100 mln lat temu rozbiegły się po superkontynencie. Naukowcy prześledzili pochodzenie ptaszników

Aby odpowiedzieć na to pytanie, naukowcy postanowili poszukać miejsca pochodzenia ptaszników, których historia sięga ponad 100 milionów lat wstecz. Na podstawie molekularnych wskazówek z istniejących baz danych transkryptomów pająków (czyli części genomu kodującej białka) stworzyli drzewo genealogiczne ptasznikowatych.

Po utworzeniu drzewa zmapowali je na osi czasu zawierającej informacje o pochodzeniu znanych skamieniałości tych pająków. To pozwoliło oszacować, kiedy i gdzie pierwotnie pojawiły się ptaszniki oraz kiedy i w jakich kierunkach się rozpierzchły.

Naukowcy odkryli, że ptasznikowate pojawiły się po raz pierwszy w okresie kredy na terenach dzisiejszych Ameryk. Kreda to okres geologiczny trwający około 80 milionów lat, który przypada na czas od 145 do 66 mln lat temu. W tamtym czasie obie obecne Ameryki były częścią masywnego superkontynentu nazwanego Gondwana.

Boisz się owadów? Kiedyś były naprawdę ogromne

Wyobraź sobie gigantyczne karaluchy, metrowej długości skorpiony i towarzyszące im dwumetrowe węże. Straszne prawda? Tak kiedyś było na Ziemi!

Dzięki temu prehistoryczni krewni dzisiejszych ptaszników nie musieli pokonywać mórz i oceanów. Prawdopodobnie rozprzestrzenili się na terenie połączonych mas lądowych, stopniowo podróżując do Afryki, Australii i Indii. W wyniku rozpadu ówczesnych superkontynentów, ich kolizji i ponownych połączeń, pająki mogły dotrzeć też na teren dzisiejszej Azji – uważają naukowcy, których badania zostały opublikowane w czasopiśmie PeerJ.

Co ciekawe, istnieją tylko dwie skamieniałości ptaszników. Obie zachowane w bursztynie. Jedna pochodzi z Meksyku i liczy ok. 16 milionów lat, a druga pochodzi z Mjanmy i ma ok. 100 milionów lat - podają autorzy badania. Ponieważ skamieniałości ptaszników są tak rzadkie, do swojej analizy naukowcy musieli zebrać również dane dotyczące pokrewnych grup pajęczaków, które obejmują ptaszniki i inne duże pająki żyjące w ziemi i które są lepiej reprezentowane w zapisie kopalnym.

Po skonstruowaniu drzewa genealogicznego ptasznikowatych z danych transkryptomowych, reprezentujących 29 gatunków ptaszników i 18 innych pajęczaków, naukowcy dokonali kalibracji czasowej, używając danych ze skamieniałości. Umożliwiło im to ustalenie, kiedy przodkowie współczesnych ptaszników rozprzestrzenili się po świecie.

Zgodnie z tak powstałą osią czasu, ptaszniki pojawiły się po raz pierwszy w obu Amerykach około 120 milionów lat temu. W Afryce ptaszniki pojawiły się około 112-108 milionów lat temu, a około 108 milionów lat temu pojawiły się na terenach dzisiejszych Indii. Między 95 a 84 mln lat temu Indie oddzieliły się od Madagaskaru i skierowały w stronę Azji. To zderzenie (również trwające kilkadziesiąt mln lat) sprowadziło ptaszniki na kontynent azjatycki.

W prehistorycznych oceanach pływały gigantyczne skorpiony. Niektóre większe niż ludzie

Od 541 do 252 milionów lat temu stawonogi – zwierzęta takie jak owady, skorupiaki, skorpiony i kraby – osiągały ekstremalne rozmiary, od maleńkich do naprawdę olbrzymich. Niektóre stawon...

Jednak zanim pająki opanowały Azję, doszło do podziału w obrębie gatunku zamieszkującego tereny dzisiejszych Indii. Pajęczaki rozdzieliły się na dwie linie o różnych stylach życia. Jedna grupa ptaszników przeważnie zamieszkiwała drzewa, a druga preferowała życie w norkach. Obie linie ostatecznie rozprzestrzeniły się na Azję, ale grupa nadrzewna (Ornithoctoninae) przeszła na „nowy ląd” 20 milionów lat po tym, jak zrobili to ich kuzyni – ustalili naukowcy.

Historia tego światowego podboju oznacza, że ptaszniki są zdolne dobrze przystosowywać się do nowych siedlisk i robią to skuteczniej, niż dotychczas sądzono.

– Wcześniej nie uważaliśmy, że ptaszniki dobrze się przystosowują. Chociaż dryf kontynentów z pewnością odegrał swoją rolę w ich historii, dwa azjatyckie wydarzenia kolonizacyjne zachęcają nas do ponownego rozważenia tej narracji – mówi główna autorka badań, Saoirse Foley, biolog ewolucyjna z Carnegie Mellon University w Pittsburghu.