Jerzyk ptak spędza niemal całe życie w powietrzu. W locie je i kopuluje

Spis treści:

1. Jak wygląda jerzyk ptak?
2. Co jedzą ptaki jerzyki?
3. Jerzyk ptak po angielsku
4. Jak się bada ptaki w locie?
5. Jerzyk ptak ma nietypowe zwyczaje

Jerzyk ptak to niezwykle charakterystyczne zwierzę. Nie tylko z uwagi na wygląd, ale także pewne cechy i zachowanie. Jest jednym z najszybszych ptaków na świecie. Potrafi osiągać prędkość nawet do 100 km/godz. w locie poziomym. Jerzyk ptak potrafi spędzać niemal całe życie w locie. Śpi, poluje, a nawet kopuluje w powietrzu.

Jak wygląda jerzyk ptak?

Jerzyki bywają mylone z jaskółkami. W odróżnieniu jednak od swojego ptasiego kuzyna mają jednolite ciemne ubarwienie i brak im typowego dla jaskółek jaśniejszego podgardla. Młodsze osobniki można poznać po białych plamkach na główce.

Podczas lotu jerzyki chętnie i długo szybują. Mocno uderzają skrzydłami, nie trzepocząc jak jaskółki. Charakteryzują się długimi, wąskimi skrzydłami w kształcie sierpa oraz krótkim, rozwidlonym ogonem. Ich dzioby są niewielkie. Ptaki te osiągają nawet 18 cm długości, czyli wielkością przypominają wróble. Mają jednak znacznie większą rozpiętość skrzydeł, która może dochodzić do 44 cm. Ich masa wynosi zazwyczaj około 40 gramów.

Co jedzą ptaki jerzyki?

Żywiąc się głównie drobnymi owadami i pajęczakami, jerzyk ptak pomaga kontrolować populacje uciążliwych owadów, takich jak komary czy muchy. Jest więc naturalnym sojusznikiem człowieka w walce ze szkodnikami. To, że zjada komary, jest doceniane szczególnie latem, kiedy owady te stają się prawdziwym utrapieniem dla osób spędzających wieczory na świeżym powietrzu.

Jerzyk ptak po angielsku

Jerzyk ptak w języku angielskim to common swift. Nazwa ta odnosi się do jego niezwykłej szybkości i zręczności w locie. Biologiczna nazwa jerzyka to Apus apus, co w języku greckim oznacza „bez nóg” – odnosi się do bardzo krótkich nóg ptaka, które służą głównie do chwytania powierzchni, np. ścian budynków.

Jak się bada ptaki w locie?

Badacze ze Szwajcarskiego Instytutu Ornitologicznego przebadali jerzyki alpejskie (Tachymarptis melba). Jedno z najciekawszych odkryć dotyczy niezwykłych możliwości tego ptaka. Jak udowodniono, jerzyki alpejskie mogą nieprzerwanie unosić się w powietrzu nawet przez 200 dni.

Odpowiedzialny za badanie dr Felix Liechti wyposażył 3 jerzyki alpejskie w mikroczujniki. Urządzenia zostały zamontowane na bardzo młodych osobnikach, niedługo po ich wykluciu się z jaj. To jeden z niewielu momentów w życiu jerzyków, kiedy te ptaki w ogóle dotykają ziemi.

Ptaki wzbiły się w powietrze w południowo-zachodniej Afryce i przebywały w powietrzu bez przerwy prawie 7 miesięcy. W locie zbierały pożywienie i poiły się kroplami deszczu. Również podczas latania spały i kopulowały. Przez większość czasu ptaki utrzymywały dość dużą wysokość, wznosząc się nawet na 2500 metrów. Pierwszych lądowań dokonały dopiero na wybrzeżu Morza Śródziemnego, czyli po pokonaniu właściwie całego kontynentu afrykańskiego. – Niewykluczone, że ptakom zdarzało się lądować od czasu do czasu. Jednak bardzo rzadko i nigdy na dłużej niż kilka minut – opowiada dr Felix Liechti.

Jerzyki lądują właściwie tylko po to, by zbudować gniazdo i wykarmić pisklęta. Co ciekawe, materiał do budowy gniazda również zbierają w powietrzu.

Badania szwajcarskich ornitologów właściwie potwierdzają wcześniejsze obserwacje. Poprzednie, niepotwierdzone jednak, rekordy mówiły o nawet dwóch do trzech lat spędzanych przez jerzyki w powietrzu. Warto zauważyć, że jerzykowate osiągają średni wiek 20 lat. Najdłuższa odnotowana długość życia u jerzyka zwyczajnego to 21 lat.

Jerzyk ptak ma nietypowe zwyczaje

• Jerzyki zdobywają pokarm wyłącznie podczas lotu. Polują na drobne owady, takie jak chrząszcze, komary, bąki, małe motyle i pająki.
• Również w powietrzu śpią. Potrafią to robić w niezwykły sposób. Jerzyk, który ma potrzebę ucięcia sobie drzemki, zawisa w powietrzu w pozycji pod wiatr, dając się nieść powietrzu. Im wyżej, tym dla ptaka bezpieczniej, dlatego jerzyk w taki sen zapada zazwyczaj na wysokości przynajmniej 3 000 metrów.
• Jerzyki uważa się za jedne z najszybciej latających ptaków. Szczególne rekordy prędkości biją w lotach długodystansowych.
• W Polsce najłatwiej spotkać jerzyka zwyczajnego (Apus apus). Ptak tego gatunku występuje na terenie całego kraju, a najchętniej osiedla się w miastach. Zimuje w Afryce, skąd wraca na środkowoeuropejskie lęgi pod koniec kwietnia.
• Dawniej jerzyki budowały gniazda w dziuplach drzew. Dziś dużo chętniej lęgną się w budynkach: w wieżach, blokach z wielkiej płyty i starych kamienicach.

Źródło: Szwajcarski Instytut Ornitologiczny