Czego nie wolno robić w lesie? Upewnij się, że znasz te 10 zasad

W tym artykule:

1. W lesie nie można wyłączać zdrowego rozsądku
2. Czego nie wolno robić w lesie? Wjeżdżać tam samochodem
3. Zabierz wszystko, co przyniosłeś
4. Nie dokarmiaj zwierząt
5. Biwakuj, ale w miejscach do tego wyznaczonych
6. Powstrzymaj się od palenia ognia
7. Szanuj leśną roślinność
8. Zostaw po sobie porządek
9. Pupil w lesie? Tak, ale tylko na smyczy
10. Nie hałasuj
11. Czego jeszcze nie można robić w lesie?

Atmosfera swobody sprzyja nie tylko relaksowi, ale także (niestety) „luzowaniu” pewnych obyczajów. Nie można zapominać, że zasady zachowania w lesie są regulowane przepisami prawa. Istnieją także pewne niepisane reguły, do przestrzegania których zobowiązuje nas kultura osobista i zdrowy rozsądek. Poniżej wyjaśniamy, czego nie wolno robić w lesie.

Las od zawsze zapewniał nam schronienie, pozwalał zdobyć pokarm, pozyskać materiał na opał i do budowy domostw. Obecnie, gdy życie koncentruje się przede wszystkim w obszarach zurbanizowanych i w rozwiniętych terenach wiejskich, pierwotna funkcja lasu stała się nieaktualna. Dziś tereny leśne to przede wszystkim obszary gospodarcze, ekologiczne i rekreacyjne. Z punktu widzenia większości z nas, najistotniejsza jest ostatnia z wymienionych funkcji. Nie możemy jednak zapominać, że w lesie jesteśmy tylko gośćmi, co obliguje nas do zachowania pełnej kultury i dostosowania się do obowiązujących zasad. Czego nie można robić w lesie?

W lesie nie można wyłączać zdrowego rozsądku

Rodzinny spacer, jogging w pięknych okolicznościach przyrody, grzybobranie – istnieje wiele sposobów spędzenia wolnego czasu w lesie. Jeżeli nasza obecność nie narusza przepisów i zasad ustalonych przez ustawodawcę lub zarządcę terenu, nikt nie zgłosi pretensji w związku z naszą obecnością w lesie. Jednak należy pamiętać, że ta zasada działa w dwie strony, bo każdy turysta wchodzi do lasu na własną odpowiedzialność.

Zapewne wiele osób wyraża przekonanie, że w polskich lasach nie czyhają żadne zagrożenia. To poważny błąd. Uszkodzone przez wichury drzewa i gałęzie, dzikie zwierzęta, które naszą obecność mogą odbierać jako zagrożenie, gryzące owady, naturalne przeszkody terenowe, ryzyko utraty orientacji w terenie czy prowadzone prace leśne – to tylko kilka przykładów z długiej listy możliwych zagrożeń. Każdy, kto wybiera się do lasu powinien mieć świadomość związanego z tym ryzyka, bo niepodjęcie działań zmierzających do jego zminimalizowania może mieć poważne konsekwencje.

Czego nie wolno robić w lesie? Wjeżdżać tam samochodem

Karygodnym błędem, który należy do najczęściej popełnianych, jest wjazd do lasu samochodem, motocyklem lub quadem. Pamiętaj, artykuł 29 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach wyraźnie zabrania ruchu pojazdów silnikowych, zaprzęgowych i motorowerów w terenach leśnych. Jedynym wyjątkiem są drogi publiczne i drogi leśne oznaczone stosownymi drogowskazami.

"Kąpiele leśne" coraz popularniejsze w Polsce. O co chodzi w shinrin-yoku?

Shinrin-yoku, czyli kąpiele leśne, cieszą się coraz większą popularnością również w Polsce. Nad Wisłą ich znaną propagatorką jest Katarzyna Simonienko, psychoterapeutka i certyfikowan...

Warto więc kierować się prostą regułą: nawet jeżeli droga leśna jest ubita i przejezdna, nie można po niej jeździć, chyba że jest oznakowana jako dopuszczona do ruchu. Dla czystej formalności dodamy, że to samo dotyczy parkowania: pojazdy zostawiamy wyłącznie w miejscach wyznaczonych do tego celu.

