Dzięki temu, że erupcja miała miejsce w otoczeniu płytkiego morza, warstwa zastygłej lawy jest dzisiaj wyraźnie widoczna w skałach osadowych i wygląda jak warstewka sera włożonego do środka kanapki. Niestety również ze względu na bliskość morza niszczycielskie skutki wybuchu zwielokrotniły się, przybierając postać globalnej katastrofy. Zetknięcie się lawy z wodą doprowadziło bowiem do gwałtownej emisji dwutlenku siarki do stratosfery. - Kiedy gorąca, lepka magma spotyka na swej drodze płytkie morze, to tak, jak z wylaniem wody na rozgrzaną patelnię. Doszło do spektakularnej eksplozji i wytworzenia gigantycznych chmur pary - wyjaśnia badający tę sprawę prof. Paul Wignall, paleontolog z University of Leeds. - Chmury dwutlenku siarki rozprzestrzeniły się wokół całej planety, ochładzając ją i wywołując silne kwaśne deszcze.
Tekst: Agnieszka Budo
"}}]],"promo":null,"userRatings":{"total":0,"isHalfStar":false,"commentCount":0},"isSaveable":false,"sponsor":null,"relatedItems":null,"plantOverview":null,"openWebSettings":null,"breadcrumbs":[{"label":"Strona główna","url":"https://www.national-geographic.pl:443"},{"label":"Nauka","url":"https://www.national-geographic.pl/nauka/"},{"label":"Wulkan przyczyną wielkiego wymierania?"}],"seoMetadata":{"title":"Wulkan przyczyną wielkiego wymierania?","description":"Jeszcze do niedawna nikt nie brał pod uwagę, że czynnikiem, który spowodował globalne wymieranie życia na Ziemi, była gigantyczna erupcja wulkaniczna, do której doszło 260 milionów lat temu.","metaTitle":"Wulkan przyczyną wielkiego wymierania?","metaDescription":"Jeszcze do niedawna nikt nie brał pod uwagę, że czynnikiem, który spowodował globalne wymieranie życia na Ziemi, była gigantyczna erupcja wulkaniczna, do której doszło 260 milionów lat temu.","image":{"@type":"Image","@id":"/v5/.well-known/genid/234a9102311a289c5fb6","aspectRatio":0.6661290322580645,"height":335,"width":500,"alt":"shutterstock_5022016","title":"shutterstock_5022016","url":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2024/08/1e9eff7539df3c7342a72e19476cb65b75048a13-0661d3b.jpeg","sourceName":null},"type":"article","robots":"","canonicalUrl":"https://www.national-geographic.pl/nauka/wulkan-przyczyna-wielkiego-wymierania/"},"speedCurveLux":{"label":"article","data":{"layout-variant":"headline"}},"pageUrl":"https://www.national-geographic.pl/nauka/wulkan-przyczyna-wielkiego-wymierania/","canonicalUrl":"https://www.national-geographic.pl/nauka/wulkan-przyczyna-wielkiego-wymierania/","permutiveModel":{"category":["national-geographic-site","nauka"],"subcategory":["article"],"channel":"nauka","title":"Wulkan przyczyną wielkiego wymierania?","article":{"id":"5249","description":"Jeszcze do niedawna nikt nie brał pod uwagę, że czynnikiem, który spowodował globalne wymieranie życia na Ziemi, była gigantyczna erupcja wulkaniczna, do której doszło 260 milionów lat temu.","type":"article","author":"Redaktor National Geographic","tags":["historia"]}},"socialShare":{"platforms":["facebook","twitter","email"],"emailSubject":"","emailBody":"","twitterHandle":"","fbAuthorizeCode":"","title":"Wulkan%20przyczyn%C4%85%20wielkiego%20wymierania%3F","tweet":"Wulkan%20przyczyn%C4%85%20wielkiego%20wymierania%3F","disabled":false,"imageUrl":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2024/08/1e9eff7539df3c7342a72e19476cb65b75048a13-0661d3b.jpeg","url":"https://www.national-geographic.pl/nauka/wulkan-przyczyna-wielkiego-wymierania/"},"schema":{"@context":"https://schema.org","@id":"https://www.national-geographic.pl/nauka/wulkan-przyczyna-wielkiego-wymierania/#Article","@type":"Article","description":"Jeszcze do niedawna nikt nie brał pod uwagę, że czynnikiem, który spowodował globalne wymieranie życia na Ziemi, była gigantyczna erupcja wulkaniczna, do której doszło 260 milionów lat temu.","image":[{"@type":"ImageObject","url":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2024/08/1e9eff7539df3c7342a72e19476cb65b75048a13-0661d3b.jpeg?resize=500,335","width":500,"height":335}],"mainEntityOfPage":{"@type":"WebPage","@id":"https://www.national-geographic.pl/nauka/wulkan-przyczyna-wielkiego-wymierania/"},"name":"Wulkan