Aligator amerykański – krewny prehistorycznych gadów. Przetrwał miliony lat, czy zginie z ręki człowieka?

Aligator amerykański, missisipijski (Alligator mississippiensis) to gatunek krokodyla z rodziny aligatorowatych. Choć bywa czasami mylony z krokodylem nilowym i amerykańskim, to między tymi gatunkami jest sporo różnic. Przede wszystkim aligator amerykański jest dużo mniejszy i znacznie mniej groźny aniżeli krokodyl, który stanowić może poważne zagrożenie dla człowieka. Aligator nie poluje na ludzi. Może zaatakować raczej w przypadku nadmiernego zbliżenia się człowieka do siedlisk.

Aligator amerykański: charakterystyka

Aligator amerykański osiąga rozmiary od niespełna dwóch metrów do czterech, choć rekordzista mierzył sobie aż pięć i pół metra. Masa ciała aligatora amerykańskiego wynosi przeciętnie około dwustu trzydziestu kilogramów u samców, podczas gdy samice ważą około dziewięćdziesięciu kilogramów. Grzbiet aligatora amerykańskiego jest ciemny, o barwie oliwkowej, natomiast jego brzuch ma zabarwienie jasno żółte. Pysk aligatora amerykańskiego jest krótki i szeroki. Zarówno w górnej jak i w dolnej szczęce aligator ma około czterdziestu zębów, które przy zamkniętym pysku są niewidoczne, gdyż zachodzą na wgłębienia zatoki kości międzyszczękowej. Ta cecha, między innymi, odróżnia aligatorowate od krokodylowatych.

Na ziemi aligator amerykański porusza się, chodząc na czterech nogach, natomiast w wodzie pływa jak ryba, poruszając na boki miednicą i ogonem.

Dojrzałość płciową aligatory amerykańskie osiągają po dorośnięciu do około stu osiemdziesięciu centymetrów. Zaloty rozpoczynają się, kiedy następuje wzrost temperatury, czyli wczesną wiosną. Wówczas samce aligatora amerykańskiego wydają donośne odgłosy, na które odpowiadają samice. Następnie samce wydzielają zapach z gruczołów piżmowych, a pod koniec kilkugodzinnych zalotów samiec i samica ocierają się pyskami.

Gniazdo, na brzegu powyżej poziomu wody, buduje samica aligatora amerykańskiego. Gniazdo ma formę wysokiego na metr, a szerokiego na dwa metry kopca z ziemi i roślin, w którym samica aligatora amerykańskiego wykopuje dołek i umieszcza od dwudziestu do pięćdziesięciu jaj. Okres wylęgania aligatorów amerykańskich jest zależny od temperatury i wynosi przeciętnie około sześćdziesięciu pięciu dni. Po tym czasie młode, wydając dźwięki, wzywają matkę, a ona po otwarciu gniazda przenosi potomstwo do wody.

Młode aligatory amerykańskie z reguły zostają przy matce do pierwszego roku życia. Kształtem młode przypominają osobniki dorosłe, natomiast różnią się ubarwieniem. Mają bowiem poprzeczne jasnożółte paski na czarnym tle, co umożliwia im doskonały kamuflaż. Z upływem czasu aligatory amerykańskie tracą żółte paski i przybierają ciemną barwę.

Środowisko i pożywienie aligatora amerykańskiego

Aligator amerykański zamieszkuje podmokłe tereny - takie jak jeziora, rzeki, stawy,błota- w południowo- wschodniej części Stanów Zjednoczonych. W przeciwieństwie do krokodylowatych zamieszkuje wyłącznie wody słodkie.

W diecie aligatora amerykańskiego pojawiają się ryby, płazy, ssaki, ptaki. Zdarzają się przypadki zjedzenia przez aligatora amerykańskiego większych zwierząt, takich jak jelenie czy krowy. Kiedy temperatura spada poniżej dwudziestu trzech stopni celsjusza, aligatory przestają jeść.

Czy aligator amerykański jest zagrożony?