Zabierz wszystko, co przyniosłeś

Wybierając się na wycieczkę do lasu, warto zabrać ze sobą odpowiednią ilość wody i „coś na ząb”. W końcu od najbliższego sklepu może dzielić nas spory dystans, a przemierzanie leśnych szlaków wiąże się z pewnym wysiłkiem. Nie możemy jednak zapominać, że śmiecenie w lesie jest kategorycznie zabronione. To niby oczywista zasada, jednak nie dla wszystkich, bo wystarczy wejść do dowolnego lasu, by szybko przekonać się, że niektórzy mylą obszary przyrodnicze ze śmietnikiem.

Z czego to wynika? Trudno powiedzieć. Najwyraźniej niektórzy wychodzą z założenia, że gdy nikt nie patrzy, nie ma winy. Pusta butelka waży mniej niż pełna. Wagi papierka po batonie czy folii aluminiowej, w którą zawinęliśmy kanapki, nawet nie odczujemy w plecaku. Zabranie swoich śmieci ze sobą nie jest zatem żadnym wysiłkiem. Śmiecenia w lesie (jak i w każdym innym miejscu) nie usprawiedliwia także fakt, że nie znajdziemy tam koszy na śmieci. W końcu trudno wymagać, żeby obszary, które mają pozostać naturalne, były skażone elementami typowo miejskiej infrastruktury.

Nie dokarmiaj zwierząt

Warto pamiętać, że zasada „zero śmieci w lesie” nie dotyczy wyłącznie opakowań z tworzyw sztucznych. Śmieciem jest także skórka banana lub pomarańczy i każdy inny odpad organiczny. Owszem, te ulegają rozkładowi, ale zastanówmy się przez chwilę, czy w polskich lasach rosną egzotyczne owoce? Oczywiście, że nie.

Występują za to dzikie zwierzęta, które chętnie skonsumują to, co po sobie pozostawiliśmy. Nie trzeba chyba nikomu wyjaśniać, że ich układ pokarmowy nie poradzi sobie z tym zbyt dobrze? Mieszkańcy lasu naprawdę świetnie radzą sobie w zdobywaniu pożywienia i nie wymagają „pomocy” z naszej strony.

Biwakuj, ale w miejscach do tego wyznaczonych

Jeszcze nie tak dawno temu, biwakowanie w lesie było zabronione. Nie będziemy jednak pochylać się nad słusznością tej zasady, tym bardziej, że ta jest już nieaktualna. Obecnie, każde nadleśnictwo ma obowiązek wyznaczyć na swoim terenie obszar, w których można legalnie biwakować. Zanim jednak zdecydujesz się na spędzenie nocy w lesie, upewnij się, że miejsce, które wyznaczyłeś na obozowisko, faktycznie leży w jego granicach. Stosowny wykaz znajdziesz na stronie internetowej danego nadleśnictwa. A jeżeli sprawia to problem, wystarczy zatelefonować i zapytać o miejsca biwakowe (i przy okazji zawiadomić o planowanym obozowaniu).

Lekarze przepisują chorym spacer po lesie. Przyroda pomoże ci bardziej niż terapia [REPORTAŻ]

W Finlandii spacer po lesie przepisywany jest chorym przez lekarzy. W Korei Południowej powstają lecznicze lasy pozwalające odreagować stresy. Coraz więcej badań potwierdza, że natura – i ...

Koniecznie zapoznaj się też z obowiązującymi zasadami, bo pozwolenie na biwakowanie nie jest równoznaczne z pełną swobodą w tym temacie. Istnieją pewne ograniczenia w kwestii czasu obozowania i ilości osób, które mogą nocować na danym obszarze.

Poza tym, warto kierować się niepisanymi zasadami outdoorowej etyki, hołdując idei leave no trace. Oznacza to, że nie powinniśmy pozostawiać żadnych śladów po swojej obecności w danym miejscu, zostawiając je w dokładnie takim stanie, w jakim zostało przez nas zastane.

