Wystawa "Polski Golf" w Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie

Wernisaż wystawy „Polski golf" w Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie 24 kwietnia br. zbiegł się z 20. rocznicą powstania Polskiego Związku Golfa. Zaprezentowano na niej rodzimą historię golfa, szczególnie minione dwudziestolecie, podczas którego dynamicznie rozwijała się baza pól golfowych, a także inaugurowano działalność klubów golfowych.

W kolekcji MSiT nie ma zbyt wielu pamiątek związanych z golfem, jednak pierwsze eksponaty dotyczące tej dyscypliny trafiły do zbiorów już w 1955 roku, a więc trzy lata po otwarciu Muzeum: był to męsko-damski komplet do gry w golfa. Nieco później udało się pozyskać niezwykle cenny komplet szkocki: torba, 5 piłek, 10 pegtee, 1 uchwyt do pegtee, 4 klaby – kije drewniane i 8 klabów metalowych.

Kolebką golfa są Szkocja i Anglia, gdzie już w XVIII i XIX wieku uprawiano tę grę, zaś najcenniejsze pamiątki związane z narodowym sportem Wysp Brytyjskich przechowuje British Museum St Andrews.

Muzeum SiT po raz pierwszy zorganizowało monograficzną wystawę poświęconą tak oryginalnej dyscyplinie sportu. Pomysłodawcami są Wojciech Pijanowski, prezes Stowarzyszenia Klub Golfowy First Warsaw Golf and Country Club, i Elżbieta Panas, sekretarz Zarządu Stowarzyszenia, wicemistrzyni Polski w golfie kobiet w 2005 roku. Dzięki ich trzyletniej wytrwałości udało się zrealizować ten trudny i ambitny projekt. Patronat honorowy nad wystawą objęli: Minister Sportu i Turystyki, Marszałek Województwa Mazowieckiego, Polski Komitet Olimpijski.

Wernisaż został poprzedzony konferencją zatytułowaną „Historia golfa", na którą licznie przybyli profesjonaliści i amatorzy golfa. Wojciech Pijanowski zreferował dzieje golfa od XVIII do XIX w., red. Tomasz Zembrowski, dziennikarz magazynów golfowych, przybliżył okres 1893–1993, zaś prowadzący spotkanie senator Andrzej Person, honorowy prezes PZG, przedstawił rozwój golfa od 1993 roku do dziś. Gościem specjalnym był prezes Polskiego Związku Golfa Marek Michałowski. W dyskusji uczestniczyło wielu z zaproszonych zawodników i działaczy golfa. Znaczącym było zwłaszcza wystąpienie znanego w Polsce golfisty Billa Carey'a ze Stanów Zjednoczonych. Obecny był też prezes PKOl Andrzej Kraśnicki. Scenerią konferencji i spotkania z dziennikarzami była Ściana chwały olimpijskiej na ekspozycji stałej MSiT.

Oficjalne otwarcie wystawy nastąpiło na IV piętrze, w miejscu, gdzie zazwyczaj prezentowane są ekspozycje czasowe. Wicedyrektor MSiT Aleksandra Czechowicz powitała zgromadzonych gości, następnie głos zabrali członkowie komitetu organizacyjnego wystawy: Andrzej Person, Tomasz Zembrowski, Monika Kowalewska (2. miejsce w oficjalnym rankingu golfistek PZG w 2012 r.) Elżbieta Panas i Wojciech Pijanowski. Do pamiątkowej fotografii twórców wystawy zaproszono także Elżbietę Kosieradzką, komisarz wystawy ze strony MSiT. Goście przez pewien czas byli trzymani w niepewności, gdyż część prezentacji zakryto kurtyną. Po jej uroczystym opuszczeniu można było wejść do świata golfa przedstawionego w muzealnej odsłonie...

