Eksplozja w Parku Yellowstone. Turyści uciekali przed słupem gorących gazów, wody i skalnego gruzu

W tym artykule:

1. Pióropusz z gazu, błota i skał
2. Najstarszy park narodowy na świecie
3. Superwulkan Yellowstone
4. Superwulkany na Ziemi

Parking i promenada w Biscuit Basin w Parku Narodowym Yellowstone tymczasowo zamknięte z powodu eksplozji hydrotermalnej – poinformowały służby amerykańskiego parku położonego na superwulkanie. We wtorek, 23 lipca, około godziny 10:19 doszło tam do lokalnego wybuchu hydrotermalnego. Stało się to w pobliżu tzw. Sapphire Pool w Biscuit Basin, położonego na północ od Old Faithful.

Wyniku eksplozji została zniszczona część promenady spacerowej. Ale całkowity zakres zniszczeń jest wciąż oceniany. Na szczęście nikt ze znajdujących się na promenadzie turystów nie ucierpiał. Ale w związku ze zniszczeniami i faktem, że wczorajsze wydarzenie może się powtórzyć, obszar jest wyłączony z ruchu turystycznego.

Pióropusz z gazu, błota i skał

Pracownicy parku i naukowcy z amerykańskich służb geologicznych (USGS) będą monitorować warunki i ponownie otworzą wspomniany obszar, gdy tylko zyskają pewność, że nic nie zagraża turystom. Na całe szczęście opisywana erupcja nie miała charakteru wulkanicznego, ale hydrotermalny, związany z podgrzewaniem wody w podziemnych zbiornikach.

– Eksplozje hydrotermalne występują, gdy podziemna woda nagle zmienia się w parę. Tego typu zdarzenia są stosunkowo powszechne na obszarze Yellowstone – napisali w specjalnym oświadczeniu naukowcy z USGS oraz Parku Narodowego Yellowstone.

– Na przykład gejzer Porkchop w Norris Geyser Basin doświadczył eksplozji w 1989 roku. Małe zdarzenie w Norris Geyser Basin zostało zarejestrowane przez sprzęt monitorujący 15 kwietnia 2024 roku. Eksplozja podobna do dzisiejszej miała miejsce 17 maja 2009 roku w Biscuit Basin – wyliczają badacze.

Pod ziemią, w warunkach podwyższonego ciśnienia, woda może zostać podgrzana znacznie powyżej temperatury wrzenia, która wynosi 100 stopni Celsjusza na poziomie morza. W temperaturach sięgających 250 stopni Celsjusza woda może dość szybko zamienić się w parę, gwałtownie zwiększając swą objętość.

Najstarszy park narodowy na świecie

Przypomnijmy, że Park Narodowy Yellowstone znajduje się w zachodnich Stanach Zjednoczonych, głównie na północnym zachodzie stanu Wyoming, sięgając do Montany i Idaho. Jest pierwszym parkiem narodowym w Stanach Zjednoczonych i jest również powszechnie uznawany za pierwszy park narodowy na świecie. Słynie z dzikiej przyrody i licznych zjawisk geotermalnych. W tym słynnego gejzeru Old Faithful, który jest jedną z najpopularniejszych atrakcji.

Park jest usytuowany na rozległym wulkanicznym płaskowyżu, pod którym na głębokości od 7 do 17 km znajduje się ogromna komora magmowa. Komora ma długość około 72 km, szerokość 30 km i głębokość dochodzącą do 660 km. W przeszłości dochodziło do niszczycielskich eksplozji superwulkanu – ponad 2 mln lat, 1,3 mln lat i 640 tys. lat temu.

Superwulkan Yellowstone

Kaldera Yellowstone to największy system wulkaniczny w Ameryce Północnej. Na świecie porównywalna jest jedynie z kalderą jeziora Toba na Sumatrze. Obecna kaldera powstała w wyniku katastrofalnej erupcji, która miała miejsce około 640 tys. lat temu i uwolniła do atmosfery ponad 1000 kilometrów sześciennych popiołu, skał i materiałów piroklastycznych. Erupcja ta była ponad 1000 razy większa niż erupcja Mount St. Helens w 1980 roku.

Największa znana erupcja, do której doszło 2,1 miliona lat temu, wyrzuciła 2450 kilometrów sześciennych materiału wulkanicznego. Utworzyła wówczas formację Huckleberry Ridge Tuff i Island Park Caldera. Mniejsza erupcja 1,3 miliona lat temu wyrzuciła 280 kilometrów sześciennych materiału, tworząc kalderę Henry’s Fork i osadzając tuf Mesa Falls.

Każda z trzech największych erupcji uwolniła ogromne ilości popiołu, który pokrył znaczną część środkowej Ameryki Północnej, spadając na wiele setek kilometrów dalej. Ilość popiołu i gazów uwolnionych do atmosfery prawdopodobnie miała znaczący wpływ na globalne wzorce pogodowe. Doprowadziło to do wyginięcia niektórych gatunków, głównie w Ameryce Północnej.

Superwulkany na Ziemi

Gdyby do tego typu erupcji doszło w tej chwili, jej skutki mogłyby zabić setki tysięcy ludzi, doprowadzić do zniszczenia rolnictwa i paraliżu większości obszaru USA.

Superwulkan pod Yellowstone nie jest jedynym tego typu miejscem na Ziemi. Istnieje kilkanaście superwulkanów, choć dokładna liczba może się różnić w zależności od definicji używanej przez naukowców. Oto kilka najbardziej znanych:

• Yellowstone (USA),
• Toba (Indonezja),
• Taupo (Nowa Zelandia),
• Aira (Japonia),
• Campi Flegrei (Włochy),
• Long Valley (USA),
• La Garita (USA),
• Valles Caldera (USA),
• Lake Ilopango (Salwador).

Superwulkany są wyjątkowo rzadkie. Charakteryzują się zdolnością do wywołania erupcji, które wyrzucają co najmniej 1000 kilometrów sześciennych materiału wulkanicznego. Wybuchy te mają potencjał do wywołania globalnych zmian klimatycznych i katastrofalnych skutków na dużą skalę.

Źródło: ScienceAlert.

Nasz ekspert

Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka

Dziennikarka i redaktorka zajmująca się tematyką popularnonaukową. Związana z magazynami portali Gazeta.pl oraz Wp.pl. Współautorka książek „Człowiek istota kosmiczna”, „Kosmiczne wyzwania” i „Odważ się robić wielkie rzeczy”.