Choć na aligatora amerykańskiego urządzane są polowania ze względu na jego bardzo cenną skórę, to gatunek ten - w przeciwieństwie do krytycznie zagrożonego wyginięciem aligatora chińskiego - nie jest obecnie zagrożony. Natomiast nie zawsze tak było. Z listy gatunków zagrożonych wyginięciem aligator amerykański został usunięty w 1987 roku. Wcześniej został do niej wpisany w 1973 roku, gdy w wyniku wspomnianych polowań dla skóry i mięsa oraz utraty naturalnych siedlisk, znacząco pogorszyła się liczebność populacji.

Poza człowiekiem, do głównych wrogów aligatora amerykańskiego można zaliczyć szopy pracze, które lubią polować na młode aligatory, które giną również za przyczyną dużych ryb, ptaków i… innych dorosłych aligatorów.

Aligator amerykański: ciekawostki

• Aligatory zamieszkują naszą planetę już bardzo długo. Pojawiły się bowiem na Ziemi aż… trzydzieści siedem milionów lat temu!
• Aligatory amerykańskie ryczą jak lwy! To prawda - choć nie posiadają strun głosowych, aligatory amerykańskie ryczą poprzez zasysanie do płuc powietrza i wypuszczanie go w taki sposób, że wydają z siebie głębokie niskie ryki.
• Płeć aligatora amerykańskiego zależy od… temperatury. Tak- jeżeli jaja aligatora amerykańskiego dojrzewają w temperaturze do trzydziestu stopni, to wykluwają się z nich samice. Z kolei,jeśli temperatura wylęgu jaj wynosi trzydzieści cztery bądź więcej stopni, to wykluwają się z nich samce.
• Siła nacisku szczęki aligatora amerykańskiego jest ogromna i wynosi aż 964 kg/ m2.
• Kiedy zęby aligatora amerykańskiego się zużyją, to… wyrastają mu nowe. W ciągu całego życia aligator amerykański może posiadać około dwóch tysięcy zębów.
• Aligatory amerykańskie do polowania na ptaki używają przynęty w postaci trzymanych na głowach gałęzi, które mają za zadania wabić poszukujące materiału do gniazdowania ptaki.
• Słynny “aligator Hitlera” był właśnie aligatorem amerykańskim. W rzeczywistości Saturn- bo tak miał na imię- nie należał do Hitlera. Był mieszkańcem berlińskiego ZOO, które zostało zniszczone w czasie II wojny światowej. Saturn, odnaleziony trzy lata później przez brytyjskich żołnierzy, został przez nich oddany Sowietom. Dokonał żywota, w moskiewskim ZOO, 22 maja 2020 roku w wieku osiemdziesięciu czterech lat. Legenda o tym, że aligator amerykański Saturn należał do Hitlera, wynikała prawdopodobnie z faktu, iż Adolf Hitler był bywalcem berlińskiego ZOO i szczególnie lubił oglądać aligatory.
• Aligator amerykański w kulturze masowej zaistniał jako symbol Florydy. Zwierzęta są wykorzystywane w celach rozrywkowych dla turystów, którzy będąc na Florydzie oglądają zapasy z aligatorami amerykańskimi, jak również pokazy hipnotyzerskie z udziałem aligatorów. Wykorzystywanie aligatorów amerykańskich do zapasów spotyka się z krytyką ze strony obrońców praw zwierząt.
• Również w polskiej kulturze odcisnął trwały ślad aligator amerykański. A ściślej mówiąc, aligatorzyca. W kultowej już komedii “Hydrozagadka” w rolę krokodyla wcieliła się bowiem Marta- aligatorzyca z płockiego ZOO. Ciekawostką również jest sposób, w jaki Marta trafiła do Polski. Otóż została ona przysłana w ramach “Akcji Krokodyl”, czyli wymiany… książek z Płocka na zwierzęta od polonii z Argentyny. Tak Marta zamieszkała w Płockim ZOO w 1960 roku. Dziesięć lat później wystąpiła w filmie, a w 2020 roku obchodziła dziewięćdziesiąte urodziny, jako najstarsze zwierzę spośród zamieszkujących europejskie ogrody zoologiczne.