przyczyną wielkiego wymierania?","url":"https://www.national-geographic.pl/nauka/wulkan-przyczyna-wielkiego-wymierania/","author":[{"@type":"Person","name":"Redaktor National Geographic","url":"https://www.national-geographic.pl/author/redaktor"}],"dateModified":"2024-08-23T15:21:32+02:00","datePublished":"2009-07-16T05:30:00+02:00","headline":"Wulkan przyczyną wielkiego wymierania?","keywords":"historia","publisher":{"@type":"Organization","name":"National Geographic","url":"https://www.national-geographic.pl","logo":{"@type":"ImageObject","height":110,"url":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2025/01/cropped-NG-2019-Poziom-264a375-0656366.png?resize=265,110","width":265}},"speakable":{"@type":"SpeakableSpecification","xpath":["/html/head/title","/html/head/meta[@name=\"description\"]/@content"]}},"targeting":{"gtm":{"cat":["national-geographic-site","nauka"],"channel":"nauka","format":"standard","pageid":"5249","primary_cat":"nauka","subcat":"article","author":"Redaktor National Geographic","publish_date":"2009-07-16T03:30:00+00:00","template":"article","taxonomies":{"posttag":["historia"]}},"dfp":{"configuration":"UAT","cat":["national-geographic-site","nauka"],"channel":"nauka","format":"standard","pageid":"5249","primary_cat":"nauka","subcat":"article","posttag":["historia"]},"piano":[{"key":"premiumContent","value":false},{"key":"primaryCategory","value":"nauka"},{"key":"postType","value":"article"},{"key":"categories","value":["national-geographic-site","nauka"]},{"key":"tags","value":["historia"]}]},"postPreview":null,"affiliateMessage":null,"image":{"@type":"Image","@id":"/v5/.well-known/genid/234a9102311a289c5fb6","aspectRatio":0.6661290322580645,"height":335,"width":500,"alt":"shutterstock_5022016","title":"shutterstock_5022016","url":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2024/08/1e9eff7539df3c7342a72e19476cb65b75048a13-0661d3b.jpeg","sourceName":null},"ediplayer":null,"onnetworkplayer":null,"greenVideo":null,"hideComments":false,"suppression":{"@type":"Suppression","@id":"/v5/.well-known/genid/ba10f359d6d05fa8cdea","disableAboveFooter":false,"disableAdsOnPictures":false,"disableAllAds":false,"disableBelowHeader":false,"disableBurdaffiInText":false,"disableBurdaffiWidgets":false,"disableEdiplayerAds":false,"disableEdiplayerAutoplay":false,"disableEdiplayerInjection":false,"disableEdiplayerPlaylist":false,"disableInTextAds":false,"disableRtbAds":false,"hidePromoLogoInHeader":false},"layout":"headline","taxonomies":[{"@type":"Taxonomy","@id":"/v5/.well-known/genid/0e9370686f128aaf38e1","display":"Kategorie","terms":[{"@type":"Term","@id":"/v5/.well-known/genid/9118f9f73fc661ebb153","slug":"national-geographic-site","display":"National Geographic Site","taxonomy":"category"},{"@type":"Term","@id":"/v5/.well-known/genid/754ebfe36a9d8d25d610","slug":"nauka","display":"Nauka","taxonomy":"category"}]},{"@type":"Taxonomy","@id":"/v5/.well-known/genid/c2c530de1885ab4c0dd4","display":"Tagi","terms":[{"@type":"Term","@id":"/v5/.well-known/genid/4816a2b4fe725f5bb9a9","slug":"historia","display":"historia","taxonomy":"post_tag"}]}],"table":null,"postFormat":"standard","showHeroImageOverlayIcon":false,"gemius":{"id":".RzgG2_Yv7.IxGqMvf3w7LPpDotKx1s5UVS4lbJ4eJP.p7","url":"pro.hit.gemius.pl/gemius.js","parameters":{"content_identifier":"928336","content_title":"Wulkan przyczyną wielkiego wymierania?","content_type":"article","publication_date":"2009-07-16T03:30:00+00:00","player":1}},"c2cVars":{"contentId":5249,"contentName":"Wulkan przyczyną wielkiego wymierania?","contentType":"ContentArticle","contentUrl":"https://www.national-geographic.pl/nauka/wulkan-przyczyna-wielkiego-wymierania/","pageType":"Content","siteCategory":"National