To malutkie miasteczko w Polsce odwiedzają badacze z całego świata. Ludzie mówią w nim unikalnym językiem
Do 28 września miasteczko Wilamowice gości badaczy z całego świata – trwa tam szkoła terenowa, w ramach której odbywają się seminaria i warsztaty poświęcone ratowaniu ginących języków. Wilamowianie dzielą się doświadczeniem z ratowania swojego własnego języka: wilamowskiego.
"Duża część używanych na świecie odmian językowych jest zagrożona – mówi Bartłomiej Chromik, językoznawca z Uniwersytetu Warszawskiego. - Wychodzimy z założenia, że jako społeczność ogólnoludzka powinniśmy się tym tendencjom przeciwstawić, ponieważ zazwyczaj nie są to samoczynnie zachodzące procesy, lecz np. wynik działań politycznych czy źle pojmowanej globalizacji".
Trzytysięczne polskie miasteczko zostało wybrane na miejsce organizacji spotkania za sprawą języka wilamowskiego: ginącego języka, którego używa już tylko kilkadziesiąt osób.
„Język wilamowski ma swoje korzenie w średniowieczu, kiedy na tereny śląska, małopolski przybywali osadnicy z zachodniej Europy – opowiada Bartłomiej Chromik, który językiem wilamowskim zajmuje się w swojej pracy naukowej. - Język ten wykazuje spore podobieństwa ze średniowiecznymi odmianami językowymi germańskimi, z Niemiec, z Holandii – natomiast są tam też bardzo liczne wpływy słowiańskie, które są wynikiem kontaktu językowego zachodzącego przez 800 lat.”
Dodaje, że po II wojnie światowej używanie języka wilamowskiego zostało zakazane: Wilamowianie stali się ofiarami bardzo silnych represji, przez co język ten zaczął zanikać, przestano przekazywać go młodszym pokoleniom. Obecnie wilamowski jest pierwszym językiem dla jedynie 25 osób. Na podstawie zbieranych od nich materiałów, badacze uzupełniają słownik języka wilamowskiego.
Oprócz tego badacze i aktywiści podejmują też działania edukacyjne, np. organizując zajęcia językowe w szkole w Wilamowicach czy lektorat na UW. "W tej chwili mamy już grupę ok. 20 dzieci, które po wilamowsku mówią, niektóre z bardzo dużą poprawnością – dzięki temu po raz pierwszy od 70 lat liczba mówiących po wilamowsku przestała się zmniejszać" – opowiada Bartłomiej Chromik.
„Dla samych Wilamowian najważniejsze jest chyba to, że szkołę terenową współorganizuje Uniwersytet Warszawski” – mówi PAP Tymoteusz Król ze stowarzyszenia Wilamowianie. „Do 2011 roku w Polsce było bowiem małe zainteresowanie językiem wilamowskim – zmieniło się to właśnie od czasu, kiedy zajął się tym tematem UW. Znacznie bardziej zauważani byliśmy za granicą: już prawie 10 lat temu Biblioteka Kongresu w USA uznała wilamowski za język, również UNESCO umieściło język wilamowski na mapie języków ginących. W Polsce wciąż czekamy na uznanie, jest jednak znacznie lepiej niż kiedyś. Szkoła terenowa nie jest jedynym dużym wydarzeniem w najbliższym czasie – już 27 września Wilamowice odwiedzi sejmowa Komisja ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych” – dodaje.
Źródło: PAP
numer spec
Chcesz poznać inne zaskakujące ciekawostki? Sięgnij po nasz numer specjalny!
1 z 1
To malutkie miasteczko w Polsce odwiedzają badacze z całego świata. Ludzie mówią w nim unikalnym językiem
Kościół parafialny w Wilamowicach
Fot. Wikimedia Commons
