Wybór optymalnej lunety dla ornitologa

Wiele gatunków łączy dużą czujność z doskonałym wzrokiem, więc zdarza się, że ptak nie pozwala człowiekowi podejść zbyt blisko. W większości przypadków użycie lornetki jest najlepszym rozwiązaniem – otrzymujemy umiarkowanie powiększony, ale jasny obraz, o dość znacznym polu widzenia. Lornetka trzymana w ręku pozwala na niemal natychmiastowe zmiany obserwowanych obiektów, z łatwością można także śledzić ptaka w locie. Ponieważ lornetka umożliwia obserwację obuoczną, efekt widzenia przestrzennego mamy zapewniony przy znacznie większej odległości. Dla przykładu lornetka Porro z obiektywami rozsuniętymi na 125 mm i z powiększeniem 10x, zwiększa zasięg widzenia trójwymiarowego prawie dwudziestokrotnie!
Są jednak dziedziny, w których lornetka musi ustąpić miejsca lunecie. Ma to głównie miejsce, gdy:
- konieczne jest większe powiększenie obrazu
- obserwujemy wysoko nad horyzontem (lunety kątowe)
- poza obserwacją wizualną planowane jest także fotografowanie przez lunetę (digiscoping)
Podstawowa przyczyna to oczywiście potrzeba silniejszego powiększenia obrazu. Każda z lunet oferowanych przez Nikona – a jest z czego wybierać – oferuje powiększenia od 13x (Fieldscope 50ED wraz z okularem zoom 13-40x) do aż 75x, osiągalnego w lunetach EDG 85 i Fieldscope 82ED. Zakres powiększeń jest więc całkiem imponujący.
Poniżej kilka wskazówek, która luneta będzie najlepszym wyborem przy zdefiniowanych oczekiwaniach.
Luneta Fieldscope 50ED – to najlepszy wybór, gdy sprzęt ma być przede wszystkim mały i lekki, a do tego ma oferować umiarkowany zakres powiększeń i duże pole widzenia. Jak sama nazwa wskazuje, średnica obiektywu to 50 mm., czyli jeszcze w zakresie średnic obiektywów lornetek. Jednak przewagą lunety jest możliwość stosowania wymiennych okularów, które dają powiększenia zależne od naszych potrzeb. Z tym modelem możemy łączyć okulary stałoogniskowe, dające powiększenia 16x, 20x, 24x, 27x i 40x. Pierwsze trzy dają rozsądną jasność obrazu i stosunkowo duże pole widzenia. Dla przykładu lornetka Action EX 15x50 oferuje pole widzenia o średnicy 3,5º, a omawiana tu luneta z okularem dającym takie samo powiększenie ma pole widzenia o średnicy 4,5 º - to zysk o ponad 28%, a więc powierzchniowo widzieć będziemy aż o 65% więcej! Ciekawą ofertą są także okulary zmiennoogniskowe, dające powiększenia 13-30x lub 13-40x. W odróżnieniu od lornetek, gdzie zmienne powiększenie wiąże się ze spadkiem jakości obrazu, w lunetach Fieldscope i Spotting Scope, nadal możemy mówić o bardzo dobrze skorygowanym obrazie.
Używanie lekkiej lunety (w wersji prostej masa wynosi tylko 455g) oznacza, że stabilny obraz uzyskamy przy zastosowaniu lekkiego statywu z mniej wyszukaną głowicą. Może się okazać, że rezygnując z większej lunety (…i większych powiększeń), będziemy w stanie ograniczyć masę bagażu o ponad kilogram. Dla miłośników obserwacji orłów wysoko w górach to poważny argument.
Seria Spotting Scope RA III, obejmująca modele proste i kątowe z obiektywami o średnicy 65 mm. oraz 82mm. to najlepszy wybór, jeśli duże znaczenie ma solidność konstrukcji, dostęp do szerokiego zakresu powiększeń i dobry stosunek jakości do ceny. Do każdej z lunet tej serii warto polecić wysokiej jakości okular zmiennoogniskowy, który z mniejszymi lunetami daje powiększenia 16-48x, zaś z większymi 20-60x. Jeśli rozważamy digiscoping, należy zainteresować się tym okularem w wersji DS. Z okularów stałoogniskowych warto polecić dwa: szerokokątny 30x/38x WIDE oraz 20x/25x LER, charakteryzujący się szczególnie dużym odsunięciem źrenicy wyjściowej, co jest ważne dla osób noszących okulary korygujące astygmatyzm.

Luneta Fieldscope 82ED pozwala wkroczyć w świat dużych powiększeń i digiscopingu z długimi ogniskowymi. Powiększenia pokrywają zakres od 25x do 75x. Zwróćmy uwagę, że przy powiększeniu 25x otrzymujemy źrenicę wyjściową o średnicy ponad 3,2 mm, czyli luneta z tym powiększeniem da obraz o takiej samej jasności jak popularna „ptasiarska” lornetka dzienna, czyli model o parametrach 10x32. Tu również godne polecenia są okulary zoom, dające powiększenia 25-56x lub 25-75x, a także szerokokątne okulary do digiscopingu serii „DS”
Na szczycie oferty lunet marki Nikon znajdują się modele Fieldscope EDG, obejmujące cztery lunety. Są to proste lub kątowe modele z obiektywami o średnicy 65 mm. lub 85mm. Są to najbardziej uniwersalne lunety, oferujące doskonałe możliwości zarówno podczas obserwacji wizualnych jak i w digiscopingu. Zakres powiększeń dla lunet z mniejszym obiektywem obejmuje wartości od 20x do 60x; lunety z dużym obiektywem mogą powiększać obraz od 25x do 75x. Warto podkreślić, że wszystkie okulary do serii EDG wyróżniają się dużym polem wiedzenia, wynoszącym nie mniej niż 60º. Wyjątek stanowi okular FEP-25 LER, który z kolei może poszczycić się wyjątkowo dużym odsunięciem źrenicy wyjściowej – aż 32,3 mm.