Geographic/Nauka","siteCategoryId":null,"siteCategoryName":"Nauka","website":"national-geographic-pl"},"relatedEdiPlayer":{"postType":"article","playerType":"related","breadcrumbs":["Nauka"],"keywords":["historia"],"disablePlaylist":false,"disableAds":false,"disableAutoplay":false,"isAdult":false},"sponsorTracking":null,"postMeta":{"client":"national-geographic-pl","schemaId":"https://www.national-geographic.pl/nauka/wulkan-przyczyna-wielkiego-wymierania/#Article","entity":"post","source":"search-api","clientId":"5249"},"recommendedCards":null,"adSettings":{"unitName":"/22760503335/national-geographic.pl/","headerBidder":"none","headerBidderUrl":null,"headerBidderTimeout":1500,"adRefresh":{"enabled":true,"excludedOrderIds":[0],"durationInView":20,"percentageInView":50},"targets":{"configuration":["UAT"]},"lazyLoading":{"enabled":false,"renderMarginPercent":1000,"mobileScaling":0},"stitcher":{"disableAllAdvertising":false},"enableAdvertBeforeBodyOfContent":{"article":true,"recipe":false},"nativeAdvertiser":"none","promoPlacementId":"OeX1ugGDjb3tAIU_ZogyT34acM2hcQMWsNOzmjw2Z8H.w7","permutiveConfig":{"permutiveProjectId":"","permutiveApiKey":"","permutiveDomain":""}},"currentPage":1,"pockets":{"articleContentBottom":[],"articleHeader":[],"articleMeta":[],"aboveFooter":[{"componentId":"im_carousel_card_widget","props":{"data":{"title":"Magazyny","categoryLabels":"hide","categories":[],"tags":[],"tagsOperators":"","articlesType":["offer"],"contentType":"","aspectRatioOverride":"portrait","buttonText":"","buttonLink":"","showDescriptions":false,"showAdvertisingCooperationLabel":false,"showSponsorLabel":false,"showDotsNavigation":false,"numberOfCardsToInclude":4,"numberOfCardsToShowInViewport":4,"pinnedContent":[{"position":1,"content":{"source":"search-api","client":"national-geographic-pl","entity":"offer","clientId":"1029"}},{"position":2,"content":{"source":"search-api","client":"national-geographic-pl","entity":"offer","clientId":"1036"}},{"position":3,"content":{"source":"search-api","client":"national-geographic-pl","entity":"offer","clientId":"1030"}},{"position":4,"content":{"source":"search-api","client":"national-geographic-pl","entity":"offer","clientId":"1031"}}]},"widgetArea":"aboveFooter"}}],"articleActions":[{"componentId":"savePostButton","props":{}}],"articleBelowContent":[{"componentId":"tagCloud","props":{"data":{"taxonomies":["post_tag"]},"widgetArea":"articleBelowContent"}},{"componentId":"burdaffi_legal_notice_id","props":{"data":null,"widgetArea":"articleBelowContent"}}],"articleFooter":[{"componentId":"burdaffi_widget_id","props":{"data":{"widgetId":"f556253187c40d9ef5ec77558c2f6995","wrapperCssClass":"ecomm-boxd"},"widgetArea":"articleFooter"}},{"componentId":"dynamicRelatedContent","props":{"data":{"title":"Zobacz także","limit":8,"showCardLabels":null,"layout":"horizontal","hideOnMobile":false,"smallCardTitles":false,"categories":[],"type":[],"contentType":[],"aspectRatioOverride":"square","hidePublishDateOnCards":true,"hideAuthorNameOnCards":true,"displayCarousel":false},"widgetArea":"articleFooter"}},{"componentId":"im_carousel_card_widget","props":{"data":{"title":"Polecane","categoryLabels":"hide","categories":["wspolpraca-reklamowa"],"tags":[],"tagsOperators":"","articlesType":"","contentType":"","aspectRatioOverride":"square","buttonText":"","buttonLink":"","showDescriptions":false,"showAdvertisingCooperationLabel":true,"showSponsorLabel":false,"showDotsNavigation":false,"numberOfCardsToInclude":20,"numberOfCardsToShowInViewport":4,"pinnedContent":[]},"widgetArea":"articleFooter"}}],"articleSidebar":[{"componentId":"im_carousel_card_widget","props":{"data":{"title":"ZAPISZ SIĘ NA NEWSLETTER","categoryLabels":"hide","categories":[],"tags":[],"tagsOperators":"or","articlesType":"","contentType":"","aspectRatioOverride":"portrait","buttonText":"","buttonLink":"","showDescriptions":true,"showAdvertisingCooperationLabel":false,"showSponsorLabel":false,"showDotsNavigation":false,"numberOfCardsToInclude":1,"numberOfCardsToShowInViewport":1,"pinnedContent":[{"position":1,"content":{"source":"search-api","client":"national-geographic-pl","entity":"offer","clientId":"1028"}}]},"widgetArea":"articleSidebar"}},{"componentId":"burdaffi_widget_id","props":{"data":{"widgetId":"d76d0934e79c8039ec2b5b6f926c79d7","wrapperCssClass":"ecomm-narrow"},"widgetArea":"articleSidebar"}}],"pageBottom":[{"componentId":"text","props":{"data":{"title":"Legal notice","text":"
