Tygrysy Wachanu - Pierwsza Afgańska Wyprawa na Noszak - Najwyższy Szczyt Hindukuszu

W lipcu tego roku ruszyła wyprawa, która zamierza ten stan rzeczy zmienić. Ekspedycja „Afghans to the top” składa się z czterech „ tygrysów z Wachanu”- jak sami się nazwali i pięciu Francuzów. ”Tygrysy” to Malang – 35 letni ojciec czwórki dzieci, Afiat Khanis- 28 letni ojciec piątki, Gurg Ali- 28 letni nauczyciel wiejskiej szkoły, ojciec czwórki dziatek i najmłodszy Amruddin- 25 latek , ojciec dwójki. Francuzi, to trójka młodych entuzjastów, mieszkających od kilku lat w Afganistanie, biegle władających Dari- językiem Wachanu i dwóch doświadczonych przewodników alpejskich.
Malang i Afiat Khanis byli tragarzami na wyprawie na Noszak w 2003 roku. Obaj doszli do wysokości 5500m. Wtedy Afiat Khanis idąc w górę taszczył kałasznikowa . W drodze powrotnej zamienił go na czekan. Walczył z Talibami ale pragnie pokoju, chciałby być górskim przewodnikiem.
W kwietniu i maju tego roku afgańska czwórka przebywała w Chamonix szkoląc się w Narodowej Szkole Alpinizmu i Narciarstwa. Nauczyli się wspinania w skale i lodzie. Na konferencjach zorganizowanych w Paryżu, Lyonie i Chamonix byli ambasadorami Wachanu.
Przesłanie wyprawy
Wyprawa na stronie www.noshag.com tak określiła swoje cele: chcemy jako pierwsi Afgańczycy stanąć na najwyższym szczycie swojego kraju, odbudować naszą narodową dumę, dać naszym rodakom nadzieję. Chcemy posłać pozytywną wiadomość w świat, że Afgańczycy zdolni są pokonywać trudności, że jesteśmy otwarci na świat.
Polacy w Hindukuszu
Noszak, 17 sierpnia 1060 roku, jako pierwsi zdobyli Japończycy, ale już po 10 dniach weszli nań Polacy (7 osób z kierowanej przez Bolesława Chwaścińskiego wyprawy ogólnopolskiej). W lutym 1973 roku został zdobyty przez Tadeusza Piotrowskiego i Andrzeja Zawadę. Było to pierwsze zimowe wejście na Noszak i pierwsze zimowe zdobycie siedmiotysięcznika. Stało się preludium zimowego podboju Himalajów przez Polaków. Niezwykłej rzeczy dokonał Krzysztof Żurek: 22 lipca (dawne E.Vedel) 1976 roku, samotnie, w jeden dzień, zdobył szczyt Noszaka. Od 1960 do czasu inwazji sowieckiej na Afganistan w 1978 roku, Noszak był celem aż 12 polskich wypraw. Wzięło w nich udział 116 osób. Na wierzchołku stanęło 131 Polaków (w tym 5 kobiet).
Eksploracja afgańskiego Hindukuszu przez Polaków była wyjątkowa. W 1976 działalność prowadziło 13 polskich wypraw, łącznie 151 osób. W 1977 roku działały 22 wyprawy z 193 członkami; zdobyto 102 wierzchołki, w tym 29 dziewiczych.
Powrót do normalności
Miejmy nadzieję, że wyprawa „Afghans to the top” jest znakiem powrotu do normalności, końcem wojny dla mieszkańców Wachanu. Skończy się ich izolacja, będą przewodnikami, gospodarzami, tragarzami.

źródło:
www.explorersweb.com
Jerzy Wala, Noszak po 25 latach (w.) Taternik 1/1985
Jerzy Wala, Polskie wyprawy w Hindukusz 1976 (w.) Taternik 1/1979
Jerzy Wala, Polskie wyprawyw w Hindukusz 1977 (w.) Taternik 2/1979
opracowanie Grzegorz Chwoła