Eksponaty prezentowane są w układzie chronologicznym. Nawiązaniem do szkockich korzeni golfa są reprodukcje dokumentów i artefaktów ze zbiorów British Museum St Andrews: reguły gry w golfa z 1754 r. w 13 punktach, portret Samuela Messieux, autora najdłuższego uderzenia (330 jardów) na polu w St Andrews piłką zrobioną z piór, widok pola golfowego St Andrews z 1740 r., fotografia piłki wyprodukowanej z piór przez producenta piłek golfowych Allana Robertsona w XIX wieku.

Dzięki uprzejmości muzeów i archiwów polskich możemy oglądać na wystawie, a także w wydanym na tę okazję albumie, reprodukcje mapy pola golfowego w Szczawnie-Zdroju (oryginał przechowuje Muzeum Miasta Wałbrzycha), fotografie hr. Alfreda III Potockiego (Muzeum-Zamek w Łańcucie), dokumenty dot. pola golfowego na Ołtaszynie we Wrocławiu z lat 1926, 1927 (Archiwum Państwowe we Wrocławiu), pola golfowego w Giszowcu z 1931 r. (Archiwum Państwowe w Katowicach).

Jednym z najcenniejszych eksponatów jest kolekcja kijów golfowych z XIX wieku, udostępniona przez senatora Andrzeja Persona. Absolutną rzadkością jest pochodzący ze zbiorów Muzeum SiT kij golfowy z porcelanową główką z 2 poł. XIX w z St Andrews, a także kompletny egzemplarz książki Adama Gubatty „Zarys gry w golfa" z 1932 r. Prezentowany jest plan (oryginał) pola golfowego w Postołowie, wydany przez Klub w Gdańsku, a także rzeźba w mosiądzu „Amber Baltic w Kołczewie" autorstwa prof. Adama Myjaka.

Wśród archiwaliów warto wymienić: dokumenty (kopia) dot. przekazania pola golfowego w Powsinie miastu st. Warszawa z 1947 r.; dokumenty KS „Start" o utworzeniu w nim sekcji golfa sportowego, z 1982 r.; pierwsze czasopismo o golfie „Polski golf" – nr inauguracyjny z czerwca 1994 r.; protokół z zebrania założycielskiego PZG z lipca 1993 r.; statut PZG, obowiązujący od stycznia 1995 roku.

Osobne miejsce znalazło się dla pamiątek związanych z ludźmi, którzy uprawiają golf. Są tu karty wyników z rekordem pola Mateusza Gradeckiego, Petera Bronsona; karty członkowskie Marka Podstolskiego, a także... Jolanty Kwaśniewskiej i Lecha Wałęsy.

Nie zabrakło fotografii sław polskiego sportu innych dyscyplin, uprawiających golf rekreacyjnie, takich jak: Mateusz Kusznierewicz, Mariusz Czerkawski, Jerzy Dudek, Tomasz Iwan oraz fotografii rodzimych sław golfa, takich jak: Dominika Gradecka, Katarzyna Selwent, Mateusz Gradecki, Mateusz Jędrzejczyk, Martyna Mierzwa, Adrian Meronk.

Ciekawostką są przetworzone w technice 3 D zdjęcia z pola w Szczawnie-Zdroju z lat 30., przedstawiające domek klubowy i dwa dołki na polu golfowym.

Całość wieńczy wielka fotografia Polskiej Reprezentacji Golfa z trenerem oraz oryginał planu pola z 1991 r., które miało powstać w Łomiankach pod Warszawą (plan nie został zrealizowany).

W świat golfa wprowadzają zwiedzających dwa symboliczne dołki golfowe oznaczone chorągiewkami, elektroniczny symulator golfa (udostępniony dzięki staraniom Wacława Laszkiewicza) oraz prezentacje multimedialne pól golfowych.