Powstrzymaj się od palenia ognia

Bez względu na to, czy do lasu wybierasz się na kilkugodzinną wycieczkę czy kilkudniowy biwak, nie możesz rozpalać ognia, nie tylko w okresach suszy. Pożar jest największym zagrożeniem dla terenów leśnych. Gigantyczne straty materialne związane z koniecznością przeprowadzenia skomplikowanej operacji gaśniczej i ze strawieniem przez ogień drzew (które są kapitałem Lasów Państwowych) to jedno. Nie można zapomnieć, że płomienie niszczą środowisko, w którym żyją dzikie zwierzęta, więc pożar w sposób pośredni lub bezpośredni przyczynia się do ich śmierci.

Szanuj leśną roślinność

Leśna roślinność zachwyca swoim pięknem, niektórych do tego stopnia, że próbują zabrać ze sobą jej fragment. Pamiętaj, wykopywanie roślin zielonych i drzewek jest zabronione, podobnie jak łamanie gałęzi i ścinanie drzew. Możesz zbierać grzyby, jagody i inne leśne owoce, ale nie możesz wyrywać i w inny sposób niszczyć np. krzewów.

Zostaw po sobie porządek

Jeżeli w lesie zamierzamy spędzić trochę czasu, prędzej czy później da o sobie znać konieczność załatwienia potrzeby fizjologicznej. Oczywiste jest, że skoro w przestrzeni leśnej nie znajdziemy publicznych toalet, będziemy musieli załatwić to w sposób „naturalny”. Pamiętaj jednak, że dla mieszkańców lasu ludzkie odchody są czymś obcym na ich terenie, ale potrzeba to potrzeba i trudno z nią walczyć. Jeżeli musisz wypróżnić się, najpierw wykop niewielki dołek, a po wszystkim po prostu go zasyp. Oczywiście, mieszkańcy lasu i tak wyczują ten zapach, ale przynajmniej żaden inny turysta nie wdepnie w to, co po sobie zostawiłeś.

Spokojnie, żeby pozostawić należyty porządek, nie musisz zabierać do lasu saperki. Z wykopaniem niewielkiego dołka poradzisz sobie przy pomocy patyka, a jeszcze skuteczniej zrobisz to zwykłą łyżką do butów, która nie zajmie ci zbyt dużo miejsca w plecaku. W ostateczności, wystarczy odgarnąć kawałek darni.

Pupil w lesie? Tak, ale tylko na smyczy

Możesz wybrać się na spacer do lasu w towarzystwie swojego ulubieńca, ale pamiętaj, że także tam pies powinien być prowadzony na smyczy. Wydaje się to absurdalne? Cóż, tylko pozornie. Nawet w najlepiej ułożonym psie może obudzić się drapieżnik, gdy zwęszy sarnę, lisa, zająca lub innego mieszkańca lasu.

Nie hałasuj

Większość z nas, w lesie szuka odpoczynku od miejskiego gwaru. Jeżeli wybierasz się na wycieczkę, zastaw w domu głośnik bezprzewodowy i inny sprzęt grający. Powstrzymaj się też od krzyków. Nie chodzi tylko o spokój innych turystów, ale przede wszystkim dzikich zwierząt.

Czego jeszcze nie można robić w lesie?

Niektóre z powyższych zasad wynikają z kultury i poszanowania przyrody, inne są ujęte w ustawie o lasach. Obowiązujący akt prawny w sposób szczegółowy precyzuje, czego nie robić w lesie. Poza omówionymi kwestiami, zabronione jest:

7 pomysłów na weekendową terapię w lesie

Nie ma nic lepszego na znalezienie równowagi niż wizyta w lesie.

• zanieczyszczanie wód i gleby,
• rozkopywanie gruntu,
• niszczenie grzybni, grzybów, krzewów, drzew i innych roślin,
• niszczenie elementów infrastruktury turystycznej, technicznej, obiektów gospodarczych, znaków i tablic,
• zbieranie płodów runa leśnego w miejscach, które nie są do tego przeznaczone (gdzie występuje stosowne oznakowanie),
• zbieranie oraz rozgarnianie ściółki leśnej,
• niszczenie ptasich gniazd i lęgowisk,
• wybieranie ptasich jaj i piskląt,
• niszczenie legowisk, nor oraz mrowisk,
• płoszenie, chwytanie i zabijanie dzikich zwierząt.

Poza tym należy pamiętać, że zabronione jest wchodzenie na powierzchnie doświadczalne i teren upraw leśnych do 4 m.

Nasz ekspert

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.