kompleksów zniszczonych wcześniej przez zaborców i obce armie, zalesili też znaczące powierzchnie nieużytków. Najwięcej prac było prowadzonych od końca wojny do początku lat 70. – przybył nam wtedy bez mała milion hektarów lasów – i w nieco wolniejszym tempie w ostatnich dekadach, również na gruntach prywatnych. Dziś zbliżamy się do 30 proc., ale na tym nie koniec. Infografika: lesistość Polski wg województw GUS

„Krajowy program zwiększania lesistości” zakłada, że do 2050 r. wzrośnie ona do 33 proc., co oznacza, że wybijemy się ponad europejską średnią. Ich walory warto jednak poznać już teraz. Pod koniec kwietnia rusza bowiem konkurs na najpiękniejsze leśne zakątki naszego kraju. Każdy będzie mógł na stronie www.national-geographic.pl wybrać swojego faworyta, a zwycięskie miejsca zagoszczą na łamach sierpniowego numeru National Geographic Traveler.
Rola i znaczenie lasów, nie tylko w Polsce, ale w ogóle na świecie, jest nie do przecenienia. W kwietniu we Freising w Niemczech na międzynarodowej konferencji “Forest Change” spotkają się naukowcy z całego świata, żeby dyskutować o lasach m.in. w kontekście globalnego ocieplenia. Nie jest tajemnicą, że drzewa pochłaniają ogromne ilości dwutlenku węgla uważanego za jednego ze sprawców zmian klimatu. Niestety obecnie jedynym kontynentem, którego powierzchnia leśna stale się zwiększa, jest Europa. Swój wkład w to ma także Polska.

Czy wiesz, że
■ Lasy Państwowe mają już 90 lat.

■ Raport o stanie lasów w Europie podaje, że w latach 2005–2010 co roku pochłaniały one z atmosfery 870 mln ton dwutlenku węgla.

■ Średnia dla całego świata wynosi zaledwie 0,1 ha lasu na głowę i jest to mniej więcej powierzchnia dwóch boisk do koszykówki. Na Brytyjczyka przypada zaledwie 0,05 ha, na Polaka – 0,24 ha. Dla porównania statystyczny Szwed cieszy się ponad 3 ha lasu (choć trzeba dodać, że Szwecja to kraj duży, a niezbyt ludny).

■ Jedna 60-letnia sosna produkuje tlen potrzebny do życia trzech osób.

■ W Lasach Państwowych sadzi się średnio 57 tys. nowych drzew na godzinę, czyli 0,5 mld rocznie.

Infografika: Struktura własności lasów w Polsce i udział lasów ochronnych w Lasach Państwowych