W Polsce golf przyjął się dość późno, bo dopiero w XX-leciu międzywojennym, a więc w czasie, kiedy np. Brytyjczycy od ponad pół wieku organizowali otwarte mistrzostwa The Open, a Amerykanie mieli za sobą kilkadziesiąt edycji turnieju US Open. Warto pamiętać, iż na ziemiach polskich pierwsze pole golfowe, uznawane za jedno z najpiękniejszych pól kontynentalnej Europy, wytyczono w roku 1924 w dzisiejszym Szczawnie-Zdroju (d. Bad Salzbrunn). W latach 20. i 30. ub. wieku był to sport dla nielicznych w naszym kraju przedstawicieli wyższych sfer, arystokracji i korpusu dyplomatycznego. Jednym z najbardziej znanych entuzjastów golfa był III ordynat łańcucki hr. Alfred Potocki, który w swojej letniej rezydencji w Julinie k. Łańcuta posiadał 9-dołkowe pole golfowe. W 1928 roku, dzięki staraniom francuskiego ambasadora Julesa Larroche'a, w Warszawie, nad Wisłą w okolicach Czerniakowa, powstało pole golfowe na płaskim terenie. W roku 1932 wydana została książka pt. „Zarys gry w golfa" Adama Gubatty, przybliżająca nie tylko zasady, ale i etykietę sportu, polegającego na „zapędzaniu piłki gumowej do dziury w ziemi, oddalonej o kilkaset metrów". Wybuch II wojny światowej przeszkodził planom budowy pól golfowych m.in. we Lwowie, Wilnie, Poznaniu.

W powojennej Polsce golf – sport królów, elitarna dyscyplina sportu, nie znalazł należnego sobie miejsca, gdyż nie przystawał do robotniczo-chłopskiego etosu pracy i rekreacji socjalistycznego modelu społeczeństwa. Dziś golf pozostaje jeszcze sportową rozrywką dla „wybranych", ale jego egalitaryzacja jest kwestią odpowiedniej popularyzacji i... czasu.

Wernisaż zgromadził osobistości świata sportu, w szczególności golfa, kultury, polityki i mediów. Przybyli m.in.: przedstawiciele Patronów Honorowych z Ministerstwa Sportu, Urzędu Marszałkowskiego i Polskiego Komitetu Olimpijskiego, przedstawiciel Ambasady Wielkiej Brytanii Stewart Jain, Ambasady Japonii – Makoto Jamanaka, chargé d'affaires Ambasady Argentyny Patricia Beatriz Salas, dyrektor Opery Narodowej i pierwszy prezes PZG Waldemar Dąbrowski, sportowcy: Andrzej Strejlau, Henryk Apostel, Mariusz Czerkawski, Dorota Idzi, Tomasz Iwan, prezes UPC Polska Simon Boyd, prekursor lekcji golfa dla niewidomych Wacław Laszkiewicz, członkowie Rady Muzeum: prof. Kajetan Hądzelek, prof. Franciszek Midura, red. Jerzy Jakobsche, aktorki: Laura Łącz, Zofia Zborowska, Dorota Kamińska, Tatiana Sosna-Sarno, współautor Wideoteki Dorosłego Człowieka w TVP Polonia Krzysztof Szewczyk, rektor Akademii Teatralnej w Warszawie Andrzej Strzelecki, dyrygent Marek Sewen, członkini Grupy Firm Doradczych EVIP mec. Ewa Plucińska, Ewa i Marek Podstolscy, dziennikarz sportowy Włodzimierz Zientarski, red. „Rzeczpospolitej" Krzysztof Rawa, Maria i Marek Bednarczykowie, Marzena Gradecka, prezes Superbrands – znana jako wydawca polskiego Harlequina – Nina Kowalewska-Motlik.

Słodkim akcentem golfowego wernisażu był tort w wyrysowanym w lukrze projektem plakatu reklamującego wystawę.

Zapraszamy od 25 kwietnia do 13 sierpnia na wystawę „Polski golf" w Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie, gdzie każdy może spróbować golfa, zarówno w wymiarze rzeczywistym, jak i wirtualnym.