Jakiekolwiek aktywności, w szczególności: pobieranie, zwielokrotnianie, przechowywanie, lub inne wykorzystywanie treści, danych lub informacji dostępnych w ramach niniejszego serwisu oraz wszystkich jego podstron, w szczególności w celu ich eksploracji, zmierzającej do tworzenia, rozwoju, modyfikacji i szkolenia systemów uczenia maszynowego, algorytmów lub sztucznej inteligencji jest zabronione oraz wymaga uprzedniej, jednoznacznie wyrażonej zgody administratora serwisu – Burda Media Polska sp. z o.o. Obowiązek uzyskania wyraźnej i jednoznacznej zgody wymagany jest bez względu sposób pobierania, zwielokrotniania, przechowywania lub innego wykorzystywania treści, danych lub informacji dostępnych w ramach niniejszego serwisu oraz wszystkich jego podstron, jak również bez względu na charakter tych treści, danych i informacji.
\r\n
Powyższe nie dotyczy wyłącznie przypadków wykorzystywania treści, danych i informacji w celu umożliwienia i ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe oraz umożliwienia pozycjonowania stron internetowych zawierających serwisy internetowe w ramach indeksowania wyników wyszukiwania wyszukiwarek internetowych.\r\n
Jeszcze do niedawna nikt nie brał pod uwagę, że czynnikiem, który spowodował globalne wymieranie życia na Ziemi, była gigantyczna erupcja wulkaniczna, do której doszło 260 milionów lat temu.
Jej ślady odkryli w prowincji Emeishan, w południowo-zachodnich Chinach, badacze z University of Leeds w Wielkiej Brytanii. Ich zdaniem z wulkanów wydobyło się wówczas pół miliona kilometrów sześciennych lawy, pokrywając obszar około jednej trzeciej powierzchni Polski. Dzięki temu, że erupcja miała miejsce w otoczeniu płytkiego morza, warstwa zastygłej lawy jest dzisiaj wyraźnie widoczna w skałach osadowych i wygląda jak warstewka sera włożonego do środka kanapki. Niestety również ze względu na bliskość morza niszczycielskie skutki wybuchu zwielokrotniły się, przybierając postać globalnej katastrofy. Zetknięcie się lawy z wodą doprowadziło bowiem do gwałtownej emisji dwutlenku siarki do stratosfery. - Kiedy gorąca, lepka magma spotyka na swej drodze płytkie morze, to tak, jak z wylaniem wody na rozgrzaną patelnię. Doszło do spektakularnej eksplozji i wytworzenia gigantycznych chmur pary - wyjaśnia badający tę sprawę prof. Paul Wignall, paleontolog z University of Leeds. - Chmury dwutlenku siarki rozprzestrzeniły się wokół całej planety, ochładzając ją i wywołując silne kwaśne deszcze.
Jakiekolwiek aktywności, w szczególności: pobieranie, zwielokrotnianie, przechowywanie, lub inne wykorzystywanie treści, danych lub informacji dostępnych w ramach niniejszego serwisu oraz wszystkich jego podstron, w szczególności w celu ich eksploracji, zmierzającej do tworzenia, rozwoju, modyfikacji i szkolenia systemów uczenia maszynowego, algorytmów lub sztucznej inteligencji jest zabronione oraz wymaga uprzedniej, jednoznacznie wyrażonej zgody administratora serwisu – Burda Media Polska sp. z o.o. Obowiązek uzyskania wyraźnej i jednoznacznej zgody wymagany jest bez względu sposób pobierania, zwielokrotniania, przechowywania lub innego wykorzystywania treści, danych lub informacji dostępnych w ramach niniejszego serwisu oraz wszystkich jego podstron, jak również bez względu na charakter tych treści, danych i informacji.
Powyższe nie dotyczy wyłącznie przypadków wykorzystywania treści, danych i informacji w celu umożliwienia i ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe oraz umożliwienia pozycjonowania stron internetowych zawierających serwisy internetowe w ramach indeksowania wyników wyszukiwania wyszukiwarek internetowych.